آموزش حرفه ‌ای صفر تا صد فیبوناچی + مهمترین نکات

یکی از موارد کاربردی علم ریاضی، در انجام معاملات بازارهای مالی فیبوناچی مشاهده می‌شود. فیبوناچی جایگاه ویژه‌ای بین تحلیل گران پیدا کرده و محبوبیت بسیار زیادی دارد. فضا و شرایط بازارهای مالی به گونه‌ای است که علاوه بر اینکه شما باید مهارت کافی در تحلیل نمودارها و مشخص کردن جهت و روند بازار داشته باشید، باید قادر باشید از پس محاسبات ریاضی نیز بر آمده و ذهن فعالی در زمینۀ علوم ریاضی داشته باشید.

شاید فیبوناچی به نوعی شما را مجبور کند به ریاضیات نزدیک شده و از علم ریاضی برای انجام معاملات خود کمک بگیرید. اگر به این بخش از بازارهای مالی علاقه‌مند هستید، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله از مجموعه جی تو او را حتماً تا پایان مطالعه کنید.

فهرست عناوین مقاله:

• تعریف فیبوناچی و ربط آن به دنباله های فیبوناچی ریاضی
• کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال
• بررسی ابزارهای فیبوناچی
• نحوه استفاده از فیبوناچی
• انواع فیبوناچی
• مهمترین سطوح فیبوناچی
• دنباله فیبوناچی
• نسبت طلایی در دنباله فیبوناچی
• سخن پایانی

تعریف فیبوناچی و ربط آن به دنباله های فیبوناچی ریاضی

فیبوناچی (Fibonacci) در واقع یک بخش از دروس مربوط به ریاضیات می‌باشد. در واقع از چند عدد تشکیل شده است که پشت سر یکدیگر نوشته می‌شوند. اعداد اول در این دنباله صفر و یک بوده و اعداد بعدی با جمع کردن دو رقم قبل محاسبه و نوشته می‌شود. به این ترتیب یک دنباله‌ای از اعداد به وجود می‌آید که به آن فیبوناچی گفته می‌شود.

فیبوناچی یک ریاضیدان بود که سعی کرد برای به نتیجه رسیدن در آزمایشات خود، از یک سری از اعداد خاص استفاده کند. در نهایت توانست دنباله‌های فیبوناچی ریاضی را ابداع کرده و به همگان معرفی کند. امروزه دنباله‌های فیبوناچی کاربرد و اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده‌اند.

در واقع همان طور که فیبوناچی برای ما مشخص کرده است، تمامی اعداد یا اجسام بزرگتر در جهان، از ذرات یا بخش‌های کوچکتر تشکیل شده‌اند. همچنین مجموعۀ بخش‌های کوچکتر می‌تواند باعث ایجاد اعداد بزرگتر و بخش‌های بزرگتر شود. بنابراین فیبوناچی، در جهان در واقع یک قانون اولیه محسوب می‌شود که نه تنها در کاربردهای ریاضیات، بلکه در تحلیل تکنیکال نیز می‌توان از آن استفاده کرد.

کاربرد فیبوناچی در تحلیل تکنیکال

در واقع (Fibonacci) ثابت کرد هرچه دنباله بیشتر شده و تعداد اعداد آن افزایش یابد، می‌توان با تقسیم عدد جلویی به عددهای قبلی، یک مقدار مشخص و ثابت به دست آورد. معمولاً از این عنوان که نسبت طلایی نامیده می‌شود، در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود. در واقع نسبت‌های طلایی شامل اعداد ۳۸.۲ درصد، ۵۰ درصد و ۶۱.۸ هستند.

این نسبت‌ها در تحلیل تکنیکال به تحلیلگر کمک می‌کنند جهت روند بازار را شناسایی کند. در واقع اینگونه تحلیلگر می‌تواند مشخص کند قیمت تا چه منطقه‌ای صعودی یا نزولی بوده و پس از آن چه زمانی سیگنال بازگشت خواهیم داشت.

به همین دلیل می‌توان یک پیش بینی درست به کمک نسبت‌های (Fibonacci) داشت. در برخی از الگوهای هارمونیک تحلیل تکنیکال، از نسبت‌های فیبوناچی برای تعیین میزان کاهش و افزایش قیمت در بازارهای مالی استفاده می‌شود.

