امروزه بحث بازار‌های مالی مثل بازار بورس، فارکس یا بازار ارز بیشتر از هر موقع دیگری داغ شده و عده زیادی درحال سودآوری و یا حتی ضرر کردن به واسطه این بازار‌ها هستند. امروز برای آشنایی بیشتر با این بازار‌ها به خصوص بازار فارکس و بورس، سراغ یک مفهوم پایه از بی شمار مفاهیم مربوط به این بازار رفتیم. در ادامه سعی می‌کنیم به سوال مارجین لول چیست، پاسخ جامع و کاملی دهیم؛ با ما همراه باشید.
فهرست عناوین مقاله :
مقاله چگونه در فارکس معامله کنیم؟ را بخوانید.
برای اینکه بتوانید به خوبی به درک درستی از مفهوم مارجین لول (Margin Level) برسید و بتوانید آن را به خوبی تعریف و بررسی کنید، ابتدا باید برخی از مفاهیم پایه دیگری را که کاملا به مفهوم مارجین لول وابسته هستند را بررسی کنیم تا با دید بازتری سراغ تعریف مارجین لول برویم.
مارجین چیست؟
مارجین یکی از مفاهیم اولیه سرمایه گذاری است؛ یعنی قبل از هر کاری شما با مفهوم مارجین سر و کار دارید. چه بخواهید و چه نخواهید، هنگام باز کردن یک معامله سر و کله مارجین پیدا می‌شود.
به طور کلی مارجین مبلغی است که شما باید برای باز کردن یا باز نگه داشتن معامله پرداخت یا سرمایه گذاری کنید. به بیانی ساده‌تر، مبلغی که شما باید برای یک معامله پرداخت کنید، همان مارجین است.
مارجین نوعی سند یا وثیقه هم حساب می‌شود که کارگزار برای تضمین این موضوع که شما می‌توانید به راحتی ضرر را پوشش دهید نزد خود نگه می‌دارد.
پس باید این نکته را در نظر بگیرید که معامله‌ای باز کنید تا با سرمایه شما همخوانی داشته باشد؛ به عبارتی دیگر، باید حواستان باشد که مبلغ مارجین از سرمایه جاری شما بیشتر نشود؛ زیرا در این صورت دچار ضرر و زیان شدیدی می‌شوید.
برای مثال، فرض کنید که شما برای انجام یک معامله مقدار 1000 دلار پول لازم دارید؛ با کمی مسامحه این 1000 دلار همان مارجین است. حالا فرض کنید سرمایه شما 5000 دلار است. در واقع شما با انجام معامله 4000 دلار برای شما اضافه می‌آید. این 4000 دلار فری مارجین است.
فری مارجین باقی مانده سرمایه شما بعد از سرمایه گذاری در معامله است. یعنی بعد از سرمایه گذاری مبلغ مارجین، هرچه از بالانس شما اضافه بیاید، فری مارجین است.
در واقع فری مارجین برای این محاسبه می‌شود تا شما امکان باز کردن یک معامله دیگر را علاوه بر معامله فعلی بسنجید تا مبلغ سرمایه بی استفاده نماند.
بالانس چیست؟
یکی دیگر از مفاهیمی که لازمه رسیدن به مفهوم مارجین لول است، مفهوم بالانس است. فهمیدن مفهوم بالانس بیشتر در بحث محاسبه مارجین لول به کار می‌آید.
بالانس مقدار پولی است که شما در حساب خود بدون باز کردن پوزیشنی دارید. درواقع بالانس همان پول ثابت شما است که فعلا نه قرار است از آن کم شود و نه قرار است به آن اضافه شود.
بنابراین اگر شما 10000 دلار در حساب خود داشته باشید و قصد باز کردن پوزیشنی را نداشته باشید، این 10000 دلار مبلغ بالانس شما است.
اکوئیتی چیست؟
مفهوم اکوئیتی مانند بالانس، از مفاهیمی است که برای محاسبه مارجین لول باید آن را بدانید. اکوئیتی تا حد بسیار زیادی به مفهوم بالانس مربوط است.
اکوئیتی هم می‌تواند از بالانس شما بیشتر باشد و هم می‌تواند کمتر باشد. در واقع اکوئیتی مبلغ جدید بالانس است که بعد از باز کردن پوزیشنی به دست می‌آید.
فرض کنید 10000 دلار بدون باز کردن پوزیشنی در اختیار دارید. این مبلغ بالانس است. اما اگر پوزیشنی باز کنید و وارد معامله‌ای شوید که 2000 دلار سود دارد، مبلغ اکوئیتی شما برابر می‌شود باد جمع بالانس و مقدار سود شما. به این ترتیب 12000 دلار مقدار اکوئیتی شما می‌شود.
البته این مبلغ تا موقعی که پوزیشن باز بماند اکوئیتی است. زمانی که پوزیشن بسته شود و شما این مبلغ را همچنان داشته باشید، 12000 دلار بالانس شما می‌شود.
