به‌عنوان یک معامله‌گر مبتدی یکی از اولین اتفاقاتی که در بازار شما را شوکه می‌کند، شکاف قیمت روی نمودار یا همان تشکیل «گپ» است. البته این اتفاق غیرمنتظره حتی معامله‌گران باتجربه بازار را دست‌پاچه می‌کند. در بازارهای مالی ۴ نوع گپ می‌بینیم که بر اساس زمان‌بندی و مفهوم سیگنال‌ها، گپ مشترک (Common Gaps)، گپ جدایی (Breakaway Gaps)، گپ فرار (Runaway Gaps) و گپ خستگی (Exhaustion Gaps) نامیده می‌شوند. همراه ما باشید تا با انواع گپ در تحلیل تکنیکال آشنا شویم.

• گپ GAP چیست؟
• عوامل موثر بر تشکیل گپ در بازار
• انواع گپ در بازارهای مالی
• مقدمات معامله با انواع گپ در تحلیل تکنیکال
• استراتژی‌های معامله با انواع گپ
• گپ‌ها به عنوان یک سیگنال سرمایه‌گذاری
• چطور با گپ‌های بازار بازی کنیم؟
• آیا گپ قیمتی همیشه پر می‌شود؟
• کلام آخر
• سوالات متداول

گپ GAP چیست؟

گپ ناحیه‌ای روی نمودار است که در آن قیمت به شکل قابل توجه و در زمان کوتاهی افزایش یا کاهش می‌یابد؛ بی‌آنکه هیچ فعالیت معاملاتی در این بازه انجام شده باشد. این پدیده اغلب زمانی رخ می‌دهد که بازار پر از خرید‌ و فروش‌ های از روی وحشت باشد.

در حالت کلی کندل‌های نمودارهای قیمت در شروع جلسه معاملاتی جدید، از آخرین کندل بسته‌شدن جلسه قبلی ادامه پیدا می‌کنند و بلافاصله در همان سطح یک کندل جدید باز می‌کنند. اما مواقعی که گپ در بازار اتفاق می‌افتد، اختلاف فاحشی بین سطح بسته‌شدن جلسه قبلی و بازشدن جلسه جدید مشاهده می‌شود.

گپ را می‌توان روی نمودارهای میله‌ای یا کندل‌استیک در تمام بازه‌های زمانی یافت. با این حال اکثرا روی نمودارهای روزانه مشاهده می‌شوند. چون معمولا معامله‌گران اطلاعات به دست آمده بعد از بسته‌شدن کندل را تجزیه و تحلیل می‌کنند و از این اطلاعات در ابتدای جلسه معاملاتی بعدی استفاده می‌کنند.

عوامل موثر بر تشکیل گپ در بازار

انواع گپ در تحلیل تکنیکال در بازار به دلیل عوامل زیادی رخ می‌دهند. متداول‌ترین آنها عبارت‌اند از:

۱. رویدادهای سیاسی

هرگونه اخبار و رویدادهای سیاسی به‌سرعت روی بازارهای مالی تاثیر می‌گذارد و تاثیر آن روی نمودارهای قیمتی آشکارا دیده می‌شود. برای مثال انتشار اخباری مثل استیضاح ریاست جمهوری، انتخابات و غیره مستقیما بر قیمت ارز یک کشور در بازار فارکس تاثیر می‌گذارد.

۲. رویدادهای اقتصادی

حرکت‌های اقتصادی قابل توجه نه تنها موقعیت یک واحد دارایی را در بازار تغییر می‌دهند، بلکه برخی از آنها چشم‌انداز اقتصاد جهانی را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهند. تغییرات نرخ بهره یا اتفاقات این چنینی از جمله رویدادهای اقتصادی هستند که می‌توانند زمینه ایجاد گپ را در بازار فراهم کنند.

۳. بلایای طبیعی

بلایای طبیعی مثل زلزله، سیل و طوفان به ساکنان یک کشور، اعتماد آنها به بازارهای مالی و زیرساخت‌های کلی کشور آسیب می‌رساند و می‌تواند باعث فجایع ناگواری در اقتصاد یک کشور شود. نمونه‌اش طوفان هاروی که در بدترین زمان ممکن منجر به بی‌ثباتی بازار شد.

