در تحلیل تکنیکال ، حرکت بین روند های صعودی و نزولی اغلب با الگوی قیمتی مشخص می شود . طبق یک تعریف ثابت ، الگوی قیمتی، یک مولفه قابل تشخیص از تحرکات قیمت است که با استفاده از یک سری خط روند و یا منحنی مشخص می شود.

هنگامی که یک الگوی قیمتی تغییری را در روند نشان می دهد ، به عنوان یک الگوی برگشتی شناخته می شود. الگوی ادامه دهنده زمانی رخ می دهد که روند در جهت خود به دنبال یک مکث کوتاه ادامه می یابد.

مدت هاست که تحلیل گران تکنیکال از الگوی قیمتی برای بررسی روند های فعلی و پیش بینی حرکت های آینده بازار استفاده می کنند.

در این مقاله به بررسی الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال می پردازیم و به همراه تصویر و به صورت مجزا این الگو ها را بررسی می کنیم. پس تا پایان مطلب همراه من باشید.

• خط روند در تحلیل تکنیکال
• الگو های ادامه دهنده (Continuation Patterns)
• الگو های بازگشتی (Reversal Patterns)
• شکاف ها (Gaps)
• سخن نهایی

چکیده نکات مهم این مقاله

• الگو ها اشکال متمایزی هستند که در اثر تحرکات قیمت های سهام روی نمودار ایجاد می شوند و پایه و اساس تحلیل تکنیکال هستند.
• یک الگو با خطی مشخص می شود که نقاط متداول قیمت ، مانند بسته شدن قیمت ها یا پایین بودن قیمت ها را در یک بازه زمانی خاص به هم متصل می کند.
• تحلیلگران تکینکال و نمودارشناسان به دنبال شناسایی الگو ها به عنوان راهی برای پیش بینی مسیر آینده قیمت اوراق بهادار هستند.
• این الگوها می توانند به سادگی خطوط روند و به پیچیدگی الگوی دو سر و شانه باشند.

خط روند در تحلیل تکنیکال

از آنجا که الگو های قیمتی با استفاده از یک سری خطوط و  یا منحنی ها مشخص می شوند ، درک خطوط روند (Trendlines) و دانستن نحوه ترسیم آن ها مفید است.خط روند به تحلیلگران تکنیکال کمک می کند تا مناطق حمایت و مقاومت را در نمودار قیمت پیدا کنند. Trendlines خطوط مستقیمی هستند که از بالاترین قیمت‌ها (سقف‌ های قیمت) یا پایین ‌ترین قیمت‌ ها (کف ‌های قیمت) روی نمودار ترسیم می شوند .

یک خط روند زاویه دار، یا یک خط روند صعودی ، در جایی اتفاق می افتد که قیمت ها با افزایش یا کاهش روبرو هستند. خط روند رو به بالا با اتصال کف های صعودی ترسیم می شود. برعکس ، یک خط روند رو به پایین ، که خط روند نزولی نامیده می شود ، در جایی اتفاق می افتد که قیمت ها با سقف های پایین تر و کف های پایین تر  مواجه هستند.

خطوط روند بسته به اینکه از کدام قسمت از نوار قیمت برای “اتصال نقاط” استفاده می شود ، از نظر ظاهری متفاوت هستند. با وجود نظرات متفاوتی درباره اینکه از کدام قسمت از نوار قیمت باید استفاده شود وجود دارد ، بدنه کندل – و نه فتیله های نازک در بالا و پایین بدنه که به آن سایه می گویند – اغلب نشان دهنده جایی است که بیشترین پرایس اکشن رخ داده است و بنابراین ممکن است یک نقطه دقیق تر را برای ترسیم خط روند پیدا کنید؛ به ویژه در نمودار های روزانه که ممکن است داده های پرت یا (Outliers) (نقاط داده ای که بسیار خارج از محدوده طبیعی هستند) وجود داشته باشد.

در نمودار های روزانه ، تحلیلگران معمولاً از قیمت های بسته شده به جای سقف و کف برای ترسیم خط روند استفاده می کنند؛ زیرا قیمت بسته نشان دهنده معامله گران و سرمایه گذارانی است که مایلند پوزیشن خود را یک شب یا آخر هفته یا در تعطیلی بازار حفظ کنند. خطوط روند با سه یا بیشتر نقطه به طور کلی معتبر تر از آن هایی هستند که فقط بر اساس دو نقطه اند.

