آموزشی
تراز پرداخت ها (Balance of Payments)
2 دقیقه زمان مطالعه

تراز پرداخت ها (BOP) شامل واردات و صادرات کالا، خدمات و سرمایه و همچنین پرداخت های انتقالی، مانند کمک های خارجی و حواله ها است. تراز پرداخت‌های یک کشور و موقعیت دقیق سرمایه‌گذاری بین‌المللی آن با هم حساب‌های بین‌المللی آن را تشکیل می‌دهند.

تراز پرداخت ها معاملات را به دو حساب تقسیم می کند: حساب جاری و حساب سرمایه. گاهی اوقات به حساب سرمایه، حساب مالی می گویند که یک حساب سرمایه جداگانه، و معمولاً بسیار کوچک محسوب می شود. حساب جاری شامل معاملات کالا، خدمات، درآمد از سرمایه‌گذاری و نقل و انتقالات جاری است.

تعریف کلی حساب سرمایه، شامل معاملات ابزارهای مالی و ذخایر بانک مرکزی می‌شود. اما تعریف محدود این حساب، فقط شامل معاملات ابزارهای مالی می شود. حساب جاری در محاسبات تولید ملی لحاظ می‌شود، در حالی که حساب سرمایه اینگونه نیست.

اگر کشوری یک کالا (معامله حساب جاری) صادر کند، زمانی که برای آن کالا بهایی پرداخت شود، عملاً سرمایه خارجی وارد کشور می شود(معامله حساب سرمایه).

اگر کشوری نتواند واردات خود را از طریق صادرات سرمایه تامین کند، باید این کار را با کاهش ذخایر خود انجام دهد. با توجه به تعریف محدود حساب سرمایه که ذخایر بانک مرکزی را محسوب نمی‌کند، از این وضعیت اغلب به عنوان کسری تراز پرداخت‌ها یاد می‌شود. با این حال، طبق تعریف کلی تراز پرداخت ها باید به صفر برسد.

تراز پرداخت ها و داده های موقعیت سرمایه گذاری بین المللی در تدوین سیاست اقتصادی ملی و بین المللی بسیار مهم هستند. جنبه‌های خاصی از داده‌های تراز پرداخت‌ها، مانند عدم تعادل پرداخت و سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، مسائل کلیدی هستند که سیاست‌گذاران یک کشور به دنبال آن هستند.

در حالی که تراز پرداخت‌های یک کشور لزوماً حساب‌های جاری و سرمایه را به صفر می‌رساند، عدم تعادل می‌تواند بین حساب‌های جاری کشورهای مختلف ظاهر شود. ایالات متحده با 616 میلیارد دلار بیشترین کسری حساب جاری جهان را در سال 2020 داشت. چین با 274 میلیارد دلار بزرگترین مازاد جهان را داشت.

سیاست های اقتصادی اغلب اهداف خاصی دارند که به نوبه خود بر تراز پرداخت ها تأثیر می گذارد. به عنوان مثال، یک کشور ممکن است سیاست‌هایی را اتخاذ کند که به‌طور خاص برای جذب سرمایه‌گذار خارجی در یک بخش خاص طراحی شده‌اند، در حالی که کشور دیگر ممکن است سعی کند پول خود را در سطح غیر معقولی پایین نگه دارد تا صادرات را تحریک کند و ذخایر ارزی خود را ایجاد کند. تأثیر این سیاست‌ها در نهایت در داده‌های تراز پرداخت‌ها ثبت می‌شود.

مطلب پیشین
بهره وری (Productivity)
مطلب بعدی
شاخص های قیمت واردات و صادرات (MXP)