۴. اخبار شرکت‌ها و پروژه‌ها

رویدادهای مهمی مثل انتشار اخبار مرتبط با شرکت و گزارش‌های سود و زیان می‌توانند پس از زنگ بسته شدن بازار، بر احساسات معامله‌گران تاثیر گذاشته و روز بعد هنگام بازشدن موقعیت‌های معاملاتی باعث ایجاد گپ شوند.

انواع گپ در بازارهای مالی

در تحلیل تکنیکال چهار نوع گپ وجود دارد که هریک پیامدهای منحصربه‌فرد خود را دارند. بنابراین قبل از شروع معامله خیلی مهم است که بتوانید انواع گپ در تحلیل تکنیکال تشخیص دهید.

۱. گپ مشترک (Common Gaps)

این گپ‌ها معمولا زمانی بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهند که حجم معاملات کم است و سرمایه‌گذاری مجدد روی دارایی انجام می‌شود. این شکاف‌های قیمتی معمولا بلافاصله پر می‌شوند. یعنی در عرض چند روز یا چند هفته قیمت دوباره به کمترین مقدار روی قبل از گپ برمی‌گردد که به آن «بسته‌شدن گپ» هم گفته می‌شود. این گپ‌ها معمولا در بازار رنج یا پر از ازدحام ظاهر می‌شوند. طوری که ظاهرا علاقه زیادی به خرید دارایی وجود ندارد.

۲. گپ جدایی (Breakaway Gaps)

Breakaway یک روند جدید است که در آن قیمت دارایی از الگوی قیمتی فعلی فاصله می‌گیرد. اگر یک گپ انحصاری با حجم معاملات بالاتر همراه شود، فرصت خوبی برای باز کردن یک موقعیت خرید گپ بالا یا یک موقعیت فروش گپ پایین روی کندل استیک کنار گپ فراهم می‌شود.

برای درک بهتر گپ‌ها باید ماهیت مناطق شلوغ بازار را درک کرد. مناطق ازدحام محدوده‌های قیمتی هستند که در آن بازار برای مدتی رنج می‌زند. معمولا ناحیه نزدیک به بالای منطقه تراکم مقاومت در نظر گرفته می‌شود و ناحیه پایین منطقه تراکم حمایت خواهد بود. خروج از این حوزه‌ها مستلزم اشتیاق در بازار است. یا اینکه در روندهای صعودی تعداد خریداران بیشتر از فروشندگان و در روندهای نزولی تعداد تعداد فروشندگان بیشتر از خریداران باشد تا روند بشکند.

۳. گپ فرار (Runaway Gaps)

گپ فرار یکی از انواع گپ در تحلیل تکنیکال است که در اثر افزایش علاقه‌مندی به دارایی ایجاد می‌شود و معمولا معامله‌گرانی را توصیف می‌کند که در انتظار بازگشت موقت قیمت، با اولین حرکت روند صعودی وارد نشدند و بعدها متوجه شدند که چنین اتفاقی رخ نخواهد داد. این افزایش علاقه‌مندی به‌طور ناگهانی ظاهر می‌شود و وحشت معامله‌گر را توصیف می‌کند.

در روندهای صعودی با انتشار اخبار و برگذاری رویدادهای مهم، نظر معامله‌گران به یکباره به بازار جلب شده و گپ‌های فرار ایجاد می‌شوند.

۴. گپ خستگی یا فرسایشی (Exhaustion Gaps)

همانطور که از نامش پیداست، گپ خستگی در پایان یک روند رخ می‌دهد. مثلا اگر روند فعلی صعودی باشد، قیمت دارایی در آخرین نفس تلاشش را برای حرکت بالاتر به‌کار می‌بندد. با این حال، روند به پایان رسیده است و قیمت نمی‌تواند به سمت بالا حرکت کند.

برخلاف گپ فرار، گاهی قیمت در داخل روند گپ می‌سازد و بعد تغییر می‌کند. ریشه‌اش ذهنیت انبوه معامله‌گرانی است که در جهت روند حرکت می‌کنند و قیمت را به سمت نقطه اشباع خرید هل می‌دهند. بر این اساس، معامله‌گران ماهر منتظر خروج خواهند بود و موقعیت مخالف جهت قبلی را بدست می‌آورند.

