معامله گری در بورس درست مانند دیگر فعالیتهای بازارهای سرمایه گذاری، نیازمند برخورداری از دانش، مهارت و تجربه بالاست.
چرا که در بورس، گزینه‌های سرمایه گذاری مختلف و ابزارهای معاملاتی گوناگونی وجود دارد که شناخت آن‌ها تأثیر زیادی در افزایش احتمال موفقیت شما دارد و با اتخاذ تصمیمهای درست، نتیجه نهایی می‌تواند شما را شگفت زده کند.
معامله گری در بورس نکات و متدهای زیادی دارد که برای کسب آن‌ها باید سال‌ها در این بازار فعالیت کنید و خودتان آن‌ها را به صورت تجربی کسب کنید، البته کسب تجربه در بازار بورس به این معنی نیست که شما نیاز به آموزش نخواهید داشت ولی آموزش صرف نمی‌تواند شما را تبدیل به یک معامله گر حرفهای کند. به عبارت دیگر، تجربیات میتوانند بهترین معلم و راهنما برای سرمایه گذاری موفق در بورس باشند؛ اما راه دیگر، استفاده از تجربیات سایرین است زیرا احتمالاً همه آنقدر وقت نداشته باشند تا از طریق تجربه، به رموز معامله در بورس پی ببرند. در عوض شما میتوانید با آموزش با انواع روش‌های معاملاتی در بازار بورس و سهام آشنا شوید و نکات ارزشمندی را در زمینه معامله گری در بورس کسب کنید. به همین دلیل در این مقاله سعی کردهایم شما را با یکسری مفاهیم پایهای معامله گری در بورس آشنا کنیم و به برخی موضوعات مرتبط در این زمینه بپردازیم.
فهرست عناوین مقاله:
- بورس چیست؟
- معامله گر روزانه یا Day Trader
- معامله گران نوسانی یا Swing Traders
- معامله گران بلند مدت یا Position Trading
- انواع معاملات در بورس
- دامنه نوسان قیمت و ساعات معامله عمده
- مزایای بازار معاملات بلوکی
- دامنه نوسان قیمت و ساعات معامله بلوکی
- مهم‌ترین مزایای معامله گری در بورس برای اشخاص
- مهم‌ترین معایب معامله گری در بورس برای اشخاص
بورس چیست؟
کلمه بورس در زبان فرانسوی به معنی کیف پول است. با این حال برای درک بهتر واژه بورس، بهتر است قبل از هر چیز با مفهوم بازار آشنا شوید. بازار به جایی گفته می‌شود که در آن خریداران و فروشندگان فعالیت دارند؛ به عبارت سادهتر، هرگاه شرایطی فراهم شود که خریداران و فروشندگان بتوانند با هم رابطه برقرار کنند یا به توافقی برسند و معامله‌ای بین آن‌ها انجام پذیرد، در واقع بازار شکل گرفته است؛ بنابراین بازار محدود به یک مکان خاص نیست و هر فعالیت اقتصادی را که در آن خریدار و فروشنده‌ای وجود داشته باشد، میتوان بازار دانست.
انواع بازار بورس
انواع بازار بورس را می توان به سه دسته کلی طبقه بندی کرد:
بورس کالا: به بازاری که در آن خرید و فروش کالاهای معینی صورت میگیرد و به صورت منظم و دائمی فعال است، بورس کالا میگویند. معمولاً در بورس کالا مواد اولیه و مواد خام مورد معامله قرار میگیرد.
به طور کلی هر بورس کالایی را با عنوان همان کالایی که در آن معامله می‌شود، نام گذاری می کنند، نظیر بورس نفت یا بورس گندم.
بورس اوراق بهادار: دارایی‌های مالی از جمله سهام، اوراق مشارکت و غیره در بورس اوراق بهادار مورد معامله قرار میگیرند.
در ایران، به بازار خرید و فروش اوراق بهادار که به صورت دائمی و رسمی در محل معینی تشکیل می‌شود بورس اوراق بهادار میگویند.
بورس ارز: همان طور که از نام این بورس مشخص است، خرید و فروش پولهای خارجی در آن انجام می‌شود.
این بورس در ایران فعال نیست اما در کشورهای پیشرفته فعالیت چشمگیری دارد.
