انجام هر معاملهای با ریسکپذیری همراه است و فردی در بازار موفق خواهد شد که این ریسک را در معاملات به حداقل برساند. بازار سهام و رمزارز نیز از این قاعده مستثنی نیست و تریدرهای موفق همواره اقداماتی را انجام میدهند که خطر از دست دادن سرمایهشان به حداقل برسد. یکسری ترفندها برای کاهش خطر سرمایهگذاری وجود دارد و از مهمترین آنها میتوان به تعیین حد ضرر یا استاپ لاس اشاره کرد. با تعیین حد ضرر معاملهگر مشخص خواهد کرد که اگر شرایط بازار برخلاف پیشبینیها پیش رفت، او بتواند با حداقل ضرر ممکن از بازار خارج شود و سرمایه خود را نجات دهد. در ادامه به طور کامل توضیح خواهیم داد که حد ضرر چیست و چگونه میتوان یک حدضرر معقول برای همهی معاملات در نظر گرفت.
فهرست عناوین مقاله :
دستور حد ضرر چیست؟
حد ضرر یا استاپ لاس یعنی که یک نقطه یا یک بازه قیمتی را مشخص کرده و در صورت سقوط ارزش سهام یا ارز خریداری شده به آن قیمت، دستور فروش صادر شود تا معاملهگران درگیر ضررهای احتمالی بیشتر نشوند. رعایت استاپ لاس بسیار کلیدی و حائز اهمیت است و بدون رعایت آن در معاملات خود بدون شک با ضرر و زیان روبرو خواهید شد.
بنابراین به طور خلاصه میتوان گفت که حد ضرر یا استاپ لاس یعنی تعیین یک قیمت فروش برای جلوگیری کردن از ضرر بیشتر در معاملات. البته این دستور فقط منحصر به معاملات ضررده نیست و گاهی ممکن است از این دستور برای سیو سود به دست آمده استفاده کرد.
تعیین قیمت مناسب برای حد ضرر
این که از لحاظ تئوری بدانیم حد ضرر چیست، کمک چندانی به ما نخواهد کرد، به همین منظور قصد داریم مصادیق عملی تعیین حد ضرر را به صورت روشهای رایج موجود در بازار برای شما توضیح دهیم. به طور کلی سه روش برای اعمال حد ضرر وجود دارد که هر کدام به زیرشاخههایی تقسیم میشوند. این روشها عبارتند از:
تعیین حد ضرر ثابت
- تعیین یک قیمت ثابت برای حد ضرر: در این روش بر اساس محاسباتی که معاملهگر انجام میدهد، یک قیمت به عنوان حداکثر میزان ضرر تعیین خواهد شد. برای مثال فرد تعیین میکند که در صورت افت قیمت هر واحد سهام به اندازه 10 هزار تومان، وارد پوزیشن فروش شود. بهتر است که پیش از تعیین حد ضرر به این روش از تحلیل تکنیکال کمک بگیریم که ادامه آن را نیز توضیح خواهیم داد.
- تعیین درصدی از قیمت خرید به عنوان حد ضرر: در این روش تریدر پس از خرید سهم مورد نظر، با استفاده از ابزارهایی که در اختیار دارد، تعیین میکند که در صورت افت قیمت سهام به میزان درصدی مشخص، سهم خود را در صف فروش قرار دهد. برای مثال فردی که هر سهم را 1000 تومان خریداری کرده است میتواند حد ضرری 10 درصدی برای خود تعیین کند و در صورت افت قیمت تا 900 تومن، سهام خود را در صف فروش قرار دهد. این روش در میان تریدرها از محبوبیت بیشتری برخوردار است.
