سوشی؛ مغفول‌مانده‌ترین پروتکلِ دی‌فای؟ (شرحِ بِنت‌ُباکس BentoBox ، کاشی Kashi ، میسُ Miso)

مقدمه

خب! چرا گمان می‌رود که در بین پروتکل‌های دی‌فای، بیشترین بی‌توجهی به سوشی (Sushi) شده است؟ برخی ویژگی‌های جدید آن مانند بِنتُ‌باکس (BentoBox)، کاشی (Kashi)، و میسُ (Miso) در چه موردی هستند؟ نیز رویکرد سوشی نسبت به راه‌اندازی در بلاک‌چِین‌های مختلف و راه حل های مقیاس‌گذاری چیست؟ پاسخ این سؤالات را در این مقاله خواهید یافت.

بیایید با پیشینه داستان سوشی شروع کنیم.

سوشی در آگوست ۲۰۲۰ (مرداد-شهریور ۹۹)، هنگام بلوغ و ثمردهیِ دی‌فای (نخستین بازه‌ی رشد عمده‌ی آن) راه‌اندازی شد. این پروژه به‌علت ماهیت‌ راه‌اندازی‌اش، به‌سرعت توجه بسیاری به‌خود جلب کرد.

هدف سوشی– که آن زمان با عنوان سوشی‌سوآپ (SushiSwap) شناخته می‌شد – سرشاخ شدن با یونی‌سوآپ (Uniswap) از طریق منشعب کردن آن و تشویق تأمین‌کنندگان نقدینگی به جابه‌جاییِ نقدینگی‌شان به پلتفرمی جدید – با تکنیک یا پروسه‌ای به‌نام حمله‌ی خون‌آشام – بود. پشت‌پرده‌ی کامل سوشی – گرچه که بسیار جذاب است – اما از حوصله‌ی این مقاله بیرون است.

سوشی چیست؟

گذشتِ قریب به یک‌سال و مسیر پر سنگلاخ راه‌اندازیِ سوشی، شبیه به گذر عمر بود. تیم پشت سوشی اما به‌جدّ در حال کار و تلاش برای ارائه‌ی ویژگی‌های نو و جذاب و پی‌گیرِ ساختِ اکوسیستم سوشی‌اند.

سوای کارکرد اصلی سوشی – صرافی‌ای غیرمتمرکز به‌منظور مبادله‌ی دارایی‌ها – این پروتکل طیفِ وسیعی از محصولات را عرضه می‌کند:

• ویژگیِ راه‌اندازیِ خودکارِ نقدینگی برای پروژه‌های دیگر
• اُنسِن (Onsen)، پلتفرمِ امانت‌دهی
• کاشی

سکوی امنی برای راه‌اندازیِ پروژه‌های جدید؛ میسُ، و مواردی دیگر از این دست که جلوتر به آنها خواهیم پرداخت.

وقتی صحبت از گسترش پروتکل به زنجیره‌های مختلف و چاره‌گری‌های مقیاس‌گذاری می‌شود، تیم سوشی با آغوش باز به مصاف آن می‌رود.عوض تلاش برای پیش‌بینیِ این‌که کدام محیط بر دیگران غالب شده و بیشترین ارزش را تصاحب می‌کند، آنها پروتکل را در اختیار همه‌ی محیط‌های بالقوه و محبوب گذاشته و تصمیم‌گیری را به بازار محوّل می‌کنند.

سوشی – مضاف بر شبکه‌ی اصلیِ اتریوم – در پلی‌گان (Polygon)، اِکس‌دای (xDai)، بی‌-اس-سی (BSC)، فانتوم (Fantom)، و مون‌بیم (Moonbeam)، استقرار یافته و در شُرف راه‌اندازی در آربیترُم (Arbitrum) – چاره‌گریِ مقیاس‌گذاری لایه‌ی دوم اتریوم – است.

اقدام جالب دیگر سوشی، تهیه‌ی دامنه‌ی sushi.com بود، که این امر باید امکان بیشتر دیده شدن و شناسایی راحت‌تر پروژه را فراهم کند.حال بیایید قدری عمیق‌تر به تک-تک ویژگی‌های سوشی بپردازیم.

