ابزارهای مالی می توانند اسنادی باشند که نشان دهنده یک قرارداد حقوقی با ارزش پولی است. ابزارهای مالی مبتنی بر سهام نشان دهنده مالکیت یک دارایی است. ابزارهای مالی مبتنی بر بدهی نشان دهنده وامی است که یک سرمایه گذار به صاحب دارایی داده است. ابزارهای ارز خارجی سومین نوع ابزار مالی هستند.

انواع ابزارهای مالی

ابزارهای مالی ممکن است به دو نوع تقسیم شوند: ابزارهای نقدی و ابزارهای مشتقه.

ابزارهای نقدی

ارزش ابزارهای نقدی مستقیماً تحت تأثیر بازارها قرار دارد و تعیین می شود. اینها می توانند اوراق بهاداری باشند که به راحتی قابل انتقال هستند. ابزارهای نقدی ممکن است سپرده‌ها و وام‌هایی باشند که مورد توافق وام گیرندگان و وام‌دهندگان قرار گرفته‌اند.

ابزارهای مشتقه

ارزش و ویژگی‌های ابزارهای مشتقه براساس عوامل اساسی همچون دارایی‌ها، نرخ‌های بهره، یا شاخص‌ها تعیین می شود. به عنوان مثال، یک قرارداد آپشن سهام، یک مشتقه است زیرا ارزش آن براساس وضعیت اولیه سهام تعیین می شود، چراکه قراردادهای آپشن حق خرید یا فروش سهام را به قیمت معین و در تاریخ معین می دهد. همانطور که قیمت سهام افزایش و کاهش می یابد، ارزش آپشن ها نیز افزایش می یابد، اگرچه درصد آن متغیر است.

دو نوع ابزار مشتقات فرابورس (OTC) و مشتقات قابل معامله در بورس وجود دارد. مشتقات فرابورس بازار یا فرآیندی هستند که در آن اوراق بهاداری که در بورس های رسمی فهرست نشده اند ارزش گذاری و معامله می شوند.

انواع طبقات دارایی یا ابزارهای مالی

ابزارهای مالی بسته بر اینکه مبتنی بر بدهی هستند یا سهام ممکن است بر اساس یک طبقه دارایی تقسیم شوند.

ابزارهای مالی مبتنی بر بدهی

ابزارهای مالی کوتاه مدت مبتنی بر بدهی یک سال یا کمتر اعتبار دارند. اوراق بهادار از این نوع هستند و به صورت اوراق قرضه و اوراق تجاری عرضه می شود. مشتقات قابل معامله در بورس نیز جزء این نوع ابزارهای مالی هستند ک می‌توانند نرخ بهره آتی در کوتاه‌مدت باشند. همچنین مشتقات فرابورس قراردادهای نرخ آتی هستند.

ابزارهای مالی مبتنی بر بدهی بلند مدت بیش از یک سال اعتبار دارند. اوراق بهادار به عنوان این نوع از ابزار مالی به صورت اوراق قرضه عرضه می شود و معادل های نقدی وام هستند. مشتقات قابل معامله در بورس اوراق بهادار آتی و قراردادهای آپشن آتی اوراق هستند. مشتقات OTC عبارتند از سوآپ نرخ بهره، سقف و کف نرخ بهره، آپشن های نرخ بهره و مشتقات متفاوت و متنوع هستند.

ابزارهای مالی مبتنی بر سهام

اوراق بهادار تحت ابزارهای مالی مبتنی بر سهام، به صورت سهام عرضه می‌شوند. مشتقات قابل معامله در بورس در این دسته شامل قراردادهای آپشن سهام و سهام آتی می‌شوند. مشتقات فرابورس آپشن سهام و مشتقات متفاوت هستند.