تعیین حدضرر متحرک
- تعیین حد ضرر با استفاده از میانگین متحرک: آشنایی با اندیکاتورها و مفاهیم بازار کمک زیادی میکند که درک کنیم حد ضرر چیست. میانگین متحرک یکی از جذابترین پارامترهای بازار سرمایه برای معاملهگران است. میانگین متحرک در واقع میانگین قیمت ارزش هر واحد از سهم مورد نظر را در دورههای مختلف به نمایش میگذارد و به پیشبینی روند بازار نیز تا حدی کمک میکند. معمولا عبور قیمت از سقف میانگین متحرک نشانه تشکیل روند صعودی و عبور آن از کف قیمت نشاندهنده به وجود آمدن روندی نزولی است. به همین ترتیب میتوان نقاط و محدودههایی را که در آن احتمال سقوط قیمت داریم را به عنوان حد ضرر در نظر بگیریم.
- استفاده از اندیکاتور SAR برای تعیین حد ضرر: این اندیکاتور میتواند به میزان خوبی روندهای موجود در بازار را نمایان کند. در صورتی که نقاط معروف آن در بالای نمودار قرار گرفتند و به ما سیگنال فروش دادند، بهتر است در یک فاصله مناسب از کف قیمت حد ضرر خود را تعیین کنیم. استفاده از این اندیکاتور به همراه اندیکاتور بولینگر برای تعیین روند بازار توصیه میشود.
تعیین حد ضرر به وسیله ابزارهای تکنیکال
یکی از الزامات انجام معامله در بازار سرمایه، آشنایی شما با ابزارهای تکنیکال است. به منظور تعیین حد ضرر شما حتما باید به وسیله خطوط ترید کف قیمت را مشخص کنید و حد ضرر را در ناحیهای مشخص در زیر آن قرار دهید. همچنین باید الگوهای بازار را بشناسید و بدانید حد ضرر چیست، برای مثال در صورت مشاهده الگوی سر و شانه توقع تغییر روند بازار را داشته باشید. ابزارهای تکنیکال بسیار متنوعند و توضیح کامل آنها در این مقاله نمیگنجد، اما به خاطر داشته باشید که هرگز بدون استفاده از این ابزارها اقدام به تعیین حد ضرر نکنید.
مقاله بررسی جامع الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال را ازدست ندهید.
تفاوت استاپ لیمیت با حد ضرر چیست؟
اجرای دستور حد ضرر را در واقع استاپ اُردر (Stop Order) میگویند، یک مفهوم مشابه نیز در بازار سرمایه با نام استاپ لیمیت وجود دارد. بیشتر معاملهگران ممکن است از تفاوت میان این دو آگاه نباشند و هنگام انجام معاملات دچار سردرگمی شده یا دستوری را به اشتباه اعمال کنند. به همین منظور در این بخش توضیح خواهیم داد که تفاوت میان استاپ لیمیت و حد ضرر چیست.
عملیات Stop Loss
هنگام تعیین حد ضرر باید یک دستور توقف یا استاپ اُردر صادر کنیم. مطابق این دستور شما پس از خرید یک سهم برای سیستم معاملاتی تعیین میکنید که در صورتی که قیمت به عدد مشخصی رسید، عملیات فروش در آن قیمت انجام شود. برای مثال در صورتی که شما یک سهم با ارزش 500 تومن خریداری کرده باشید، با اعمال دستور استاپ اُردر و تعیین یک حد ضرر در قیمت 450 تومان، برای سیستم تعیین میکنید که در صورت افت قیمت و رسیدن آن به450 تومان، سهم شما را بفروشد. پس از آن تفاوتی ندارد که قیمت بر روی 450 تومان بماند، بالاتر رفته و یا بیشتر سقوط کند، در هر صورت سهم شما در 450 تومان به فروش میرود.
دستور Stop-limit
برای آن که درک کنیم که تفاوت استاپ لیمیت با حد ضرر چیست باید بدانیم که در واقع استاپ لیمیت یک دستور ترکیبی و شرطی است. مطابق این دستور شما فروش یا خرید یک سهم را به عبور قیمت آن از محدوده خاصی مشروط میکنید. برای مثال شما یک سهم را 500 تومان خریداری میکنید و با استفاده از ابزارهای تکنیکال میدانید که مقاومت آن در محدوده 480 تومان قرار دارد. همچنین شما مطلع هستید که در صورت شکستن این مقاومت، سهم ریزش شدیدی خواهد کرد. بنابراین یک دستور استاپ لیمیت به این صورت صادر میکنید: در صورت شکست مقاومت در ناحیه 480، تمام سهام را بر روی قیمت 450 به فروش بگذار. حال ممکن است که این مقاومت هرگز شکسته نشود، اما در صورتی که شکسته شود شما با اعمال این دستور از یک ضرر بزرگ جلوگیری کردهاید.