با کمک سایر ابزارها مثل اندیکاتورها یا تحلیل الگوهای شمعی، شاید بتوان بخش کوچکی از نمودار را پیش بینی کرد. اما در اکثر مواقع به کمک فیبوناچی می‌توان اطلاعات درستی از آیندۀ بازار به دست آورد که برای تحلیل گران حرفه‌ای اهمیت بسیار زیادی دارد. زیرا سرمایۀ بسیار بالایی را در این بازار قرار داده‌ و معاملات خود را با ریسک زیادی انجام می‌دهند.

بررسی ابزارهای فیبوناچی

فیبوناچی از ابزارهای مختلف بسیار زیادی تشکیل شده است. اما در واقع چند نمونه از این ابزارها بیشتر مورد استقبال قرار گرفته‌اند و برای تشخیص روند در بازار و همچنین میزان کاهش و افزایش قیمت، سیگنال‌های درست‌تری را ارائه دادند که در ادامه برخی از این ابزارهای فیبوناچی را برای شما بیان می‌کنیم.

·  فیبوناچی اصلاحی

یکی از انواع ابزارهای فیبوناچی، فیبوناچی اصلاحی نام دارد. در واقع این ابزار بیشتر از سایر ابزارهای فیبوناچی، برای تحلیل گران اهمیت دارد. (Fibonacci) اصلاحی می‌تواند به تحلیلگر نشان دهد در چه نقاطی ممکن است روند صعودی یا نزولی بازار به پایان برسد. با کمک ابزار فیبوناچی اصلاحی می‌توان مشخص کرد در چه نقطه‌ای از نمودار باید معاملات خرید و فروش را انجام داد. بسیاری از اشتباهات تحلیلگران در بازارهای مالی مربوط به همین موضوع می‌باشد.

زیرا نمی‌توانند نقاط مناسب برای ورود به معامله را درست تشخیص دهند. در نتیجه ممکن است آسیب بسیار زیادی به سرمایۀ آنها وارد شود. در فیبوناچی اصلاحی چند درصد مهم وجود دارد که تحلیلگران باید این درصدها را هنگام بررسی نمودار به خاطر بسپارند: ۲۳.۶ درصد، ۳۸.۲ درصد، ۵۰ درصد، ۶۱.۸ درصد، ۷۸.۶ درصد. این نقاط روی نمودار اهمیت بسیار زیادی دارند.

فرض کنید از یک نقطه روی نمودار وضعیت صعودی بازار شروع شده و همچنان رو به بالا باشد. سپس مجدداً با کاهش قیمت روبرو می‌شویم و وضعیت بازار نزولی می‌شود. در واقع هنگامی که بازار در این روند متغیر و دارای نوسان در حرکت باشد، چند نقطه اصلاحی مشاهده می‌شود که به کمک (Fibonacci) اصلاحی قابل ترسیم است.

به عنوان مثال ممکن است نقطه اصلاحی ۶۱.۸ درصد باشد که البته باید گفت در اکثر معاملات این نقطه اصلاحی، سیگنال‌های بسیار زیادی را در اختیار تحلیلگران قرار داده است. اگر قصد دارید از این درصدها استفاده کنید، این نقطه اصلاحی را حتماً به خاطر بسپارید.

·  فیبوناچی بازگشتی خارجی

یکی دیگر از ابزارهای فیبوناچی، (Fibonacci) خارجی نام دارد. این ابزار نیز کاربرد ویژه‌ای در بازارهای مالی و به خصوص تحلیل تکنیکال دارد. گاهی اوقات در بازارهای مالی شرایطی ایجاد می‌شود که قدرت خریداران و فروشندگان برای خرید و فروش سهام، بیش از حد افزایش می‌یابد. این موضوع باعث می‌شود به عنوان مثال با صعودی شدن وضعیت بازار، رشد قیمت‌ها آنچنان افزایش پیدا کند که از سقف قیمتی نیز بیشتر شود.

همچنین ممکن است با فروش بیش از حد سهام توسط فروشندگان، کاهش قیمت سهام، تا جایی پیشروی کند که از کف قیمت نیز عبور کند.