سهم یا سهام چیست؟
چنانچه سرمایه شرکت‌های سهامی را به قسمت‌های مساوی تقسیم کنیم هر قسمت برابر با یک سهم می‌شود. این سهمها، نشان دهنده میزان مشارکت، تعهدات و منافع صاحب آن در شرکت سهامی است. غالباً دارنده سهم نمی‌تواند به نسبت سهم خود برای مالکیت بخشی از دارایی‌های شرکت ادعایی داشته باشد ولی، به اندازه سهم خود در شرکت، حق و حقوق دارد. بر اساس این حق و حقوق، سهام‌دار می‌تواند از منافع شرکت استفاده کند، در مجمع عمومی رأی دهد و در صورتی که شرکت منحل شود، از دارایی شرکت سهم خواهد برد.
معمولاً سهام شرکت‌ها به دو نوع سهام عادی و سهام ممتاز تقسیم می‌شوند. سهام ممتاز که در ایران به فروش نمیرسد، نوعی بدهی شرکت به مالک سهام ممتاز است و غالباً دارای نرخ سود یا بهره معین است.
برای مطالعه بیشتر معرفی کامل انواع نمودار های تحلیل تکنیکال را پشنهاد میدهیم
معامله گر کیست؟
معامله گر به کسی گفته می‌شود که در هر بازاری خرید و فروش انجام می‌دهد. در ادبیات متداول در بازار، تریدر یا معامله گر کسی است که مدت زمان خرید و فروش‌هایش کوتاه است و در اغلب موارد از فراز و فرودهای قیمت در بازار سود کسب میبرد. البته شاید این کار آسان به نظر برسد ولی در واقع انجام این کار نیازمند تحلیل و مهارت بالا به منظور شناخت بازار هدف است زیرا شناخت روند بازار در بازههای زمانی کوتاه مدت امکان به وجود آمدن ریسک بالا در معامله را زیاد میکند.
نقطه تفاوت میان سرمایه گذاران یا Investors و معامله گران یا Traders زمان است. همان طور که گفتیم، مدت زمان حضور معامله گران در معاملات کوتاه است و به طور معمول زمان حضور معامله گران در یک معامله، کوتاه مدت یا میان مدت است ولی سرمایه گذار دید بلند مدتی به بازار دارد و غالباً درگیر نوسانات کوتاه مدت بازار نمی‌شود و از تحلیلهای بنیادی یا همان فاندامنتال استفاده میکند.
انواع معامله گر در بورس
· معامله گر روزانه یا Day Trader
معامله گران روزانه شناختهترین سبک معاملاتی را دارند. در این سبک از معامله خرید و فروش دارایی در یک روز اتفاق می افتد. در واقع یک معامله‌گر روزانه موقعیتهای معاملاتی را که در یک روز گرفته است پیش از پایان همان روز میبندد و هیچ معامله‌ای را در طول شب باز نگه نمی‌دارد. معمولاً این نوع از معامله گری در بورس توسط معامله گران حرفهای و با کمک ابزارهای مالی انجام می‌شود.
در این سبک معاملاتی، معامله گران باید بر احساسات خود تسلط داشته باشند تا بتواند موقعیتهایی را شناسایی کنند که در پایان روز به هدفی که تعیین کردهاند، برسند. معمولاً در این سبک معاملات، نسبت به سبکهای دیگر معاملاتی نوسانات زیادی وجود دارد.
· معامله گران نوسانی یا Swing Traders
معامله‌گری نوسان‌گیر یک متد معاملاتی است که در آن، در یک مدت زمان کوتاه تا متوسط به تغییرات قیمت توجه می‌شود. در واقع تارگت معامله گری نوسان‌گیر، دستیابی به سود از نوسانات قیمتی است که معمولاً طی چند روز تا چند هفته اتفاق میافتد. معامله گران نوسان گیر با آغاز نوسانات بزرگ یا کوچک شروع به خرید یا فروش دارایی مورد نظر میکنند.
هنگامی که روندی قوی در بازارهای مالی رخ می‌دهد فرصتی مناسب برای معامله گران به وجود میآید تا بهترین عملکرد خود را نشان دهند. تا هنگامی که روند قوی در بازار جریان داشته باشد و مدت زمان روند مورد نظر طولانی شود، سود معامله گران نوسان‌گیر هم دو چندان خواهد شد. بدیهی است در بازاری که مدام در حال حرکت است و به هر دو سو، نوساناتی را انجام می‌دهد، به تدریج نوسانگیری دشوارتر از دیگر روش‌های موجود در بازارهای مالی می‌شود.
· معامله گران بلند مدت یا Position Trading
در این نوع معامله که به آن سرمایه گذاری هم میگویند، معامله گران با توجه به مباحث فاندامنتال و اقتصاد کلان سعی میکنند تا حرکت قیمت در بلند مدت را پیش بینی کنند و بین 1 ماه تا 1 سال یا حتی بیشتر در یک معامله باقی می مانند.
