نکول بدهی زمانی رخ می دهد که یک یا چند شرط در یک قرارداد وام توسط وام گیرنده نقض شود.

وقتی وام دهنده به وام گیرنده اعتبار می دهد، هر دو طرف از طریق یک قرارداد با شرایط وام موافقت می کنند.

این قراردادها معمولاً شامل بخش‌هایی هستند که به‌وضوح مشخص می‌کند که چه چیزی یک رویداد نکول بدهی است، و همچنین اینکه بستان‌کار چه حقوقی برای جبران نکول دارد.

رویدادهای پیش فرض شامل، اما محدود به موارد زیر نیست:

◽️عدم پرداخت یا تأخیر در پرداخت سود و/یا اصل سرمایه

◽️نقض قوانین

◽️تغییر در مالکیت یا کنترل

دو دسته نکول بدهی وجود دارد:

1_ نکول مالی . پرداخت های معوق رایج ترین نمونه نکول مالی است.

2_ نکول تکنیکالی، که ممکن است شامل موارد زیر باشد:

◽️نقض قوانین، مانند گزارش‌دهی مالی دیرهنگام (مثلاً پرونده‌های مالیات بر درآمد برای وام‌گیرندگان شخصی یا صورت‌های مالی تهیه‌شده توسط حسابدار برای وام‌گیرندگان شرکتی/تجاری).

◽️نقض «نمایندگی‌ها و ضمانت‌های» مهم، به این معنی که ممکن است قرارداد وام تحت شرایط یا مفروضاتی که در تاریخ قرارداد درست بوده اما بعداً مشخص شد که دیگر درست نیست، منعقد شده باشد.

◽️تغییر مالکیت یا کنترل (بدون رضایت کتبی صریح وام دهنده)؛ این مختص وام گیرندگان شرکتی/تجاری است.

هنگامی که وام گیرنده در مضیقه مالی است، استفاده از تعدادی از اصطلاحات (و سوء استفاده) با توجه به وضعیت امور وام گیرنده معمول است. برخی از اصطلاحات مهم برای درک عبارتند از:

◽️معوق – تأخیر در پرداخت یا از دست دادن سود (یا اصل به اضافه بهره).

◽️نکول  – رویدادی که با تغییر شرایطی که نقض صریح قرارداد وام بین وام‌گیرنده و وام‌دهنده است، به وقوع می‌پیوندد.

◽️عدم نقدشوندگی – وقتی وام گیرنده وجه نقد کافی (یا دارایی‌های تقریباً نقدی مانند اوراق بهادار قابل فروش که می‌تواند به پول نقد تبدیل شود) برای پرداخت تعهدات بدهی خود ندارد. نقدینگی  معیارهای مالی هستند که توسط وام دهندگان با استفاده از نسبت‌هایی مانند نسبت فعلی یا سریع ارزیابی می‌شوند.

◽️ورشکستگی(Insolvency) – ورشکستگی به این معنی است که وضعیت مالی یک واحد تجاری به حدی بدتر شده است که کل بدهی آن از مجموع ارزش بازار منصفانه همه دارایی‌های آن بیشتر شده است.

◽️ورشکستگی(Bankruptcy) – یک اصطلاح (و یک وضعیت حقوقی) که نظارت دادگاه بر امور مالی نهادی را که ورشکسته است یا به نحوی دیگر شرایط وام را نکول کرده است، تحمیل می کند.

ریسک نکول، مهم‌ترین ریسک نهادهای پولی و مالی

لازم است بدانید ریسک نکول یکی از مهم‌ترین ریسک‌هایی است که نهادهای پولی و مالی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. چراکه نکول تعداد کمی از مشتریان، می‌تواند زیان‌های هنگفتی را به یک مؤسسه مالی، بانک یا لیزینگ و… وارد سازد.

البته بانک‌ها و سایر مؤسسات مالی برای کنترل این ریسک از روش‌های خاصی برای تعیین اعتبار مشتریان خود استفاده می‌کنند.

وجود قانون حد کفایت سرمایه و عدم اعطای تسهیلات به شرکت‌های ورشکسته، همگی سازوکارهای پیش کنترلی ریسک نکول هستند. کارشناسان مالی می‌کوشند از طریق سازوکارهایی که دارند، ریسک‌ نکول را به حداقل برسانند

مؤسسات رتبه‌بندی

لازم است بدانید از نظر مؤسسات رتبه‌بندی، تعریف وضعیت اعتباری این است که احتمال عدم ایفای تعهدات فرد یا شرکت چقدر است و در صورت وقوع چنین حادثه‌ای، وام‌دهندگان چگونه حمایت می‌شوند.

در همین ارتباط نیز در دنیا مؤسساتی وجود دارند که به رتبه‌بندی اعتباری اشخاص و شرکت‌ها می‌پردازند. به‌عنوان‌مثال در ایالات‌متحده مؤسسات «مودیز» و «استاندارد اند پورز» بزرگ‌ترین موسسه‌های رتبه‌بندی در این کشور هستند.

مؤسسه‌های اعتبارسنجی مذکور انواع اوراق بهاداررا تحقیق و تحلیل کرده‌اند تا ریسک نکول صادرکننده اوراق را اندازه‌گیری کنند. نتایج تحقیقات آن‌ها، رتبه‌بندی اعتباری است که سرمایه‌گذاران می‌توانند آن را مبنای سنجش و مقایسه صادرکنندگان اوراق از منظر ریسک اعتباری قرار دهند. رتبه‌بندی موسسه «استاندارد اند پورز» در مقیاس AAA (ایمن‌ترین) تا D است. همچنین رتبه‌بندی موسسه مودیز از AAA شروع و به C ختم می‌شود. در رتبه‌بندی این موسسه فقط اوراقی که BBB یا بالاتر از آن رتبه‌بندی شده‌اند «رتبه‌ سرمایه‌گذاری» در نظر گرفته می‌شود. هر رتبه‌ای پایین‌تر از BBB «نامناسب» تلقی می‌شود.

در پایان ذکر این نکته ضروری است که اوراق قرضه‌، به‌جز مواردی که دولت منتشر کننده آن است، مقداری ریسک نکول داشته و به همین دلیل اوراق قرضه شرکتی همیشه بهره‌ بیشتری نسبت ‌به اوراق قرضه دولتی دارند. در واقع بین نرخ بهره بالاتر و ریسک نکول بیشتر رابطه مستقیم وجود دارد.