بازارگردانیِ خودکار AMM چیست؟

بازارگردانیِ خودکار یا ای-ام-ام، کارکرد اصلی سوشی‌است که به کاربران این امکان را می‌دهد که به طریقی غیرمتمرکز و بی‌نیاز از جواز، به مبادله‌ی دارایی‌های‌شان بپردازند. بازارگردانیِ خودکار ، انشعابی‌است از  نسخه دوم یونی‌سوآپ Uniswap V2، و از این روی عملکردی کاملاً یکسان دارند.

در حال حاضر، سوشی دومین بازارگردانِ خودکار بزرگ در اتریوم – با در اختیار داشتن حدود ۱۶٪ از سهم بازار- است. یونی‌سوآپ کماکان با در اختیار داشتن حدود ۵۴٪ کل بازار بازارگردانیِ خودکار، پیشرویی بلامنازع در این حوزه است. حجم معاملات روزانه‌ی سوشی – که وقتی صحبت از بازارگردانی های خودکار می‌شود، یکی از مهم‌ترین معیارهاست- با رشدی پیوسته از ۲۵۰ ملیون دلار در اواخر سال ۲۰۲۰، به بالای ۵۰۰ ملیون دلار در سال ۲۰۲۱ – و حتی روزهایی با بیش از ۱ میلیارد دلار حجم معامله – رسیده است.

ارزشِ کلِّ قفل‌شده در پروتکل، معیار دیگری‌است که از حدود ۱ میلیارد دلار در اواخر سال ۲۰۲۰، به بزرگیِ ۵/۵ میلیارد دلار در سال ۲۰۲۱ رسید و در حال حاضر پشت‌بند رکود اخیر بازار، به حدود ۳/۵ میلیارد دلار رسیده است.

تفاوت عمده‌ی بین نسخه دوم یونی‌سوآپ و سوشی، این است که دومی مکانیزم تسهیم سودی را به‌کار گرفته که این امر به نفع دارندگان توکن‌های SUSHI تمام می‌شود. به‌جای آن‌که مانند نمونه‌ی یونی‌سوآپ، ۰.۳٪ کارمزد معامله به جیب تهیه‌کنندگان نقدینگی برود، سوشی تعویض کارمزدی را فعال کرده که کارمزد معاملات را به ۰.۲۵٪ برای تهیه‌کنندگان نقدینگی کاهش داده و به‌عوض ۰.۰۵٪ باقی‌مانده را به دارندگان توکن‌های SUSHI می‌دهد. این قضیه ما را مستقیم می‌برد به سمت سوشی‌بار.

سوشی‌بار SushiBar چیست؟

برای نفع بردن از تسهیم سود، دارندگان توکن‌های SUSHI باید توکن‌های‌شان را در قرارداد هوشمند سوشی‌بار گرو گذاشته و اِکس‌سوشی (xSUSHI) دریافت کنند، که می‌توان بعداً از آنها برای از گرو درآوردن SUSHIهای اصلی به‌علاوه توکن‌های SUSHI اضافیِ حاصل از کارمزد معامله استفاده کرد. به‌ازاء هر معامله‌ای که از طریق سوشی در هر زنجیره‌ای انجام شود، ۰.۰۵٪ از کارمزد معامله به‌صورت SUSHI و به‌تناسب، به کاربران سهیم در سوشی‌بار تعلق می‌گیرد.

توکن‌های xSUSHI اجزایی کاملاً دخیل در ساختار و کارای‌اند و حق‌رأی‌شان در حکمرانیِ سوشی محفوظ است. توکن‌های xSUSHI را نیز می‌توان به‌شبکه‌ی نقدینگیِ xSUSHI/ETH افزود؛ جایی‌که کاربران می‌توانند از انباشت بازده محصول خود xSUSHI، به‌علاوه‌ی پاداش اضافیِ حاصل از شبکه‌ی نقدینگی نفع برند.

