در میان معامله‌گران فعال در بورس، الگوی گارتلی یا Gartley یکی از شناخته شدهترین الگوهای هارمونیک (Harmonic) موجود است. هر چند که این الگو در سال ۱۹۳۵ برای اولین بار معرفی شد، اما استاندارد سازیهای انجام گرفته در آن به سال ۱۹۹۹ میلادی باز میگردد.
الگوی هارمونیک گارتلی طرفداران زیادی در بین تکنیکالیستها دارد چراکه این الگو شرایط بسیار دقیقی برای ارزیابی اعتبار الگو فراهم می‌کند و چنانچه به صورت اصولی از این الگو استفاده شود، نسبت پاداش به ریسک بالایی برای ورود به معامله را فراهم می‌کند. الگوهای هارمونیک مختلفی برای پیش بینی قیمت وجود دارند، با این وجود الگوی گارتلی یکی از قدیمیترین الگوهای هارمونیک شناسایی شده است به همین دلیل تصمیم گرفتیم تا در این مقاله یک راهنمای کامل و جامع از الگوی هارمونیک گارتلی را به همراه نقاط ضعف و قوت این الگو برای شما بازگو کنیم، پس با ما همراه باشید.
الگوی هارمونیک گارتلی چیست؟
الگوی هارمونیک گارتلی همان طور که از نامش پیداست، یک الگوی نموداری ویژه است که در گروه الگوهای هارمونیک قرار میگیرد. این الگو هم نظیر دیگر الگوهای معاملاتی هارمونیک باید نسبت‌های خاصی از سطوح فیبوناچی را برآورده کند تا معتبر تلقی شود. شخصی به نام «گارتلی» در سال 1935 در کتابی تحت عنوان «سود در بازار سهام» الگوی هارمونیک گارتلی را معرفی کرد. در صفحه 222 این کتاب، از الگوی هارمونیک گارتلی به عنوان یکی از بهترین فرصتهای معاملاتی بازار یاد شده است و هم اکنون بعضی از معامله گران، الگوی گارتلی را با نام گارتلی 222 یا الگوی 222 میشناسند.
با توجه به اینکه الگوی هارمونیک گارتلی صعودی باشد یا نزولی، تصویری شبیه به حرف لاتین M یا W را روی نمودار به وجود میآورد بنابراین این الگو دارای 5 نقطه در نمودار قیمت است که این نقاط با حروف لاتین D، C، B، A وX نشان داده میشوند.
قوانین الگوی هارمونیک گارتلی
از آنجایی که الگوی گارتلی از خانواده الگوهای هارمونیک است، هر نوسان قیمت باید تا سطح مشخصی از نسبت‌های فیبوناچی ادامه یابد. در ادامه به ساختار نمودار هارمونیک گارتلی اشاره میکنیم:
حرکت X-A : حرکت X-A می‌تواند نشانگر هر حرکت قیمتی روی نمودار باشد. در ایجاد الگوی هارمونیک گارتلی هیچ شرایط ویژهای برای حرکت X-A وجود ندارد.
حرکت A-B : حرکت A-B باید در حدود 61.8% اندازه حرکت X-A باشد، به همین دلیل اگر حرکت X-A، صعودی باشد، بنابراین حرکت A-B باید تا محدوده 61.8% فیبوناچی بازگشتی نزول کند.
حرکت B-C: جهت حرکت B-C باید در خلاف جهت حرکت A-B باشد و در همین شرایط، حرکت B-C باید در محدوده 38.2% تا 88.6% فیبوناچی موج قبلی خود (A-B) خاتمه پیدا کند.
حرکت C-D: جهت حرکت C-D باید در خلاف جهت حرکت B-C باشد و حرکت C-D باید در محدوده 127.2% تا 161.8% فیبوناچی موج B-C ادامه پیدا کند.
حرکت A-D : آخرین قانون الگوی هارمونیک گارتلی این است که جهت حرکت A-D باید در سطح 78.6% فیبوناچی موج X-A خاتمه پیدا کند.