برای اینکه راحت‌تر متوجه مفهوم اکوئیتی شوید، به این مثال توجه کنید:
فرض کنید شما قبل از اینکه وارد معامله‌ای شوید، 200000 دلار در حساب خود دارید؛ این مبلغ، همان بالانس است. در ادامه شما وارد یک معامله می‌شوید که 100000 دلار ضرر دارد. اکنون به جای بالانس از مفهوم اکوئیتی استفاده می‌کنیم زیرا شما رسما وارد معامله شدید. برای اینکه مقدار اکوئیتی را حساب کنید، باید مقدار ضرر را از بالانس خود کم کنید. نام دیگر اکوئیتی بالانس جاری است.
حال فرض کنید در همان وضعیت معامله بسته شود؛ اکنون دیگر به جای اکوئیتی دوباره وارد مفهوم بالانس می‌شوید. مبلغ 100000 دلار که تا زمان باز بودن پوزیشن اکوئیتی شما بود، اکنون بالانس شما است.
مارجین لول چیست؟
اکنون که به خوبی با مفاهیم اولیه مارجین لول آشنا شدید، بیایید بیشتر به خود بحث مارجین لول و بعد از آن کال مارجین بپردازیم.
مارجین لول در واقع یک نوع معیار برای بروکر است که با محاسبه آن، به شما امکان معامله یا عدم امکان معامله را گزارش می‌دهد.
بنابراین مفهوم مارجین لول یکی از مهم‌ترین مفاهیم است که قبل از هر اقدامی در پوزیشن جاری حتما باید به آن توجه لازم را داشته باشید تا بتوانید زودتر از هر زمانی برای اتفاقات آینده آماده باشید.
محاسبه مارجین لول
برای محاسبه مارجین لول باید ابتدا مفاهیمی چون اکوئیتی، مارجین و بالانس را بدانید تا بتوانید به راحتی سطح مارجین یا همان مارجین لول را محسابه کنید.
ما در ابتدای این مقاله سراغ تعریف مفاهیم ذکر شده رفتیم؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنیم که قبل از ادامه دادن به مطالعه این مقاله، ابتدا باری دیگر مفاهیم ذکر شده در بالا را مرور کنید تا بدون دشواری این قسمت از مطلب را متوجه شوید.
به طور کلی مارجین لول برابر نسبت اکوئیتی به مارجین آن هم به درصد است. به بیانی دیگر، زمانی که شما اکوئیتی را بدست آورید و آن را بر مارجین تقسیم کنید و حاصل را بر 100 ضرب کنید، درصد مارجین لول بدست می‌آید.
به مثال زیر توجه کنید:
فرض کنید مقدار بالانس شما 20000 دلار است. یعنی عملا بدون باز کردن پوزیشنی 20000 دلار در حساب خود موجودی دارید. در ادامه شما وارد یک معامله با مارجین 2000 دلار می‌شوید. این معامله برای شما همزمان 4000 دلار ضرر دارد. اکنون در این مسئله قصد داریم مقدار مارجین لول را مشخص کنیم.
برای محاسبه مارجین لول ابتدا باید اکوئیتی را بدست بیاریم؛ برای آشنایی با مفهوم اکوئیتی به ابتدای مقاله مراجعه کنید.
برای محاسبه اکوئیتی که همان بالانس شناور است، باید مقدار ضرر را یا سود در پوزیشن باز را به مقدار بالانس اضافه یا از آن کم کنیم.
در مثال بالا مقدار بالانس برابر است با 20000 دلار. بعد از باز کردن پوزیشن مبلغ 4000 دلار هم یک معامله ضررده داریم. اگر 4000 دلار را از 20000 دلار کم کنیم، مبلغ 16000 دلار برای ما باقی می‌ماند که همان مبلغ اکوئیتی یا بالانس جاری است.
اکنون با نگاهی دوباره به فرمول مارجین لول، به راحتی می‌توانیم مقدار آن را محاسبه کنیم. جهت یادآوری، برای محاسبه مارجین لول باید مقدار اکوئیتی را بر مقدار مارجین تقسیم کنیم و در نهایت برای به دست آوردن درصد آن، حاصل را برا 100 ضرب کنیم.
در مثال بالا اکوئیتی برابر است با 16000 دلار که از تفاضل 20000 دلار با 4000 دلار به دست آمده است. مقدار مارجین هم طبق گفته مسئله 2000 دلار است. با تقسیم اکوئیتی بر مارجین عدد 8 بدست می‌آید که وقتی بر صد ضرب شود، مقدار مارجین لول به دست می‌آید که برابر است با 800 درصد.