بازدهِ سوشی‌بار، بسته به حجم معاملاتی‌است که از طریق بازارگردانیِ خودکار سوشی انجام می‌گیرند که میزان آن در این اواخر به چیزی حدود ۱۰٪ از نرخ درصدیِ سالانه (APR) – و روزهایی با بزرگیِ ۴۰٪ – رسیده است. به‌علت وجود همین مکانیزم تسهیم سود، توکن SUSHI اساساً به یکی از پربازده‌ترین دارایی‌ها در فضای دی‌فای بدل گشته است. برخلاف کثیر توکن‌های دیگر که غالباً با سفته‌بازی هدایت می‌شوند، باید هم توکن‌های SUSHI ارزش واقعیِ پروتکل سوشی را بهتر نمایان کنند. حال وقت آن رسیده که به یکی دیگر از ویژگی‌های سوشی که به توکن‌های SUSHI مرتبط است، بپردازیم؛ اُنسِن.

یلد فارمینگ(Yield Farming) و اُنسِن Onsen چیست؟

اُنسِن یک سیستم مشوق نقدینگی‌است که با ارائه‌ی پاداش‌های اضافی به‌صورت توکن‌های SUSHI، باعث تسریع پروژه‌های جدید می‌شود. به پروژه‌های منتخبی که روی اُنسِن قرار می‌گیرند، قدر معیّنی توکن SUSHI تخصیص می‌یابد تا تشویق به تأمین نقدینگی شده و  توکن‌های خودشان را بکار بگیرند. این بدان معناست که خودِ پروژه‌ها ناچار نیستند که توکن‌های‌شان را از طریق ماین‌کردن نقدینگی توزیع کنند و می‌توانند از همان نقدینگی تشویقی استفاده کرده و نفع برند. این امر واقعاً برای پروژه‌های جدیدی که غالباً دست‌به‌گریبان راه‌اندازی خودکار نقدینگی‌اند – به‌ویژه برای مواردی که نمی‌خواهند همان اولِ کار قدر وسیعی از توکن‌های خودشان را توزیع کنند – مفید است. علاوه بر این اُنسِن از سراسر اکوسیستم سوشی بهره می‌برد؛ زیرا کارمزد معاملات حاصله از شبکه‌ی نقدینگی اُنسِن-فعّال، به دارندگان xSUSHI تعلق می‌گیرد.

پروژه‌های که در اُنسن به‌اصطلاح گُل می‌کُنند، برحسب کیفیت و تقاضای محصول انتخاب می‌شوند. برخی پروژه‌ها صرفاً برای مدت زمان مشخصی ارائه می‌شوند. در حالی که برخی دیگر – با فرض این‌که کیفیت و تقاضا برای توکن‌های‌شان بالا بماند – به‌طور نامحدود در مِنوی اُنسِن برجای می‌مانند. سوشی علاوه بر اُنسِن، فرصت‌های پایدار یلد فارمینگ برای توکن‌های شناخته شده و قوام گرفته را نیز عرضه می‌کند. این فرصت‌ها در لایه‌های دیگر نیز موجودند؛ فی‌المثل، سوشی اخیراً یک برنامه‌ی ماین‌کردن نقدینگی بر بستر پلی‌گان را راه‌انداخت بازدهیِ بالایی به تأمین‌کنندگان نقدینگی عرضه می‌کند. برویم سراغ ویژگی دیگر سوشی؛ بِنتُ‌باکس (BentoBox).

بِنتُ‌باکس BentoBox چیست؟

بِنتُ‌باکس قرارداد هوشمند خاصی‌است که به‌مثابه یک خزانه برای توکن‌هایی مشخص عمل می‌کند. این خزانه اساساً مخزنی از سرمایه‌است که می‌تواند توسط برنامه‌های بِنتُ-فعّال در اکوسیستم سوشی مورد استفاده قرار بگیرد.

کاربرانی که سرمایه خود را به یکی از خزانه‌های بِنتُ‌باکس می‌سپارند، از تحصیل بازدهِ اضافی بر توکن‌های خودشان منتفع خواهند شد. خزانه‌ها قادر به تحصیل بازده به طرق مختلف‌اند؛ فی‌المثل با جواز دادن به دیگر شرکاء برای گرفتن وام فوری (بدون وثیقه) و پرداخت کارمزدی ناچیز – که برمی‌گردد به کاربرانی که تأمین‌کننده‌ی نقدینگیِ خزانه‌اند – و یا با امانت‌گذاری دارایی‌ها در خزانه‌ها. این ساختار از منظر کارایی گس نیز بسیار به‌درد بخور است، زیرا برنامه‌های مختلفی که در خزانه‌ی یکسانی در حال عملیات‌اند، دیگر لازم نیست کثیر مراحلی را که بدون بهره‌مندی از ساختار بِنتُ‌باکس باید می‌گذراندند، بگذرانند.