چه زمانی از حد ضرر استفاده کنیم؟
حال که پی بردیم که حد ضرر چیست و چه فوایدی دارد، به راحتی میتوان اذعان کرد رعایت استاپ لاس باید در همهی معاملات ما به صورت یک اصل درآمده و همواره از آن استفاده کنیم. این موضوع حتی در جزئیترین معاملات نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
به عنوان یک تریدر یا تحلیلگر بزار سرمایه شما باید بتوانید در کمترین زمان ممکن و با دقت مناسب حد ضرر معاملات مدنظرتان را تعیین کنید، در غیر این صورت به طور حتم از سایر رقبا در بازار عقب خواهید ماند. در همه معاملات _چه مارجینی و چه غیرمارجینی_ باید بتوانید حدضرر را به صورت دستی یا اتوماتیک محاسبه کرده و به کار برید. با توجه به زیاد بودن نوسانهای بازار، بستن حد ضرر به صورت دستی میتواند وقتگیر و یا با خطای زیادی همراه باشد، بنابراین پیشنهاد اکید ما این است که حتما در سیستم معاملاتی خود در کارگزار فارکس یا هر کارگزاری دیگری، حتما در تنظیمات مربوطه حد ضرر یا استاپ لاس را اعمال کنید تا به صورت خودکار در معاملات انجام شود.
روش محاسبه حد ضرر چیست؟
حال که میدانید حد ضرر چیست، بگذارید در ابتدا یک پاسخ کلی به این سوال دهیم. در واقع یک روش واحد برای تعیین حد ضرر در تمام معاملات وجود ندارد. نکته اولی که در هنگام تعیین حد ضرر باید در نظر بگیریم حجم معامله است، طبیعی است که هر چه حجم معامله بالاتر باشد، ریسکپذیری کاهش مییابد و لازم است که حد ضررهای کوتاهتری تعیین کنید؛ به آن معنی که فاصله کمتری از قیمت خرید داشته باشند.
نکته دوم این است که همواره میزانی که ضرر خواهید کرد را در ابتدا محاسبه کنید و فقط به تعیین درصد بسنده نکنید. چراکه گاهی در ابتدا حجم معاملات به چشم نمیآید و فرد پس از یک ضرر سنگین در بازار به اشتباه خود پی خواهد برد.
معاملهگران معمولا حد ضرر خود را چیزی مابین 8 تا 10 درصد قیمت خرید در نظر میگیرند. اگرچه همانطور که گفتیم این یک قاعده کلی نیست و طبیعتا هنگامی که حجم معاملات بالاتر میرود ممکن است حد ضرر چیزی حدود 5 درصد تعیین شود و پایین بیاید. همهی این کارها برای کاهش ریسک معاملات است.
نکتهی دیگری که باید در محاسبات خود لحاظ کنیم روند بازار است. تحلیل تکنیکال در این زمینه به ما کمک بسیاری خواهد کرد. قطعا تعیین حد ضرر در یک بازار رو به نزول با یک بازار مثبت متفاوت خواهد بود. بنابراین پیش از تعیین حد ضرر همه جوانب را به خوبی در نظر گرفته و سپس آن را اعمال کنید.
دلیل عمل نکردن حد ضرر چیست؟
آیا ممکن است دستور حد ضرر اعمال نشود؟ بله، یک دستور استاپ اُردر همیشه عمل نخواهد کرد و این یکی از مشکلات بازار فارکس است. در سایر بازارهای مالی هم ممکن است این اتفاق به ندرت رخ دهد. معمولا این اتفاق هنگامی که تغییرات بازار بسیار سریع است و یا یک خبر مهم بازار را به لرزه درآورده است رخ میدهد. اگرچه به ندرت هم پیش میآید که بازار راکد باشد و خرید و فروشی در آن صورت نگیرد. در هر صورت در این هنگام بروکر دستور استاپ لاس شما را اجرا نخواهد کرد.