ویژگی‌های الگوی هارمونیک گارتلی
- اصلاح دقیق ۶۱٫۸ درصدی B برای موج X-A
- برآورد موج B-C بیشتر از ۱٫۶۱۸ نمیشود.
- معادل‌های الگوی A-B=C-D در این ساختار رایج هستند.
- اصلاح نقطه C باید بین محدوده ۰٫۳۸۲ تا ۰٫۸۸۶ باشد.
بر اساس تجربیات به دست آمده، اگر نموداری نسبت‌های فیبوناچی پایین‌تری از موارد گفته شده داشته باشد، دارای ساختار اصلاحی عمیق‌تری خواهد بود و نشان دهنده الگوی Bat است. هر چند انتساب‌های دقیق نسبت‌های فیبوناچی باعث می‌شود تا کمتر با این الگو مواجه شویم، اما باید توجه داشته باشید که این ویژگی‌های دقیق عامل تمایز میان الگوی هارمونیک گارتلی و Bat است. همان گونه که در اکثر الگوهای هارمونیک نسبت‌های خاص فیبوناچی برای تعیین هر ساختار قیمتی امری حیاتی است، الگوی هارمونیک گارتلی هم به خوبی این موضوع را نشان می‌دهد تا جایی که گاهی این ساختار در فرآیند تکمیل شدن مشابه الگوی Bat عمل می‌کند.
نتیجه الگوی هارمونیک گارتلی
در واقع میتوان گفت نتیجه الگوی هارمونیک گارتلی به این موضوع بستگی دارد که آیا این الگو به شکل صعودی تشکیل می‌شود یا به شکل نزولی.
الگوی هارمونیک گارتلی صعودی
در الگوی هارمونیک گارتلی صعودی، موج X-A به عنوان اولین حرکت، صعودی است و پس از آن حرکت A-B نزولی می‌شود. هم چنین B-C صعودی و C-D دوباره نزولی است.
در این صورت، انتظار آن را داریم که قیمت از نقطه D باز گردد. به عبارت دیگر نتیجه الگوی هارمونیک گارتلی صعودی، افزایش قیمت از نقطه D است.
آخرین هدف قیمتی الگوی هارمونیک گارتلی صعودی، سطح 161.8% فیبوناچی A-D است اما پیش از رسیدن قیمت به آخرین هدف، نمودار از سه هدف قیمتی که در ادامه به آن اشاره میکنیم، عبور می‌کند.
هدف اول: نقطه B
هدف دوم: نقطه C
هدف سوم: نقطه A
هدف چهارم: نقطه E (161.8% A-D)
این چهار سطح در نمودار به عنوان حداقل اهداف قیمتی محسوب میشوند. بدان معنی که با رسیدن قیمت به نقطه E، روند صعودی خاتمه پیدا نمیکند و شما همیشه این امکان را دارید که به منظور همراهی بیشتر با روند، قوانین اضافه را مورد استفاده قرار دهید یا از استاپ لاس دنبال کننده بهره بگیرید.
برای مطالعه بیشتر مقاله بررسی جامع الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال را ازدست ندهید.
الگوی هارمونیک گارتلی نزولی
الگوی هارمونیک گارتلی نزولی، کاملاً به الگوی هارمونیک گارتلی صعودی شباهت دارد با این تفاوت که همه چیز در آن واژگون می‌شود. در الگوی هارمونیک گارتلی نزولی، X-A به عنوان اولین حرکت، نزولی است و سپس A-B صعودی، B-C نزولی و C-D صعودی می‌شود. در الگوی گارتلی نزولی، قیمت از نقطه D کاهش پیدا می‌کند. قیمت هدف در این الگو مانند گارتلی صعودی است به این معنی که قیمت به اندازه 161.8% فیبوناچی حرکت A-D کاهش پیدا می‌کند.
