فروش یک سهم کار سختی نیست. قیمت معامله معمولا همان قیمتی است که شرکت سهامش را در حال حاضر معامله میکند و ابهامی در این میان وجود ندارد. اما وقتی تعداد سهام مورد معامله افزایش می‌یابد، معامله پیچیده‌تر می‌شود. چون معمولا با مشکلاتی مثل درز خبر فروش و ریزش قیمت سهام همراه است. راه حل چیست؟
معامله بلوکی خرید یا فروش حجم زیادی از دارایی‌های مالی است که داخل بازار معمولی اتفاق نمی‌افتد، بلکه از طریق قراردادی بین خریدار و فروشنده معامله می‌شود و معامله‌گران هم معمولا افراد عادی نیستند؛ سرمایه‌گذاران نهادی مثل صندوق‌های سرمایه‌گذاری در مقیاس‌های بزرگ هستند.
در ادامه همراه ما باشید تا ببینیم معاملات بلوکی چیست و چه فایده‌ای دارد.
- منظور از معاملات بلوکی چیست؟
- دلیل معرفی معاملات بلوکی چیست؟
- معاملات بلوکی چگونه اجرا می‌شوند؟
- منظور از خانه بلوکی چیست؟
- استفاده از معاملات کوچکتر برای پنهان کردن معاملات بلوکی
- ملاحظات برای ارزیابی معاملات بلوکی
- تفاوت معاملات کراس و معاملات بلوکی چیست؟
- معامله بلوکی در معاملات آتی (Futures) چیست؟
- معاملات بلوکی و نوسانات بازار
- مزایای معاملات بلوکی چیست؟
- معایب معاملات بلوکی چیست؟
- کلام آخر
منظور از معاملات بلوکی چیست؟
معامله بلوکی یک معامله بسیار بزرگ است که طی آن ده هزار سهم (و بیشتر) از سهام یک سازمان مورد معامله قرار می‌گیرد. این معامله بیشتر با هدف سرمایه‌گذاری و طی یک قرارداد توافقی بین دو طرف با قیمت متفاوت انجام می‌شود. در حال حاضر صرافی‌های بزرگ جهان این معاملات را روی دارک پول‌ها (استخر تاریک) اجرا می‌کنند.
دلیل معرفی معاملات بلوکی چیست؟
این معاملات اغلب آنقدر بزرگ هستند که می‌توانند بازار یک سهام را به‌طور کامل حرکت دهند. برای مثال اگر مدیر صندوق بازنشستگی بخواهد یک میلیون برگه از سهام خود را بفروشد، طوری که هیچ‌کس در بازار متوجه نشود و جرقه فروش اتفاق نیافتد، باید فرایند فروش را در طول یک بازه طولانی مدت اجرا کند.
اگر این معامله در بازار معمولی انجام شود، در طول این مدت قیمت سهامی که مدیر می‌فروشد به مرور کاهش پیدا میکند و تنها علتش معامله فروشی به این بزرگی است. حتی اگر فروشنده سرعت فروش خود را کمتر کند، اگر معامله‌گران متوجه این اتفاق شوند، سهام خود را به فروش می‌گذارند تا از آنها هم از این معامله سود ببرند. به این ترتیب مجددا کاهش قیمت در بازار اتفاق می‌افتد و معامله‌گران می‌توانند مجددا سهام را با قیمت پایین‌تر بخرند.
در معاملات بزرگ خرید هم همین خطرات وجود دارد. معامله خرید یک میلیون برگه سهام می‌تواند به راحتی قیمت دارایی را بالا ببرد و باعث شود سایر معامله‌گران در خرید سهام از مدیر پیشی بگیرند.
این مشکلات زمینه معرفی معاملات بلوکی برای انجام بی‌دردسر معاملات بزرگ را فراهم کرد.
معاملات بلوکی چگونه اجرا می‌شوند؟
شاید بپرسید روش انجام معاملات بلوکی چیست؟
برای اجتناب از دردسرهایی که در بخش قبل اشاره شد، موسسات بزرگ معاملات بلوکی را روی استخر تاریک (Dark Pool) یا خانه بلوکی (bBlock House) اجرا می‌کنند. این سازمان‌ها خیلی خوب می‌دانند چنین معاملات بزرگی را چطور آغاز و مدیریت کنند که روی قیمت یک سهام کمترین تاثیر ممکن را داشته باشد. هر یک از اینها طبق قوانین خاص خود عمل می‌کنند و وجه اشتراک آنها این است که با صندوق‌های تامین سرمایه و سایر معامله‌گران بزرگ در ارتباط‌اند و می‌توانند بلوک‌های بزرگ اوراق بهادار را بخرند و بفروشند.