• روند های صعودی در جایی اتفاق می افتند که قیمت ها سقف های بالا و کف های بالا تشکیل می دهند. روند های رو به رشد حداقل دو نقطه از کف را بهم متصل می کنند و این نقاط سطح حمایتی قیمت را نشان می دهند .
• روند نزولی در جاهایی اتفاق می افتد که قیمت ها پایین ترین سقف و پایین ترین کف خود را تشکیل دهند. خط روند نزولی حداقل دو نقطه از سقف را بهم متصل می کند و این نقاط سطح مقاومتی قیمت را نشان می دهد .
• حالت جمود (Consolidation یا یک بازار جانبی ، در جایی اتفاق می افتد که قیمت بین یک محدوده بالا و پایین ، بین دو خط روند موازی و اغلب افقی در حال نوسان باشد.

الگو های ادامه دهنده (Continuation Patterns)

الگوی قیمتی که بیانگر قطع موقت روند موجود باشد ، به عنوان الگوی ادامه دهنده شناخته می شود .

الگوی ادامه دهنده را می توان به عنوان مکث در طی یک روند موجود در نظر گرفت ( زمانی که گاو ها در طی روند صعودی خستگی در می کنند یا خرس ها برای لحظه ای در روند نزولی آرام می گیرند) . در حالی که الگوی قیمتی در حال شکل گیری است ، هیچ راهی برای تشخیص اینکه این روند ادامه دهنده یا برگشتی است وجود ندارد. به همین ترتیب ، باید به خطوط روند مورد استفاده برای ترسیم الگوی قیمت و اینکه آیا قیمت در همین محدوده بالا می رود و یا سقوط می کند ، توجه کرد. تحلیلگران تکنکیال معمولاً تصور می کنند که روند تا زمانی ادامه می یابد که یک روند برگشتی تأیید شود.

به طور کلی ، هرچه مدت زمان توسعه الگوی قیمت بیشتر باشد و هر چه حرکت قیمت در این الگو بیشتر پیشروی کند ، با شکسته شدن قیمت در بالاتر یا پایین تر از سطح روند ، حرکت بعدی پر قدرت تر خواهد بود.

اگر قیمت به روند خود ادامه دهد ، الگوی قیمت به عنوان الگوی ادامه دهنده شناخته می شود. الگو های ادامه دهنده رایج عبارتند از:

• الگوی پرچم سه گوش یا آویز(Pennant) : که با استفاده از دو خط روند همگرا ترسیم می شود.
• الگوی پرچم (Flag) : که با دو خط روند موازی ترسیم می شود.
• الگوی کنج (Wedge) : که با دو خط روند همگرا ، که در آن هر دو زاویه ای به بالا یا پایین دارند ترسیم می شود.

الگوی پرچم سه گوش یا آویز (Pennant)

پرچم ها با دو خط روند ترسیم می شوند که در نهایت به هم می رسند. یکی از ویژگی های اصلی پرچم ها این است که خط روند به دو جهت حرکت می کنند – یعنی یک خط روند نزولی و خط روند دیگری رو به بالا خواهد بود. شکل زیر نمونه ای از یک پرچم را نشان می دهد. غالباً ، در هنگام تشکیل پرچم، حجم کاهش پیدا کرده و به دنبال آن قیمت افزایش می یابد.

الگوی پرچم (Flag)

پرچم ها با استفاده از دو خط روند موازی ساخته می شوند که می توانند به سمت بالا ، پایین یا پهلو (افقی) شیب داشته باشند. به طور کلی ، پرچمی که دارای شیب رو به بالا باشد به عنوان یک وقفه  در بازار با روند نزولی ظاهر می شود . یک پرچم متمایل به پایین، شکسته شدن در طی یک روند صعودی را نشان می دهد. به طور معمول ، شکل گیری پرچم با یک دوره کاهش حجم همراه است که با خارج شدن قیمت از محدوده الگوی پرچم ، حجم معاملات بهبود می یابد.

الگوی کنج (Wedge)

الگوهای کنج از این جهت که با استفاده از دو خط روند همگرا ترسیم می شوند ، شبیه الگوی پرچم سه گوش هستند. با این حال ، یک الگوی کنج زمانی تشکیل می شود که هر دو خط روند در یک جهت ، بالا یا پایین حرکت کنند. کنجی که زاویه اش به سمت پایین است، وقفه ای را در طی روند صعودی نشان می دهد. کنجی که زاویه اش به سمت بالا قرار گرفته ، وقفه موقتی را در هنگام سقوط بازار نشان می دهد. درست شبیه الگوی پرچم سه گوش و الگوی پرچم ، حجم معاملات در طول شکل گیری الگو به طور معمول کاهش می یابد و فقط در صورت شکسته شدن قیمت از بالا یا پایین الگوی کنج ، افزایش می یابد.