هدف اول: نقطه B
هدف دوم: نقطه C
هدف سوم: نقطه A
هدف چهارم: نقطه E (161.8% A-D)
در واقع، رسیدن قیمت به نقطه E دلیل بر اتمام روند نزولی نیست و شما این امکان را دارید که با استفاده از قوانین دیگر مانند پرایس اکشن و استاپ لاس دنبال کننده با روند همراه باشید.
استراتژی معاملاتی الگوی هارمونیک گارتلی
اکنون که تا حدودی با قوانین شناسایی الگوی هارمونیک گارتلی آشنا شدید به آسانی می‌توانید براساس این الگوی نموداری معاملات خود را انجام دهید. در ادامه این مطلب نقطه مناسب ورود به معامله، حد زیان و حد سود را برای شما توضیح خواهیم داد:
نقطه ورود براساس نمودار هارمونیک گارتلی
برای ورود به یک معامله با استفاده از الگوی هارمونیک گارتلی، قبل از هر چیز، باید الگو را شناسایی کنید و سپس اعتبار آن را مورد تأیید قرار دهید. به منظور رسم الگوی گارتلی روی نمودار، باید چهار حرکت قیمت را روی نمودار مشخص کنید و مطمئن شوید که هر موج قیمت در سطح فیبوناچی خود قرار گرفته باشند. بهتر است که حرکتهای قیمت را با حروف X، A، B، C ،D مشخص کنید، زیرا با این کار می‌توانید درک خوبی از اندازه کلی الگو داشته باشید. اگر الگوی هارمونیک گارتلی صعودی روی نمودار ظاهر شده است، بنابراین زمانی است که شما می‌توانید وارد یک معامله خرید شوید به شرطی که شرایط زیر برآورده شده باشند:
- موج C-D در محدوده 127.2% تا 161.8% از موج B-C حمایت کند.
- قیمت در محدودههای فیبوناچی مربوطه صعود کند.
به طور معمول شما زمانی می‌توانید در نمودار هارمونیک گارتلی نزولی وارد موقعیت فروش شوید که شرایط فوق به صورت واژگون برآورده شده باشند.
حد ضرر در الگوی هارمونیک گارتلی
صرف نظر از اینکه سیگنال ورود شما خرید یا فروش باشد تعیین حد ضرر، در معاملات همیشه لازم است به عبارت دیگر، با این کار خود را از هر حرکت سریع و پیش بینی نشده قیمتی محافظت میکنید. اگر بر اساس نمودار هارمونیک گارتلی صعودی وارد یک معامله خرید شده باشید، حد زیان شما دقیقاً در زیر نقطه D قرار خواهد داشت. هم چنین اگر بر اساس نمودار هارمونیک گارتلی نزولی وارد موقعیت فروش شده باشید، حد زیان شما بالاتر از نقطه D قرار خواهد گرفت.
حد سود در الگوی هارمونیک گارتلی
وقتی شما یک موقعیت معاملاتی را باز میکنید در واقع مقدار حد زیان را تعیین میکنید و انتظار دارید که قیمت در جهت مورد دلخواه شما حرکت کند. اما باید بدانید که اگر قیمت مطابق با پیش بینی شما حرکت کند تا چه مدت باید معامله را باز نگه دارید.
بر اساس یک روش معاملاتی در الگوی هارمونیک گارتلی میتوانیم پس از اینکه قیمت بعد از نقطه D شروع به حرکت کرد، وارد معامله شویم. همان طور که قبلاً اشاره شد اهداف قیمتی عبارتند از:
هدف اول: نقطه B
هدف دوم: نقطه C
هدف سوم: نقطه A
هدف چهارم: نقطه E (161.8% A-D)
بعد از اینکه نمودار به یک هدف قیمتی مشخص رسید، بخشی از موقعیت معاملاتی را میبندیم و چنانچه شاهد علائم ادامه روند بودیم، اجازه میدهیم تا بخش باز معامله به حرکت خود ادامه دهد. این روند را دنبال میکنیم تا در هدف قیمتی آخر، کل معامله بسته شود. شما می‌توانید برای ارزیابی قدرت روند از تکنیکهای حمایت و مقاومت، کانالها و الگوهای شمعی و خطوط روند استفاده کرده و نقطه نهایی خروج را انتخاب کنید. به طور کلی چنانچه علائمی مبنی بر تغییر روند را مشاهده نمیکنید بهتر است تا جای امکان معامله خود را حفظ کنید.