بانک‌های سرمایه‌گذاری و کارگزاری‌های بزرگ معمولا بخش‌هایی به‌عنوان خانه بلوکی دارند که پر از استخر تاریک است. «تاریک» از این جهت که معامله‌گران حداقل تا یک روز پس از اجرای معاملات قادر به مشاهده معامله انجام‌شده نخواهند بود.
منظور از خانه بلوکی چیست؟
همان چیزی که به بازار خارج از بورس یا OTC Market معروف است. این معاملات زمانی اتفاق می‌افتند که دو طرف به جای استفاده از یک بازار مالی اختصاصی، بین خودشان قراردادی ببندند و معامله را انجام دهند. در این معاملات طرفین آزادند معامله را روی قیمتی ببندند که بین خود توافق می‌کنند. اما تقریبا بسیاری از آنها نزدیک به قیمت بازار تسویه می‌شود. خانه بلوکی محلی است که خریدار و فروشنده را جفت میکند تا در مورد قیمت با یکدیگر مذاکره کنند.
استفاده از معاملات کوچکتر برای پنهان کردن معاملات بلوکی
اما روش پنهان‌کردن معاملات بلوکی چیست؟
سازوکار خانه‌های بلوکی به این صورت است که برای پنهان کردن معاملات بلوکی، با تقسیم بلوک به معاملات کوچکتر، آن را از دید معامله‌گران دیگر پنهان می‌کنند. شاید فکر کنید تبدیل این سفارش بزرگ به سفارش‌های کوچک زمان‌بر است و دردسر زیادی دارد. اما این کار به کمک یک برنامه خودکار ایجاد می‌شود که تعداد واقعی سفارش را به‌خوبی پنهان میکند و معامله‌گران فقط «نوک کوه» را می‌بینند.
ملاحظات برای ارزیابی معاملات بلوکی
۱. بزرگی معامله چقدر است؟
اندازه یک معامله بلوکی بسیار مهم است. اگر یک سرمایه‌گذار نهادی صد میلیون تومان سهام از شرکتی به ارزش کل ده میلیارد تومان خریداری کند، معامله بزرگی محسوب نمی‌شود. اما یک معامله یک میلیاردی قابل توجه است و احتمالا معامله‌گران دیگر را به خرید سهام شرکت ترغیب میکند.
۲. اثرات قیمتی معامله چیست؟
اگرچه سرمایه‌گذاران نهادی و بلوک‌ها سعی می‌کنند قیمت سهام را هنگام انجام معاملات بلوکی تغییر ندهند، معاملات بزرگ بالاخره به نحوی روی قیمت‌ها تأثیر خواهند داشت. اندازه این تاثیر مهنم است. تغییر یک‌دهم درصدی شاید خیلی قابل توجه نباشد؛ اما حتی یک‌درصد تغییر هم برای هجوم معامله‌گران کافی است.
۳. چه روندی در بازار وجود دارد؟
تصمیم‌گیری در مورد روند بازار بر اساس فقط یک معامله بلوکی نه راحت است، نه منطقی. معامله‌گران نمی‌توانند این معامله را لزوما آغاز یک روند جدید تلقی کنند. اما اگر برای سهمی در طول یک روز یا یک هفته چند معامله بلوکی ثبت شود، می‌تواند نشان‌دهنده این باشد که افزایش یا کاهش قیمت سهام باشد.
۴. معاملات بلوکی جعلی
مراقب معاملات بلوکی «جعلی» بازار باشید. این معاملات بزرگ نتیجه فعالیت‌‌های استخر‌های تاریک و ادغام چندین معامله کوچک باشند.
۵. چه اخبارها و سیگنال‌هایی می‌شنوید؟
اخبار معاملات بلوکی یکی از هزاران سیگنالی است که شاید در روز بشنوید یا به هر دلیلی نشنوید. باید تلاش کنید در مورد نهادهایی که ممکن است اقدام به خرید یا فروش کنند، اطلاعات و سرنخ کسب و کنید. حتی برای یافتن بهترین نقاط ورود و خروج می‌توانید از اندیکاتورها کمک بگیرید.
مقاله آموزش 0 تا 100 الگوهای نئوویو از دست ندهید.
تفاوت معاملات کراس و معاملات بلوکی چیست؟
اکنون که تا حدی با معاملات بلوکی آشنا شدیم، شاید بپرسید فرق معاملات کراس و معاملات بلوکی چیست.
