قرارداد فوروارد (forward contract) یک قرارداد سفارشی بین دو طرف برای خرید یا فروش دارایی با قیمت مشخص در تاریخی در آینده است. یک قرارداد فوروارد می تواند برای سفته بازی یا هِج کردن ( hedging) مورد استفاده قرار یگیرد، اگرچه ماهیت غیر استاندارد آن ، به طور ویژه آن را برای هجینگ مناسب می کند .
در این مقاله به بررسی معنی قرارداد فوروارد می پردازیم و تفاوت و شباهت آن با قرارداد فیوچرز را بررسی می کنیم. پس تا پایان مقاله با ما همراه باشید.
فهرست عناوین مقاله
- درک مفهوم قرارداد فوروارد (forward contract)
- مقایسه قرارداد های فوروارد و قرارداد های فیوچرز
- منظور از قرارداد فوروراد (forward contract) چیست؟
- منظور از قرارداد های فیوچرز (Futures Contracts) چیست؟
- قرارداد های فوروارد در مقابل قرارداد های فیوچرز: مرور نهایی
- ریسک های قرارداد فوروارد
- چکیده نکات کلیدی این مقاله
درک مفهوم قرارداد فوروارد (forward contract)
بر خلاف قرارداد های آتی استاندارد ، قرارداد فوروارد می تواند بر اساس کالا ، مبلغ و تاریخ تحویل سفارشی سازی شود. کالا های مورد معامله می تواند غلات، فلزات گران بها، گاز طبیعی ، نفت یا حتی طیور باشد. تسویه قرارداد آینده می تواند به صورت نقدی یا تحویل صورت گیرد.
قرارداد های فوروارد در صرافی متمرکز معامله نمی شوند و بنابراین به عنوان ابزار های بازار فرابورس(OTC) در نظر گرفته می شوند. در حالی که ماهیت فرابورس آن ها فرآیند سفارشی سازی را آسان تر می کند، فقدان یک کلیرینگ هاوس متمرکز (centralized clearinghouse) همچنین درجه بالاتری از ریسک پیش فرض را ایجاد می کند .
نکته: به دلیل احتمال ریسک پیش فرض و عدم وجود کلرینگ هاوس متمرکز ، قرارداد های فوروارد به راحتی قرارداد های فیوچرز در اختیار سرمایه گذاران خرده فروشی قرار نمی گیرند .
مقایسه قرارداد های فوروارد و قرارداد های فیوچرز
هر دو قرارداد آتی و فیوچرز شامل توافق خرید یا فروش یک کالا در آینده با قیمت تعیین می شوند. اما تفاوت های جزئی نیز بین این دو وجود دارد . یک قرارداد فوروارد در بورس معامله نمی شود، درحالی که یک قرارداد فیوچرز اینگونه عمل می کند.
تسویه قرارداد فوروارد در پایان قرارداد صورت می گیرد، در حالی که قرارداد فیوچرز به صورت روزانه تسویه می شود. مهم تر از همه ، قرارداد های آتی به عنوان قرارداد های استاندارد محسوب می شوند که بین طرفین قابل سفارشی سازی نیست.
منظور از قرارداد فوروراد (forward contract) چیست؟
قرارداد فوروارد توافق نامه ای بین خریدار و فروشنده برای معامله دارایی در آینده است. قیمت دارایی هنگام تنظیم قرارداد تعیین می شود. اینگونه قراردادها دارای یک تاریخ تسویه هستند. یعنی همه آن ها در پایان قرارداد تسویه می شوند.
این قرارداد ها قرارداد های خصوصی بین دو طرف هستند ، بنابراین در بورس معامله نمی شوند. به دلیل ماهیت قرارداد ، طرفین در شرایط و ضوابط خود چندان سختگیر نیستند.
نمونه ای از یک قرارداد فوروارد
به مثال زیر دقت کنید. فرض کنید یک تولید کننده محصولات کشاورزی دو میلیون بوشل ذرت برای فروش در شش ماه آینده دارد و نگران کاهش احتمالی قیمت ذرت است. بنابراین با موسسه مالی خود قراردادی منعقد می کند تا دو میلیون بوشل ذرت را با قیمت 4.30 دلار در هر بوشل در شش ماه و به صورت تسویه نقدی به فروش برساند .