اگر هنوز سردرگمید و نمیدانید که علت اجرا نشدن دستور حد ضرر چیست نگران نباشید. در بازار به فاصله به وجود آمده میان عرضه و تقاضا، گپ قیمتی میگویند. اگرچه در بازار فارکس برخلاف بورس داخلی کشورها، معمولا این گپ قیمتی رخ نمیدهد. مهمترین علت آن تعداد بالای تریدرها و نقدشوندگی بالای این بازار است. محتملترین زمان برای وقوع این رویداد در فارکس اواخر و اوایل هفته است. برخی اخبار مهم مانند انتخابات، اجلاس سران و کنفرانسهای مهم میتوانند بازارهای مالی را دچار شوک کنند و طبیعتا بازار ارز و فارکس نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
هنگام وقوع گپ معاملاتی، سفارش استاپ لاس شما اجرا نمیشود و بروکر در عوض سفارشتان را هنگام برقراری مجدد بازار اجرا خواهد کرد؛ یعنی سهام شما را در بالاترین قیمتی که بتواند خواهد فروخت، اگرچه این قیمت ممکن است از قیمت ثبت شده شما به عنوان استاپ لاس کمتر باشد.
لازم به ذکر است که در حالت عادی و نرمال، تنها زمانی که ممکن است گپ قیمتی در فارکس مشاهده شود، صبح دوشنبه و در زمان بازگشایی بازار است، در غیر این صورت وقوع این اتفاق امری نادر است.
چگونه در فارکس معامله کنیم؟ را ازدست ندهید.
جمعبندی
حال که به خوبی متوجه شدیم استاپ لاس یا حد ضرر چیست، لازم است برخی از نکات مهم در خصوص آن را نیز به شما یادآور شویم که بتوانید به خوبی از این اصل مهم بهره ببرید:
- در نظر داشته باشید که کاهش سود نیز خود یک نوع ضرر است، بنابراین هنگامی که قیمت سهم شما افزایش یافت، لازم است که حد ضرر خود را نیز متناسب با قیمت جدید آن بالا ببرید.
- سعی کنید که حد ضرر خود را همواره کمتر از 10 درصد قیمت خرید خود در نظر بگیرید. چراکه ضرر کردن بیش از 10 درصد، حتی اگر ندانید که حد ضرر چیست، عاقلانه به نظر نمیرسد.
- حد ضرر نباید خیلی به قیمت خرید سهام نزدیک و یا خیلی از آن دور باشد.
- در صورتی که روند بازار مثبت باشد هم باید حد ضرر را در زیر کف کانال قیمت تعیین کنیم، اگرچه تا زمانی که سهم صعود میکند نیازی به فروش آن نیست. اما در صورتی که روند بازار نزولی باشد بهتر است پس از سیو سود به صورت پلکانی حد ضرر تعیین کنیم و از آن خارج شویم.
- پیش از تعیین حد ضرر، حتما به بلندمدت یا کوتاهمدت بودن اهداف خود دقت کنید.
- تغییر حد ضرر گاهی ممکن است رخ دهد اما توجه داشته باشید که هیچوقت نباید بدون دلیل تکنیکال حد ضرر خود را تغییر دهید، یک بازار زیانده فقط با دلایل تکنیکال میتواند مثبت شود. بنابراین در چنین موقعیتهایی منتظر معجزه و مثبت شدن بازار نباشید و حد ضرر خود را پایین نیاورید.
- یافتن خطوط حمایتی در تعیین حد ضرر اهمیت زیادی دارند. در صورتی که روند بازار صعودی باشد، به راحتی میتوان مقاومتهای قبلی را به عنوان خطوط حمایت در نظر گرفت و حد ضرر را روی آنها قرار داد.