·  فیبوناچی پروجکشن

این ابزار همان وسیله‌ای است که می‌تواند در تحلیل الگوهای مهم هارمونیک، مثل الگوی هارمونیک خفاشی مورد استفاده قرار بگیرد. این ابزار فیبوناچی کمک می‌کند تحلیلگر بتواند نقاط اصلاحی را در روند صعودی یا نزولی تشخیص دهد. به عنوان مثال فرض کنید بازار در وضعیت نزولی قرار دارد، شما باید یک نقطه را به عنوان بالاترین نقطه مشخص کنید که این نقطه، سقف قیمت‌ها خواهد بود. سپس قیمت برای مدت زمان خاصی کاهش پیدا کرده و به نقطۀ دو می‌رسد.

با توجه به اینکه همواره در مسیر حرکت بازار، نقاط اصلاحی را داریم، به احتمال زیاد پس از نقطۀ دوم مجدداً رشد قیمت را شاهد هستیم تا به نقطۀ سه برسیم. فیبوناچی پروجکشن می‌تواند بین این سه نقطه ارتباط مناسبی برقرار کرده و اصلاحیات مربوط به آن را محاسبه کند. محاسبات اصلاحی فیبوناچی به کمک این ابزار صورت می‌گیرد. حال اگر برعکس این موضوع اتفاق بیافتد.

یعنی بازار وضعیت صعودی داشته باشد، ابتدا باید یک نقطه را به عنوان پایین‌ترین نقطه در نظر بگیریم که روند صعودی از آن آغاز می‌شود. سپس خط صعودی به نقطه دوم می‌رسد و مجدداً با کاهش قیمت روی نمودار خواهیم دید که در نهایت به نقطه سوم می‌رسد و باز هم این فیبوناچی می‌تواند بین این سه نقطه محاسبات اصلاحی را انجام دهد.

·  فیبوناچی کمان

این فیبوناچی یکی دیگر از ابزارهای (Fibonacci) می‌باشد که نقش مهمی در تعیین قیمت‌ها و همچنین مشخص کردن سطوح حمایت و مقاومت دارد. گاهی اوقات ممکن است بازار وضعیت صعودی پیدا کرده و خریداران سهام قدرت بیشتری پیدا کنند. در این حالت فروشندگان سعی می‌کنند با فروش سهام خود، قیمت را کاهش دهند.

در نتیجه سطح مقاومت افزایش پیدا خواهد کرد و در زمانی که بازار وضعیت نزولی پیدا کرده و خریداران با خرید سهام سعی کنند این کاهش قیمت را جبران کنند، ناحیه حمایت افزایش پیدا می‌کند. فیبوناچی کمان با رسم یک کمان روی نمودار به راحتی می‌تواند این سطوح را مشخص کند. علاوه بر این، این ابزار نشان می‌دهد در چه محدوده زمانی خاصی ما نقاط حمایت و مقاومت را مشاهده خواهیم کرد.

همچنین قیمت در این بازه‌های زمانی چه تغییراتی پیدا خواهد کرد. بنابراین فیبوناچی کمان می‌تواند بهترین ابزار برای پیش بینی قیمت در بازار مالی باشد.

·  فیبوناچی بادبزن

هنگامی که بازار در وضعیت صعودی قرار داشته باشد، از فیبوناچی بادبزن استفاده می‌شود. تحلیلگر باید بالاترین و پایین‌ترین قیمت را روی نمودار مشخص کند و این دو نقطه را به یکدیگر متصل کند. سپس از درصدهای فیبوناچی استفاده کرده و مسیر دیگر روی نمودار را با شیب پایین ترسیم می‌کند.

·  فیبوناچی انبساطی

فیبوناچی انبساطی یا اکسپنشن (Exp) عملکردی مشابه فیبوناچی پروجکشن دارد. در این فیبوناچی ما از دو نقطه برای تعیین نقاط هدف و پیش بینی روند بازار استفاده می‌کنیم. این فیبوناچی قادر است انتهای یک روند نزولی و صعودی را در بازار مشخص کند. همچنین در نقطه پایان به کمک سطوح این فیبوناچی می‌توان آینده یک روند را نیز پیش بینی کرد.