در طی شش ماه، سه احتمال برای قیمت ذرت می توان در نظر گرفت:
- در حالت اول، قیمت هر بوشل دقیقاً 4.30 دلار است. در این مورد، هیچ وجهی از طرف تولید کننده یا موسسه مالی به یکدیگر بدهکار نیست و قرارداد منعقد می شود.
- در حالت دوم، برای هر بوشل 5 دلار در نظر گرفته می شود که این مبلغ بالاتر از قیمت قرارداد است،. در این شرایط، تهیه کننده 1.4 میلیون دلار به موسسه بدهکار است، که این مبلغ همان تفاوت بین قیمت لحظه ای فعلی و نرخ ذکر شده در قرارداد 4.30 دلار است.
- در حالت سوم، قیمت کمتر از قیمت ذکر شده در قرارداد است، به عنوان مثال 3.50 دلار در هر بوشل. یعنی موسسه مالی 1.6 میلیون دلار به عنوان تفاوت بین نرخ قرارداد 4.30 دلار و قیمت لحظه ای فعلی به تولیدکننده می پردازد.
بسیاری از حراجی ها از قرارداد های آتی برای کاهش نوسان قیمت دارایی استفاده می کنند. از آنجا که شرایط قرارداد هنگام اجرای قرارداد تعیین می شود، قرارداد فوروارد مشمول نوسان قیمت نمی شود. بنابراین اگر دو طرف با فروش 1000 عدد ذرت به قیمت 1 دلار (در مجموع 1000 دلار) موافقت کنند، حتی اگر قیمت ذرت به 50 سنت کاهش یابد ، شرایط تغییر نمی کند. همچنین تضمین می کند که تحویل دارایی یا تسویه نقدی به صورت مشخص انجام شود.
به دلیل ماهیت این قرارداد ها ، قرارداد فوروارد به آسانی در دسترس سرمایه گذاران خرده فروشی نیستند. پیش بینی بازار قرارداد های آتی اغلب دشوار است. دلیل آن این است که موافقت نامه ها و جزئیات آن ها عموماً بین خریدار و فروشنده نگهداری می شود و برای عموم منتشر نمی شود. از آنجا که آن ها قرارداد های خصوصی هستند، ریسک طرف مقابل زیاد است . این بدان معناست که احتمال دارد یکی از طرفین نکول کند (نکول به معنای عدم پذیرش و رد کردن است).
منظور از قرارداد های فیوچرز (Futures Contracts) چیست؟
مانند قرارداد های Forward ، قرارداد های فیوچرز شامل توافق خرید و فروش دارایی با قیمت مشخص در آینده است. اما این قرارداد تفاوت هایی با قرارداد فوروارد دارد.
اولا ، قرارداد های Futures که به عنوان معاملات آتی نیز شناخته می شوند؛ روزانه بر حسب ارزش بازار تعدیل می شوند، به این معنی که تغییرات روزانه روز به روز تا پایان قرارداد اعمال می شود. علاوه بر این، تسویه قرارداد های فیوچرز می تواند در طیف وسیعی از تاریخ ها رخ دهد.
از آنجایی که آن ها در بورس معامله می شوند، کلیرینگ هاوس دارند که معاملات را تضمین می کند. این امر به طور چشمگیری احتمال وقوع نکول را تقریباً برای همیشه کاهش می دهد. قرارداد های Futures در شاخص های بورس، کالاها و ارزها موجود هستند. محبوب ترین دارایی های قرارداد های آتی شامل محصولاتی مانند گندم و ذرت و نفت و گاز است.
بازار قرارداد های آتی نقدینگی بسیار زیادی دارد و به سرمایه گذاران این امکان را می دهد که هر زمان که دوست داشتند وارد و خارج شوند.
این قرارداد ها غالباً توسط دلالان مورد استفاده قرار می گیرد و شرط بندی می کنند که قیمت دارایی در چه مسیری حرکت می کند ، آن ها معمولاً قبل از سررسید بسته می شوند و تحویل آن ها هرگز اتفاق نمی افتد. در این مورد ، معمولاً تسویه نقدی صورت می گیرد.