کال مارجین چیست؟
کال مارجین یا مارجین کال (Margin Call) در واقع وضعیت نامطلوبی است که وابسته به عدد مارجین لول است. هر بروکری برای مارجین لول محدودیت خاص خودش را در نظر می‌گیرد. اما اکثر بروکر‌ها یا کارگزار‌ها مقدار 100 درصد را برای محدودیت مارجین لول در نظر می‌گیرند.
اگر مارجین لول برابر 100 درصد شود، شما در وضعیتی قرار می‌گیرید که نمی‌توانید پوزیشنی را باز کنید اما می‌توانید پوزیشن جاری را ببندید که برای شما ضررده بود است. در واقع اگر شما مبلغ مورد نیاز را به حساب خود واریز نکنید، ناچار به بستن پوزیشن جاری می‌شوید که در نهایت مبلغ حساب‌تان صفر می‌شود. مگر اینکه بازار تغییر رویه بدهد و ارزش‌ها جابه جا شود و مبلغ مارجین و اکوئیتی شما از حالت برابری در بیاید.
به وضعیتی که مقدار مارجین لول شما 100 درصد شود، مارجین کال می‌گویند؛ در این حالت بالانس جاری یا اکوئیتی شما با مقدار مارجین که مبلغ مورد نیاز معامله است برابر می‌شود. اما اگر مبلغ ضرر شما بیشتر از موجودی حساب شما شود، حتی شما به کارگزار نیز بدهکار می‌شوید.
دلایل کال مارجین شدن شدن
کال مارجین شدن، یک وضعیت نا مطلوب است که به واسطه درصد 100 مارجین لول ایجاد می‌شود. در واقع شما با انجام یکسری معاملات ناموفق، با این وضعیت روبه رو می‌شوید.
یکی دلایل مهم مارجین کال شدن، نداشتن سرمایه کافی برای وارد شدن به یک معامله است. اگر شما برای باز کردن یک پوزیشن، سرمایه کافی و مورد نیاز و حتی بیشتر از آن را نداشته باشید، نباید سمت آن معامله بروید، زیرا به امکان خیلی زیاد، با وضعیت کال مارجین و صفر شدن حساب‌تان مواجه می‌شوید.
بنابراین سعی کنید همیشه موجودی حساب‌تان را داشته باشید و مقدار سرمایه مورد نیاز را تا حد امکان تامین کنید؛ سپس باید وضعیت معامله‌ای که قرار است در آن سرمایه گذاری کنید را بررسی کنید. اگر با در نظر گرفتن همه احتمالات لازم، احساس کردید که ضرری محتمل نمی‌شوید، می‌توانید با خیال راحت معامله را آغاز کنید.
اما اگر به هر دلیلی احساس کردید که این معامله ضررده هستش، پیشنهاد می‌کنیم این ریسک بزرگ را قبول نکنید و وارد معامله نشوید تا با وضعیت مارجین کال مواجه نشوید. مقاله ریسک فری چیست؟و چگونه باید از آن استفاده کرد را بخوانید.
یکی دیگر از دلایل مارجین کال شدن، باز نگه داشتن یک معامله ناموفق به مدت طولانی است. اگر معامله‌ای برای شما زیان‌بار است، از آن خارج شوید و تا صفر نشدن موجودی سعی کنید پوزیشن را ببنید. اگر بیش از حد در زیان بمانید و از اهرم استفاده بیش از اندازه بکنید، به احتمال زیاد وارد وضعیت مارجین کال می‌شوید.
دلایل مارجین کال شدن در یک نگاه:
- سرمایه ناکافی و عدم تامین سرمایه مورد نیاز
- عدم بررسی و تحلیل معامله و پوزیشن قبل از وارد شدن به آن
- استفاده بیش از حد از اهرم
- باز نگه داشتن طولانی یک معامله ضررده و متقبل شدن زیان
استاپ اوت چیست؟
سطح مارجین کال در واقع سطح هشدار بروکر است. در این حالت شما وظیفه دارید که حساب خودتان را شارژ کنید تا معامله باز بماند؛ اما اگر نتوانید به هر دلیلی حساب خود را شارژ کنید، وارد سطح استاپ اوت می‌شوید.
به همین دلیل، اگر هشدار بروکر را در خصوص مارجین کال جدی نگیرید و حساب خود را شارژ نکنید، با استاپ اوت مواجه می‌شوید که در آن حالت پوزیشن شما به طور کلی بسته می‌شود و موجودی حساب صفر می‌شود.
سخن آخر
لازمه ورود به یک معامله در بازار‌های مالی، کسب اطلاعات مورد نیاز و پایه مربوطه است. اگر بدون آگاهی لازم وارد معامله شوید امکان اینکه در این معامله ضرر کنید بیشتر می‌شود. یکی از مفاهیم پایه و کاربردی که باید قبل از ورود به معامله آن را بدانید، مفهوم مارجین لول است. ما در بالا سعی کردیم شما را تا حدودی با این مفهوم و مفاهیم مربوط به آن آشنا کنیم.