فی‌الحال، اولین و تنها برنامه‌ی بِنتُ-فعّال، پلتفرم امانت‌دهی‌است؛ کاشی (Kashi). با این حال کماکان تیم در تلاش است تا برنامه‌های بیشتری را بر روی بِنتُ‌باکس سوار کند. با این اوصاف یک‌راست می‌رویم سراغ کاشی.

کاشی Kashi  چیست؟

کاشی که در زبان ژاپنی به‌معنای “امانت‌دهی” است، نخستین راه حل امانی و مبادله‌ی وجه‌ضمان اولیه‌‌ی سوشی‌است که از بِنتُ‌باکس تغذیه می‌کند. کاشی برای همه این امکان را فراهم می‌کند که بازارهایی سفارشی‌سازی شده و گس-کارا برای امانت‌دادن و قرض‌گرفتن ایجاد کند.

درست برخلاف دیگر بازارهای پولیِ شناخته‌شده‌ای چون [آوی (Aave)] و [کامپَؤند (Compound)]، کاشی هر بازار را از دیگری مجزا و ایزوله می‌کند؛ به‌این معنا که کاربران می‌توانند بازارهایی مختص دارایی‌های پُرخطرتر ایجاد کند، بدون آن‌که لطمه‌ی احتمالیِ آنها به دیگر بازارها بخورد.

وجود قابلیت قرض‌گرفتن یک دارایی، همچنین امکان [مبادله‌ی قرضی] را فراهم می‌کند. این امکان برای سفته‌بازانی که معتقدند دارایی ارزشش را از دست خواهد داد، مفید فایده است. نیز در مواردی چون دارایی‌های پُرخطر یلد فارمینگ، به‌شدت برای پوشش ریسک مفید خواهد بود.

برای مثال، بیایید فرض کنیم توکن جدیدی راه‌اندازی شده‌است. کسی می‌خواهد بازارِ پولی‌ای برای توکنی جدید در کاشی ایجاد کند؛ فضایی که این امکان را به هرکسی می‌دهد که وثیقه‌ای مبتنی بر کوینی منتخب – فرضاً ETH – فراهم کرده و توکن جدید را قرض بگیرد. حال فروشنده‌ی قرضی می‌تواند توکن جدید را قرض گرفته و بلافاصله به ETH بفروشد. اگر قیمت توکن جدید نسبت به ETH کاهش یابد، فروشنده قرضی می‌تواند در آینده توکن جدید را به قیمت کم‌تری بازخرید کند و وام خود را به واحد توکن جدید بازپرداخت کند.

هشدار اصلی این است که به‌منظور ایجاد بازار پولی‌ای برای توکنی جدید، حتماً باید اوراکل قیمتیِ معتمدی در دسترس باشد. کاشی این امکان را به کاربر می‌دهد که در زمان ایجاد بازار جدید، یک اوراکل قیمتی انتخاب کند. در حال حاضر، تنها می‌توان از خوراک‌رسان‌های قیمتی موجود در چِین‌لینک Chainlink استفاده کرد که این امر سبب محدودسازیِ شمار بازارهای جدیدی‌است که می‌توان ایجاد کرد. با این حال، تیم سوشی در حال کار بر روی اوراکل قیمتی TWAP ([قیمت متوسط زمان-وزن‌دار]) خود است که این امر باعث گسترش مجموعه‌ی خوراک‌‌رسان‌های قیمتیِ دردسترس خواهد شد.