الگوی مثلث (Triangle)

الگو های مثلث از محبوب ترین الگو های نموداری هستند که در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می گیرند؛ زیرا در مقایسه با الگو های دیگر بیشتر مواقع تشکیل می شوند. سه نوع متداول الگوی مثلث  شامل : مثلث های متقارن (symmetrical triangles) ، مثلث های صعودی (ascending triangles) و مثلث های نزولی (descending triangles) هستند . این الگو های نمودار می تواند از چند هفته تا چند ماه ادامه داشته باشد.

الگوی مثلث های متقارن وقتی اتفاق می افتد که دو خط روند به سمت یکدیگر نزدیک شوند و فقط احتمال وقوع شکست را نشان دهند نه جهت. الگوی مثلث های صعودی با یک خط روند افقی در بالا و یک خط روند صعودی در پایین مشخص می شوند و نشان می دهد که احتمال دارد شکست بیشتر به پایین مثلت اتفاق بیفتد. در حالی که مثلث های نزولی دارای یک خط روند افقی در پایین و یک خط روند نزولی در بالا هستند که نشان می دهد یک شکست ممکن است رخ دهد. اندازه شکستگی ها یا خرابی ها به طور معمول با ارتفاع ضلع عمودی چپ مثلث برابر است ، همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است.

الگوی فنجان و دسته (Cup and Handles)

فنجان و دسته یک الگوی ادامه دهنده صعودی که در آن روند رو به بالا متوقف شده است، اما زمانی که الگوی تایید شود روند ادامه خواهد یافت. قسمت “فنجان” از این الگو باید به شکل “U” باشد که شبیه گردی ته یک کاسه است تا شکل “V” با ارتفاع های برابر در هر دو طرف فنجان.

“دسته” در سمت راست فنجان به شکل یک پولبک کوتاه ساخته می شود که شبیه یک پرچم سه گوش یا الگوی نمودار پرچم است. با تکمیل الگو ، سهام ممکن است به بالاترین سطح صعود کند و روند خود را در سطوح بالاتر از سر بگیرد. در تصویر زیر یک الگوی فنجان و دسته در شکل زیر نشان داده شده است.

الگو های بازگشتی (Reversal Patterns)

الگوی قیمتی که تغییری در روند موجود را نشان می دهد به عنوان یک الگوی بازگشتی شناخته می شود. این الگو ها بیانگر دوره هایی است که توان گاو ها یا خرس ها کم شده است. با تشکیل الگوی جدید از طرف دیگر (گاو نر یا خرس) روند موجود متوقف شده و سپس جهتی جدید را دنبال می کند.

به عنوان مثال ، یک روند صعودی که توسط خریداران یا گاوها پشتیبانی می شود ، می تواند مکث کوتاهی داشته باشد ، که نشان دهنده فشار از طرف گاوها و خرس ها است ، و در نهایت جای خود را به خرس ها می دهد که این منجر به تغییر روند رو به نزولی می شود.

بازگشت هایی که در سقف بازار اتفاق می افتند به عنوان الگو های توزیع  (distribution patterns)  محسوب می شوند ، در اینجا دارایی مورد نظر با اشتیاق بیشتری نسبت به مقدار خریداری شده فروخته می شود . و برعکس ، بازگشت هایی که در کف بازار اتفاق می افتند به عنوان الگوهای ذخیره (accumulation patterns)  شناخته می شوند ، در اینجا دارایی مورد نظر بهتر خریداری می شود. درست شبیه الگو های ادامه دهنده ، هرچه مدت زمان تشکیل الگو بیشتر باشد و تحرکات قیمت در این الگو افزایش یابد ، پس از شکسته شدن قیمت ، حرکت پیش بینی شده بزرگتر خواهد بود.

وقتی قیمت پس از یک مکث برمی گردد ، الگوی قیمت به عنوان الگوی بازگشتی (reversal pattern) شناخته می شود. نمونه هایی از الگوی بازگشتی معمول عبارتند از:

الگوی سر و شانهHead and Shoulders ، نشانگر دو حرکت قیمتی کوچکتر است که حول یک حرکت بزرگتر در حال انجام است.

الگوی سقف دوقلوDouble Tops  که نشان دهنده یک نوسان افزایش ثیمت کوتاه مدت است و به دنبال آن یک تلاش ناموفق بعدی برای شکستن سطح مقاومت قبلی وجود دارد.