همه این نوع گپ‌ها می‌توانند کامل یا جزئی باشند. گپ مشترک معمولاً گپ جزئی در نظر گرفته می‌شود، چون نرخ دارایی تغییر قابل توجهی نخواهد داشت. البته گاهی با وجود تغییر نه چندان زیاد قیمت، در پایان روز یک گپ کامل ایجاد می‌شود.

تشخیص گپ خستگی از یک گپ فرار کمی دشوار است؛ زیرا این دو ویژگی‌های مشترک زیادی دارند.

مقدمات معامله با انواع گپ در تحلیل تکنیکال

اکنون که با انواع گپ در تحلیل تکنیکال آشنا شدیم، بیایید چند استراتژی در مورد معامله‌گری با آنها یاد بگیریم. اولین نکته‌ای که باید در مورد گپ‌ها بدانید این است که شاید قیمت خیلی زود در جهتی که شما انتظار دارید شروع به حرکت نکند. خیلی وقت‌ها یک حرکت بخشی از گپ یا کل آن را پر می‌کند. اگر این اتفاق رخ ندهد، ممکن است با وجود گپ سیگنال‌های اشتباهی در مورد حرکت قیمت به‌دست بیاورید.

استراتژی‌های معامله با انواع گپ

بسیاری از معامله‌گران برای تجزیه و تحلیل وضعیت بازار به گپ‌ها نگاه می‌کنند. اگر شروع یک روند با گپی همراه باشد، گپ از نوع جدایی یا فرار است و قیمت‌های احتمالی را به معامله‌گر خبر می‌دهد. سایر معامله‌گران از گپ‌ها  برای اهداف معاملاتی استفاده می‌کنند. به این ترتیب که به محض تشکیل یک گپ، موقعیت معاملاتی خود را باز می‌کنند. بیایید به برخی از موثرترین استراتژی‌های معاملاتی نگاهی بیندازیم.

باز کردن معامله خرید

درست در محل گپ قیمت می‌توان یک معامله خرید باز کرد که دستور حد ضرر آن زیر کندل گپ قرار می‌گیرد. این شکاف باید بالاتر از یک مقاومت بحرانی اتفاق بیفتد و با حجم سنگین معامله شود تا احتمال یک معامله موفق افزایش یابد. برعکس، معامله‌گران می‌توانند برای پر کردن گپ قیمت‌ منتظر بمانند و قبل از پایان روز قبل یک حد ضرر برای معامله خود تعیین کنند.

باز کردن معامله فروش

این استراتژی کاملا مشابه باز کردن معامله خرید است که در بخش قبل توضیح داده شد. فقط در این حالت معامله‌گر بعد از مشاهده گپ پایین، روی نمودار یک موقعیت فروش باز می‌کند.

محو شدن گپ

گاهی معامله‌گران برای بهره‌مندی از شکاف‌های بازار از یک استراتژی محو شدن استفاده می‌کنند. با این فرض که بیشتر گپ‌ها به مرور زمان پر می‌شوند، در ناحیه‌ای از آن اقدام به باز کردن موقعیت‌های معاملاتی می‌کنند. برای گپ بالا سفارش استاپ لاس روی میله گپ تعیین می‌شود و حد سود درست حوالی نقطه پایان روز قبل انتخاب می‌شود. برای گپ پایین، حد ضرر درست زیر نوار قرار می‌گیرد و حد سود در نزدیکی سطح بسته‌شدن روز قبل خواهد بود.

گپ‌ها به عنوان یک سیگنال سرمایه‌گذاری

انواع گپ در تحلیل تکنیکال نشان‌دهنده آن هستند که روندی هست که باید حفظ شود. سرمایه‌گذاران بلندمدت در پی یکی از این گپ‌ها موقعیتی در ناحیه گپ باز می‌کند (معمولاً به دنبال شکاف‌های بالااست). آنها معامله را تا زمانی ادامه می‌دهد که یک گپ خستگی در نمودار ببیند یا تا جایی که یک گپ فرسودگی اتفاق بیفتد و به آنها دلیل خوبی برای ترک معامله بدهد.