افزودن داراییِ پُرخطر جدید به یکی از بازارهای پولیِ موجود، قدرت تسویه‌ی کل پروتکل را به مخاطره می‌اندازد. این بدان علت است که اگر چنین کوینی به‌عنوان وثیقه استفاده شود و اُفت حادّ قیمتی را تجربه کند، می‌تواند وثیقه‌ی حساب‌های بیشماری را غیر قابل استفاده کند  و زنجیره ای از لیکویید شدن ها را رقم بزند. از طرف دیگر، اگر همچین کوینی قرض گرفته شود و قیمت‌اش به‌سرعت چندین و چند برابر شود، این هم مشکل‌ساز خواهد شد؛ زیرا در این صورت ارزش دارایی‌های قرض‌گرفته شده از وثیقه بیشتر خواهد شد و باز هم باعث میشود که حساب قابلیت وثیقه شدن را از دست بدهد.

میسُ (Miso)

آخرین – و البته نه کم‌اهمیت‌ترین – ویژگیِ سوشی که می‌خواهیم در این مقاله به سراغ‌اش برویم، میسُ (Miso) است. میسُ یک پلتفرم سکّوی‌ امن برای راه‌اندازیِ‌ توکن‌های جدید است که فی‌الواقع تسهیل کننده‌ی این امر در سوشی‌است. تمرکز میسُ بر میسرساختن تجربه‌ای خوب هم برای پروژه‌سازانی‌است که قصد راه‌اندازیِ توکن‌های جدید را دارند و هم برای افرادی‌است که علاقه‌مند به کشف و پشتیبانی از چنین پروژه‌هایی‌اند.

وقتی پای پروژه‌سازان به‌میان می‌آید، میسُ مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند را عرضه می‌کند که پروسه‌ی ایجاد توکنی جدید را آسان‌تر می‌کند. به‌علاوه، این امکان را برای پروژه‌ها فراهم می‌کند که مخاطب‌های اولیه‌ی بیشتری از آن‌چه که شاید خود آنها به‌تنهایی می‌توانستند پیدا کنند، بیابند.

وقتی پای پشتیبان‌های پروژه‌های به‌میان می‌آید، آنها می‌توانند از بابت توکن و زیرساخت دربرگیرنده آن که قراردادهایی حسابرسی شده و قوام‌سنجی شده آنها را ایجاد کرده‌اند، آسوده خاطر باشند. آنها همچنین به‌راحتی می‌توانند پروژه‌های جدید را کشف کرده و در راه‌اندازی توکن‌های قابل اعتماد، شریک شوند. میسُ هنوز به‌وضوح از عناصر مهم در سرتاسر اکوسیستم سوشی‌است.

خلاصه

با رشد پیوسته‌ی حجم مبادلات درون صرافی‌های غیرمتمرکز، مکانیزم تسهیم سود برای دارندگان SUSHI، افزایش تعداد زنجیره‌ها راه حل های مقیاس‌گذاری برای راه‌اندازی و اضافه‌شدن ویژگی‌های جدید به اکوسیستم، سوشی به‌نظر یکی از قوی‌ترین پروژه‌های دی‌فای می‌رسد.

از این روی‌است که کثیری از افراد جامعه‌ی دی‌فای، بر این باورند که سوشی – علی‌الخصوص در مقایسه با صرافی‌های غیرمتمرکز دیگر – مغفول مانده است. گفتن دقیق دلیل چنین امری، دشوار است، ولی شاید از این بابت باشد که سوشی نخست به‌عنوان انشعابی از یونی‌سوآپ آغاز به‌کار کرد و مسیر راه‌اندازی‌اش قدری پُر افت‌و‌خیز بود.

آموزش صرافی های غیر متمرکز-قسمت اول 

آموزش صرافی های غیر متمرکز – قسمت دوم

با این وجود، سوشی به‌وضوح یکی از برترین پروتکل‌های دی‌فای است که نباید چشم از آن برداشت و دیدن اضافه شدن عناصر جدید به بِنتُ‌باکس و الباقی اکوسیستم سوشی – با تیمی که پیگیر زنجیره‌ها و راه حل های مقیاس‌گذاری نوین‌اند – جذاب خواهد بود.

یکی از آنها که پیش‌تر به آن پرداختیم، آربِترُم است که یک راه حل مقیاس‌گذاری مبتنی بر رول‌آپ آپتمستیک لایه‌ی دوم اتریوم است و انگار در مرحله بعد، سوشی قصد راه‌اندازیِ آن را دارد.

خب! شما راجع‌به سوشی چه فکر می‌کنید؟ لطفا برای ما در کامنت بنویسید.