معرفی کامل انواع نمودار های تحلیل تکنیکال را از دست ندهید.
نکات مهم در خصوص الگوی هارمونیک گارتلی
یکی از نکات بسیار مهم در ارتباط با الگوهای هارمونیک از جمله الگوی هارمونیک گارتلی این است که معمولاً هنگامی می‌توانید این الگوها را مورد استفاده قرار دهید که تمامی نقاط XABC به طور کامل تشکیل شده باشند و شما تنها منتظر تشکیل آخرین یال الگو یعنی ضلع CD باشید. قبل از تشکیل پیوت C و آغاز چرخش بازار در این نقطه، نمی‌توان پیشاپیش از روش ذکر شده برای دستیابی به نقطه D استفاده کرد. نکته مهم دیگری که متأسفانه در نزد معامله گران کم تجربه به اشتباهی رایج تبدیل شده است، این است که الگوی هارمونیک گارتلی تنها می‌تواند به عنوان یک روش برای صدور سیگنال ورود به بازار در نقطهD استفاده شود و به کارگیری این الگوی هارمونیک به عنوان سیگنال ورود به بازار در نقطه C به طور کلی غیرمجاز و نادرست تلقی می‌شود؛ به عنوان مثال بسیار دیده می‌شود که معامله گران تازه کار در هنگام مواجهه با آرایشی شبیه به نمودار هارمونیک گارتلی نزولی، در مجاورت نقطه C اقدام به خرید می‌کنند و انتظار دارند قیمت تا نقطه D یعنی تارگت الگوی گارتلی، بالا برود. این طرز استفاده از الگوی گارتلی کاملاً اشتباه است و الگوی هارمونیک گارتلی نزولی همان طور که از نامش پیدا است، یک الگوی نزولی است که تنها می‌تواند به عنوان سیگنال فروش مورد استفاده قرار گیرد و استناد به آن و استفاده از آن به عنوان مجوز خرید به طور کلی اشتباه است. به همین ترتیب الگوی گارتلی صعودی تنها به عنوان سیگنال خرید در نقطهD قابل استفاده است و امکان استفاده از آن برای فروش در نقطهC وجود ندارد.
یکی دیگر از نکات مهم در خصوص الگوی هارمونیک گارتلی این است که این الگو قادر است در هر دو حالت صعودی و نزولی مورد استفاده قرار گیرد. البته برای معامله‌گران ایرانی که در بورس یک طرفه ایران فعالیت می‌کنند به طور طبیعی کاربرد اصلی این الگو به عنوان سیگنال ورود به بازار در حالت صعودی تلقی می‌شود. اما در یک بازار بورس دوطرفه این امکان وجود دارد که از الگوی نزولی گارتلی نیز در روند نزولی برای تولید سیگنال فروش استفاده شود.
سخن پایانی
الگوی هارمونیک گارتلی، همان طور که از نام آن مشخص است، یک الگوی هارمونیک (Harmonic) است که غالباً در تحلیل تکنیکال بازارهای مالی نظیر بورس و فارکس کاربرد بسیار زیادی دارد.
هم چنین الگوی هارمونیک گارتلی را میتوان یک الگوی نموداری هارمونیک بر اساس اعداد و نسبت‌های فیبوناچی دانست که به معامله‌گر کمک می‌کند نقاط صعودی و نزولی پیش رو را شناسایی کنند.
شخصی به نام «اچ. ام. گارتلی» در سال ۱۹۳۲ در کتاب خود تحت عنوان «سود در بازارهای سرمایه» شالوده الگوهای نموداری هارمونیک را شرح داد.
الگوی گارتلی در واقع رایج‌ترین الگوی نموداری هارمونیک است.