چطور با گپ‌های بازار بازی کنیم؟

• نموداری با یک گپ مشترک باز کنید.
• یک الگوی نموداری پیدا کنید.
• در جستجوی شکاف قیمت، اولین شمع را بالا یا زیر پایه گپ قرار دهید.
• سریع وارد شوید (ورود تهاجمی) یا منتظر بمانید و در ناحیه بالای کندل وارد شوید (ورود محافظه‌کارانه).
• سفارشات استاپ لاس زیر کف کندل استیک یا بالای سقف آن تنظیم می‌شود.
• هدف نقطه بسته‌شدن گپ یا سه پیپ بالا و پایین‌تر از آن است.

معامله با گپ‌ها کار پیچیده‌ای است، اما اگر بدانید کدام‌یک از آنها قابل معامله هستند و کدام‌ها نیستند، مدیریت آنها برایتان راحت‌تر خواهد بود. سعی کنید گپ‌های نموداری را در نمودار خود بیابید و ببینید قیمت بعد از تشکیل گپ چه تغییر می‌کند. یادتان باشد همیشه مدیریت ریسک را رعایت کنید.

آیا گپ قیمتی همیشه پر می‌شود؟

نمی‌توان پاسخ قطعی به این سوال داد. چون قیمت دارایی توسط عوامل مختلف مثل شرایط بازار، عملکرد پروژه و رویدادهای جهانی تعیین می‌شود. با این حال بسیاری از معامله‌گران معتقدند که انواع گپ در تحلیل تکنیکال روی نمودار معمولا پر می‌شوند. یعنی معمولا قیمت در نهایت به اندازه‌ای افزایش یا کاهش می‌یابد تا شکاف را جبران کند.

ایده این باور کلی از آنجا شکل می‌گیرد که خیلی‌ها معتقدند قیمت دارایی‌ها حرکت چرخه‌ای دارد و زمانی که قیمت از محدوده طبیعی خود خارج شود، گپ رخ می‌دهد. اما نهایتا هیچ تضمینی برای پرشدن گپ قیمت وجود ندارد. اگر یک گپ بالاتر در نمودار ایجاد می‌شود و با این حال گپ قبلی پر نمی‌شود، « gap and go» صعودی در بازار رخ داده است. چون نشان می‌دهد خریداران مایل‌اند قیمت‌های بالاتر پرداخت کنند. برعکس اگر گپ پایین رخ دهد و گپ قبلی پر نشود، «gap and go» نزولی رخ داده و نشان می‌دهد که فروشندگان مایل به فروش با قیمت پایین‌تر هستند.

اگرچه در نهایت پر شدن یا نشدن گپ‌ها با شرایط بازار تعیین می‌شود، بسیاری از معامله‌گران از این استراتژی برای سود بالقوه از حرکات کوتاه مدت قیمت استفاده می‌کنند.

کلام آخر

اگر می‌خواهید به یک معامله‌گر روزانه موفق تبدیل شوید، باید انواع گپ را به خوبی بشناسید و بتوانید آنها را روی نمودار تشخیص دهید و تفسیر کنید. ظهور این جابه‌جایی‌های ناگهانی روی نمودارهای قیمتی اصلا عجیب نیست و به وفور رخ می‌دهند، اما معامله با آنها فوت و فن خاص خودش را دارد که باید به آن مسلط باشید. مهم‌ترین مفهومی که باید در طول سروکله زدن با این پرش‌ها خوب بدانید، مفهوم پرشدن گپ‌ها است که تغییرات غیرمنتظره ناشی از گپ را به‌طور کامل خنثی می‌کند.

خاطرتان باشد، عدم شناسایی گپ‌ها یا واکنش دیرهنگام به آنها می‌تواند بهترین فرصت برای ورود به معامله یا خروج از آن را از بین ببرد. این یعنی وجود این شکاف‌ها به‌شدت بر سود یا زیان معامله تاثیر می‌گذارد.

شما چه اطلاعات بیشتری درباره انواع گپ در تحلیل تکنیکال دارید؟ منتظر شنیدن نظرات‌تان هستیم.