مثلاً اگر روند بازار صعودی باشد، ابتدا پایان روند به کمک فیبوناچی اکسپنشن مشخص می‌شود. در مرحله بعد می‌توان مشخص کرد که آیا در شروع جدید روند بازار وضعیت صعودی است یا نزولی ادامه می‌یابد. از سطوح ۶۱/۸، ۱۶۱/۸ و ۲۶۱/۸ برای انجام محاسبات استفاده می‌شود. ابتدا نقاط اول و دوم طبق این سطوح مشخص می‌شود، سپس بدون نیاز به نقطه سوم، نقطه هدف اولیه مشخص می‌شود.

·  فیبوناچی کانال

فیبوناچی کانال یک ابزار مناسب در بازار مالی است که به تریدر کمک می‌کند نقطه حمایت و مقاومت را در نمودار مشخص کند. تشخیص این دو ناحیه اهمیت بسیار زیادی برای لحظه ورود به معامله و خروج از معامله دارد. علت نامگذاری این فیبوناچی به شکل ظاهری آن روی نمودار باز می‌گردد.

چرا که بجای اینکه مانند باقی فیبوناچی‌‌ها به شکل‌ خطی روی نمودار باشد، به شکل مورب و مانند یک کانال لوله‌ای دیده می‌شود. فیبوناچی کانال ابتدا دو قله قیمتی را تشخیص می‌دهد. سپس مسیر حرکت آن را نیز تشخیص داده و در همان جهت یک کانال ایجاد می‌کند.

نحوه استفاده از فیبوناچی

برای استفاده از فیبوناچی باید دقت بسیار زیادی هنگام رسم آن روی نمودار داشته باشید. هنگامی که قیمت به سطح ۶۱.۸ برسد، تحلیلگر باید مشاهده کند که میزان سهام، رشد قابل توجهی باید داشته باشد. یکی از نکات مهم در نحوه استفاده از  (Fibonacci) و تحلیل نمودار این است که خطوط روی نمودار را برعکس رسم نکنید. ابتدا ببینید که نمودار به شکل صعودی بوده یا به شکل نزولی است.

اگر بازار روند صعودی را در پیش گرفته بود، نقطه اول و دوم را انتخاب کنید و سپس از پایین به بالا موج اول را رسم کنید. احتمالاً پس از امواج اول، یک حرکت اصلاحی نیز در نمودار ظاهر می‌شود که مجدداً باید از پایین به بالا رسم شود.

حال اگر بازار وضعیت نزولی داشته باشد، شما باید برای هر خط موج، همینطور حرکت اصلاحی بازار را از بالا به پایین رسم کنید. تحلیلگرانی که از فیبوناچی برای بررسی نمودار استفاده می‌کنند، باید توجه داشته باشند که سطوح  ۲۳.۸ و ۳۸.۲ گاهی اوقات آنطور که باید نتیجۀ مثبت را برای رشد سهام نشان نمی‌دهند.

بنابراین فقط با مشاهدۀ این سطوح در نمودار نباید برای ورود به معامله اقدام کرد. اگر حداقل به سطوح بالاتر مثل ۵۰ یا ۶۱.۸ رسیدید، سعی کنید با بررسی بیشتر، معاملات خود را انجام دهید. زیرا معمولاً حمایت از سهام در این نقاط بیشتر از سایر نقاط خواهد بود.

انواع فیبوناچی

فیبوناچی به انواع مختلفی تقسیم می‌شود که هر کدام از آنها کاربرد و شرایط ویژه‌ای برای تحلیل گران دارند و می‌توانند بخش خاصی از نمودار را بررسی و ارزیابی کنند. در ادامه این مطلب از مجموعه جی تو او برخی از انواع فیبوناچی را برای شما بیان می‌کنیم.

·  فیبوناچی زمانی

یکی از انواع فیبوناچی است که می‌تواند نقطه‌های مربوط به کاهش یا افزایش قیمت و همچنین انتهای یک روند را تعیین کند. برای اینکه از این فیبوناچی برای تحلیل نمودار بازارهای مالی استفاده شود، ابتدا باید دو نقطه را روی نمودار به عنوان نقاط صفر و نقاط یک مشخص کرد. این دو نقطه باید در بالاترین سقف قیمتی قرار داشته باشد. هنگامی که زمان به نقاطی مثل ۱ و ۲ و ۳ و … و ۵ و ۸ برسد، مجدداً قیمت کاهش پیدا می‌کند.