الگوی کف دوقلو Double Bottoms ، که نوسان کاهش قیمت کوتاه مدت را نشان می دهد ، و به دنبال آن یک تلاش ناموفق دیگر برای شکستن سطح حمایت وجود دارد.

الگوی سر و شانه (Head and Shoulders)

الگو های سر و شانه ها می توانند در سقف یا کف بازار یا به صورت سه موج ظاهر شوند: یک موج اولیه ، که همراه با موج دوم که از موج اولی بزرگ تر است ادامه می یابد و در نهایت با یک موج سوم که از موج دوم کوچک تر است و مشابه موج اول است به پایان می رسد.

روند صعودی که از طرف الگوی بالای سر و شانه قطع می شود ، ممکن است یک روند برگشتی را تجربه کند ، و در نتیجه روند نزولی شود. برعکس ، روند نزولی که منجر به پایین سر و شانه ها شود (یا سر و شانه های معکوس ) احتمالاً یک برگشت قیمت با روند صعودی را تجربه خواهد کرد.

همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است ، خطوط روند افقی یا کمی شیب دار را می توان از قله ها و فرورفتگی هایی که بین سر و شانه ها ظاهر می شوند ترسیم کرد. هنگامی که قیمت بالاتر از سطح (در قسمت پایین سر و شانه ها) یا پایین تر (در قسمت بالای سر و شانه ها) خط روند ، ممکن است با تشکیل الگو کاهش یابد و حجم معاملات کم شود.

الگوی سقف دوقلو (Double Tops)

الگوی سقف دوقلو نشان دهنده مناطقی است که بازار دو تلاش ناموفق برای شکستن سطح حمایت یا مقاومت انجام داده است. در مورد سقف دو قلو ، که اغلب شبیه حرف M است ، فشار اولیه تا سطح مقاومت با تلاش دوم شکست خورده همراه است ، و در نتیجه روند بازگشتی ایجاد می شود.

از سوی دیگر کف دوقلو ، که مانند حرف W به نظر می رسد، زمانی رخ می دهد که قیمت تلاش می کند تا از طریق یک سطح حمایت را رد کند، و باعث می شود برای شکستن سطح حمایت تلاش ناموفق دوم را تجربه کند. همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است ، این اتفاق اغلب منجر به تغییر روند می شود.

الگوی کف و سقف سه قلو (Triple tops and bottoms) الگو های بازگشتی هستند که به اندازه سر و شانه ها یا سقف دوقلو یا کف دو قلو رواج ندارند. اما ، آن ها به روشی مشابه عمل می کنند و می توانند یک سیگنال قدرتمند برای تغییر روند باشند. الگو ها زمانی شکل می گیرند که قیمت سه بار همان سطح حمایت یا مقاومت را محک بزند و قادر به شکستن آن ها نباشد.

شکاف ها (Gaps)

شکاف ها وقتی اتفاق می افتند که بین دو دوره معاملاتی فضای خالی وجود داشته باشد که ناشی از افزایش یا کاهش قابل توجه قیمت باشد. به عنوان مثال ، ممکن است یک سهام در 5.00 دلار بسته شود و پس از درآمد مثبت یا سایر اخبار با قیمت 7.00 دلار باز شود.

سه نوع عمده شکاف وجود دارد: شکاف های گسست (Breakaway gaps) ، شکاف های فرار (runaway gaps) و شکاف های خستگی (exhaustion gaps)

• شکاف های جداشده یا گسست در آغاز روند
• شکاف های فرار در اواسط روند
• شکاف های فرسودگی یا خستگی تقریباً در انتهای روند تشکیل می شوند.

سخن نهایی

الگو های قیمت اغلب زمانی تشکیل می شوند که قیمت “کمی استراحت کند” ، که نشان دهنده زمینه های ادغام است که می تواند منجر به ادامه یا تغییر روند غالب شود. خطوط روند در شناسایی این الگو های قیمتی که می توانند در اشکالی مانند پرچم ها ، پرچم های سه گوش و سقف دوقلو ظاهر شوند بسیار مهم هستند.

حجم معاملات در این الگو ها نقش مهمی دارد ، که اغلب در طول شکل گیری الگو کاهش می یابد و با خارج شدن قیمت از الگو افزایش می یابد. تحلیلگران تکینکال به دنبال الگو های قیمت برای پیش بینی رفتار آینده قیمت ها ، از جمله ادامه روند و برگشت آن هستند.