معامله کراس (Cross Trade) زمانی اتفاق می‌افتد که کارگزار سفارش‌های خرید و فروش یک دارایی را از دو طرف معامله دریافت کند، بدون آنکه این سفارش‌ها روی صرافی ثبت شده باشند. اگر کارگزار دو سفارش را بدون گزارشات لازم به هم مرتبط سازد، سرمایه‌گذاران نمی‌توانند بیشترین سود را از معامله ببرند.
اگرچه معاملات کراس تا حدی شبیه معاملات بلوکی به نظر می‌رسند، شک‌برانگیزند و ممکن است برای برخی کارگزاران دستکاری قیمت تلقی شوند. به همین خاطر استفاده از آنها در بسیاری از پلتفرم‌های معاملات آنلاین مجاز نیست.
گاهی اوقات معاملات کراس موقع انتقال دارایی‌ها بین حساب‌های مشتریان مجاز است؛ مادامی که ثابت شود معامله برای هر دو طرف سودمند است و با قیمت منصفانه انجام می‌شود.
معامله بلوکی در معاملات آتی (Futures) چیست؟
معاملات آتی یا فیوچرز یک توافق قراردادی بین دو طرف معامله است که قرار می‌گذارند دارایی را با قیمتی در تاریخ مشخص بخرند و بفروشند. گاهی معاملات بلوکی هم از فرایندی مشابه در مقیاس بزرگتر پیروی می‌کنند. یعنی معامله‌گران می‌توانند حجم زیادی از سهام را به‌صورت معاملات فیوچرز خرید و فروش کنند.
معاملات بلوکی و نوسانات بازار
از نظر بازار معاملات بلوکی می‌توانند باعث افزایش بی‌ثباتی شوند.
اگر یک صندوق تامین یک میلیون سهم برای فروش بگذارد و کسی ده هزار سهم اولیه را بخرد، قبل از آنکه صندوق فرصت کند ده هزار سهم بعدی را بفروشد، قیمت سهام کاهش می‌یابد و با فروش مجموعه بعدی باز هم قیمت‌ها ریزش میکند. این معاملات از عوامل ایجاد نوسان قیمت در بازار محسوب می‌شوند.
مزایای معاملات بلوکی چیست؟
در این بخش از مقاله می‌خواهیم ببینیم مهم‌ترین مزیت‌های معاملات بلوکی چیست. البته حالا که تا اینجای مقاله را خوانده‌اید، احتمالا خودتان بتوانید مهم‌ترینشان را تصور کنید.
- معاملات بلوکی ابزار مفیدی است که تحلیلگران با ارزیابی آن درمی‌یابند سرمایه‌گذاران نهادی قیمت‌گذاری سهام را در چه نقاطی رقم می‌زنند.
- انجام این معاملات به یک بازار شفاف نیاز دارد؛ بنابراین قیمت سهام در این معاملات کاملا مشخص و قابل مشاهده است و نشان می‌دهد سهامداران سهام خود را با چه نرخی می‌فروشند.
- از معاملات کوچکتر برای پنهان‌سازی معاملات اصلی استفاده می‌شود. طوری که معامله‌گران متوجه نشوند اتفاق بزرگتری در حال انجام است.
معایب معاملات بلوکی چیست؟
- معامله بلوکی از تمام انواع معاملات دیگر دشوارتر است. چون کارگزار به یک قیمت مشخص متعهد است. هرگونه حرکت نامطلوب یک سهم مشخص در بازار می‌تواند زیان هنگفتی برای کارگزار به دنبال داشته باشد.
- درگیر شدن در معاملات بلوکی می‌تواند باعث گره خوردن سرمایه کارگزار و فروشنده به یکدیگر شود. به همین خاطر در این معاملات کارگزار اغلب در معرض خطر بیشتری قرار دارد.
مقاله فوت و فن استفاده از استراتژی مارتینگل در فارکس از دست ندهید.
کلام آخر
معاملات بلوکی معاملات بزرگی هستند که معمولاً توسط صندوق‌های تامینی، بانک‌های سرمایه‌گذاری و سایر سرمایه‌گذاران نهادی انجام می‌شود. این معاملات ممکن است نشان‌دهنده این باشند که قیمت سهام یک شرکت روند صعودی یا نزولی را آغاز میکند. همچنین می‌تواند به دلایل مختلف دیگری نیز رخ دهد که لزوما نشان‌دهنده تغییر احساسات بازار نیست. معامله‌گرانی که می‌خواهند در بازارهای مالی موفق شوند، باید مراقب معاملات بلوکی باشند و بدانند به این معاملات تا چه حد واکنش نشان دهند.
شما چه اطلاعاتی درباره معاملات بلوکی دارید؟ اگر با آنها مواجه شوید، معاملات خود را چطور مدیریت می‌کنید؟ منتظر شنیدن تجربه‌های ارزشمند شما هستیم.