قرارداد های فوروارد در مقابل قرارداد های فیوچرز: مرور نهایی
قرارداد های فوروارد و فیوچرز از جهات مختلف مشابه هستند:
هر دو شامل توافق خرید و فروش دارایی ها در تاریخ آینده می شوند و هر دو دارای قیمتی هستند که از برخی دارایی های زیربنایی ناشی می شود. هرچند قرارداد فوروراد، توافق نامه ای از بازار فرابورس (OTC) است که بین دو طرف مذاکره کننده و متعهد به شرایط دقیق قرارداد ختم می شود. مواردی مانند تاریخ انقضاء آن ، تعداد واحد های دارایی زیربنایی در قرارداد مشخص می شود. قرارداد، و اینکه دارایی اصلی که باید تحویل شود ، از جمله موارد دیگر است. قراردادهای فوروارد فقط یک بار در پایان قرارداد تسویه می کنند. از سوی دیگر، قرارداد های آتی ، قرارداد های استاندارد با تاریخ سررسید ثابت و زیربنای یکنواخت هستند. آن ها در صرافی ها معامله می شوند و به صورت روزانه تسویه می شوند.
ریسک های قرارداد فوروارد
بازار قرارداد های فوروارد بسیار بزرگ است؛ زیرا بسیاری از بزرگ ترین شرکت های جهان از آن برای حفاظت از ریسک های ارزی و نرخ بهره استفاده می کنند. با این حال، از آنجایی که جزئیات قرارداد های فوروارد محدود به خریدار و فروشنده است و برای عموم مردم شناخته شده نیست، برآورد اندازه این بازار دشوار است.
اندازه بزرگ و ماهیت غیر قابل تنظیم بازار قرارداد های فوروارد به این معنی است که ممکن است در بدترین سناریو مستعد مجموعه ای از پیش فرض ها باشد. در حالی که بانک ها و شرکت های مالی این ریسک را با دقت زیاد در انتخاب طرف مقابل کاهش می دهند، در ضمن امکان مقیاس بزرگ به صورت پیش فرض نیز وجود دارد.
یکی دیگر از خطرات ناشی از ماهیت غیر استاندارد قراردادهای forward این است که آن ها فقط در تاریخ مشخص شده برای تسویه، تسویه می شوند و مانند معاملات فیوچرز در بازار مشخص نمی شوند.
ولی در این جا این سوال پیش می آید که اگر نرخ پیش تعیین شده در قرارداد در زمان تسویه حساب با نرخ لحظه ای تفاوت زیادی داشته باشد چه؟
در این مورد، موسسه مالی که قرارداد فوروراد را منعقد کرده، در صورت عدم تسویه یا عدم تسویه حساب توسط مشتری در معرض ریسک بیشتری قرار می گیرد تا زمانی که قرارداد به طور منظم در بازار مشخص می شد.
چکیده نکات کلیدی این مقاله
- قرارداد فوروارد (forward contract) یک قرارداد مشتقه قابل تنظیم بین دو طرف برای خرید یا فروش دارایی با قیمت مشخص در تاریخ آینده است.
- قرارداد های فوروارد را می توان بر اساس کالا، مبلغ و تاریخ تحویل خاص تنظیم کرد.
- قراردادهای forward در صرافی متمرکز معامله نمی شوند و ابزار های بازار فرابورس (OTC) محسوب می شوند.
- به عنوان مثال ، قرارداد فوروارد می تواند به تولیدکنندگان و استفاده کنندگان محصولات کشاورزی کمک کند تا از تغییر قیمت دارایی یا کالای اساسی جلوگیری کنند.
- موسسات مالی که با قرارداد فوروارد آغاز می کنند، در مقایسه با قرارداد هایی که به طور منظم در بازار مشخص می شوند، در معرض تسویه و ریسک نکول بیشتری قرار دارند.
- هر دو قرارداد فوروارد و فیوچرز شامل توافق بین دو طرف برای خرید و فروش دارایی با قیمت معین تا تاریخ معینی هستند.
- قرارداد آتی دارای شرایط استاندارد است و در صرافی معامله می شود، جایی که قیمت ها تا پایان قرارداد به صورت روزانه تسویه می شود.
منبع: investopedia