·  فیبوناچی تصویری

این فیبوناچی نیز یکی دیگر از انواع فیبوناچی است که معمولاً از سه نقطه برای بررسی بازگشت یک روند استفاده می‌کند. همچنین می‌تواند انتهای یک روند را نشان داده و میزان افزایش و کاهش قیمت را نیز محاسبه کند.

در واقع این (Fibonacci) نقش مهمی در تعیین نقاط حمایت و مقاومت و همچنین مشخص کردن افزایش و کاهش قیمت در این محدوده‌ها خواهد داشت. برخی دیگر از انواع فیبوناچی شامل فیبوناچی توسعه‌ای و فیبوناچی و گسترشی هستند.

مهمترین سطوح فیبوناچی

فیبوناچی از سطوح مختلفی تشکیل شده است که توسط تحلیلگران مورد استفاده قرار می‌گیرد. برخی از درصدها مثل صفر درصد، ۵۰% ، ۱۰۰% و ۲۰۰% نیز هنگام تحلیل نمودار به کمک فیبوناچی، توسط تحلیل گران مورد استفاده قرار می‌گیرند؛ اما جزء اصول فیبوناچی محسوب نمی‌شوند.

۱۶۱٫۸%، ۶۱٫۸% و ۳۸٫۲% از مهمترین سطوح فیبوناچی هستند و بیشتر از سایر سطوح مورد استفاده قرار می‌گیرند. تحلیلگران بازارهای مالی عقیده دارند که اگر سطوح فیبوناچی پایین‌تر از %۵۰ باشند، ممکن است حمایت خوبی از سهام ایجاد نشود. اما اگر این سطوح بالای ۵۰% برسند، امکان ورود به معامله وجود خواهد داشت و معمولاً اعداد قابل اطمینان‌تری نسبت به سطوح پایینی هستند.

دنباله فیبوناچی

دنباله فیبوناچی توسط «لئوناردو فیبوناچی» طراحی شده و به عنوان یکی از مهمترین ابداعات ریاضی مورد استفاده قرار گرفت. در این دنباله کافیست عدد اول و عدد دوم را با یکدیگر جمع کنید تا عدد بعدی ایجاد شود.

به عبارتی می‌توان گفت هر عدد از مجموع دو رقم قبلی خود به دست می‌آید. به نظر می‌رسد که دنباله فیبوناچی را می‌توان در تمامی آثار جهانی مشاهده کرد. همانطور که تمامی اعداد ریاضی، خود از بخش‌های کوچکتر تشکیل شده‌اند.

نسبت طلایی در دنباله فیبوناچی

دنباله فیبوناچی در ادامه ما را با چیزی به نام نسبت طلایی آشنا می‌کند. نسبت طلایی زمانی کشف شد که مشخص شد هرچه در دنباله فیبوناچی اعداد جلوتر می‌روند، خارج قسمت آن‌ها به یک مقدار ثابت تبدیل می‌شود.

یعنی با تقسیم کردن عدد جلویی بر اعداد قبلی به یک مقدار مشخص و ثابت می‌توان دست پیدا کرد که تقریباً برابر با ۰.۶۱۸ است. نسبت طلایی در واقع همان چیزی است که در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرد. با کمک نسبت طلایی سطوح مختلفی در نمودار بازار مالی به وجود آمده است که از آن برای پیش بینی قیمت‌ها استفاده می‌شود.

سخن پایانی

در این مقاله از مجموعه جی تو او به طور کامل درباره فیبوناچی و ارتباط آن با دنباله‌ها در ریاضیات صحبت شد. همچنین اطلاعاتی در رابطه با ابزارهای فیبوناچی و انواع آن بیان شد و در ادامه نیز نحوه استفاده از این ابزار توضیح داده شد. فیبوناچی امروزه توسط تحلیلگران حرفه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد و یکی از مهمترین ابزارها به شمار می‌آید. این ابزار به خوبی توانسته است با دیگر الگوها نیز ترکیب شده و نتایج قابل قبولی را در اختیار تحلیلگران قرار دهد.