معمولاً معامله گران بلند مدت تمایل به استفاده از نمودارهای بلند مدت نظیر نمودارهای ماهانه و هفتگی دارند. در این نوع معامله، معامله گران نیازی به رصد دائم بازار ندارند. معامله گری در بورس بلند مدت دقیقا برعکس معامله گری در بورس روزانه است. در واقع معامله گران بلند مدت تاکید بیشتری بر عملکرد بلند مدت یک دارایی دارند.
هدف اصلی این معامله گران، شناسایی و کسب سود از روند قیمتی است که احتمالاً برای دورههای زمانی نسبتاً طولانی ادامه خواهد داشت.
انواع معاملات در بورس
انواع معاملات در بورس با توجه به مقررات حاکم بر بورس تعیین می‌شود. معاملات سهام در بورس در انواع مختلف انجام می‌شود که عبارتند از:
1. معاملات عادی یا خرد
معاملات عادی آن دسته از قراردادها هستند که در تمام روزهای کاری بورس برای خرید و فروش سهام انجام می‌شوند. معامله خرد عنوانی است که فعالان بازارهای مالی و معامله گران به این معاملات روزمره اطلاق میکنند و در مقررات چنین عنوانی به کار نرفته است. انجام معاملات عادی مشمول شرایط و مقررات مخصوص به خود است.
2. معاملات عمده
معاملات عمده به معاملاتی گفته می‌شود که در آن حجم زیادی از سهام یک شرکت مورد معامله قرار میگیرد و قیمت آن با قیمت تابلوی سهم متفاوت و به طور کلی بالاتر از آن است. معمولاً در این نوع از معاملات، دامنه نوسان و محدودیت حجمی رعایت نمی‌شود. به طور کلی یکی از دو شرط زیر در معاملات عمده باید وجود داشته باشد:
- تعداد سهام مورد معامله از درصد معینی از کل سهام آن شرکت بیشتر باشد.
- حجم معاملات در دوره معین، از کل حجم معاملات بازار بیشتر باشد.
به طور کلی معاملات عمده در دو نوع اصلی وجود دارند که عبارتند از:
معامله عمده نوع اول: معاملاتی هستند که تعداد سهام قابل معامله در آن‌ها بیشتر یا مساوی ۵ درصد از سرمایه شرکت است.
معامله عمده نوع دوم: معاملاتی هستند که تعداد سهام قابل معامله در آن‌ها بیشتر یا مساوی یک درصد و کمتر از ۵ درصد سرمایه شرکت است.
دامنه نوسان قیمت و ساعات معامله عمده
دامنه نوسان قیمت مجاز برای نماد معاملاتی عمده در بازار بورس و فرابورس نظیر بازار عادی است. اما بر طبق یکسری شرایط این دامنه می‌تواند دچار تغییراتی شود.
3. معاملات بلوکی
معاملات بلوکی به معاملاتی گفته می‌شود که در آن محدودیت حجمی و محدودیت قیمتی اعمال نمی‌شود. در این معاملات، سفارش برای خرید و فروش بخش بزرگی از سهام یک شرکت ثبت می‌شود. این معامله با هدف انتقال سهام یک شرکت به شخص حقوقی دیگر ولی بدون تأثیر زیاد بر قیمت جاری سهم انجام می‌شود.
به طور کلی، بازار بلوکی بازاری مجزا است که شرایط معامله خاصی دارد. به دلیل این که اغلب اوقات، قیمت معامله شده در معاملات بلوکی بیشتر از قیمت تابلوی سهم است؛ بعد از انجام معامله، انتظار رشد قیمت میرود. به طور معمول با انتشار آگهی عرضه بلوک با قیمتی بالاتر از قیمت تابلو، تقاضا در سهم افزایش می‌یابد، به همین دلیل می‌توانیم، معامله بلوکی را نشان مثبتی در سهم در نظر بگیریم.
برای مطالعه بیشتر مقاله آشنایی با ولوم تریدینگ و آموزش آن را پیشنهاد میدهیم
مزایای بازار معاملات بلوکی
بازار معاملات بلوکی بازاری جدید میان سهامداران اصلی یک شرکت است که مزایای فراوانی دارد، از جمله:
- عدم تأثیرگذاری بر بازار خرد
- انعطاف‌پذیری بیشتر در تنظیم و مدیریت عرضه و تقاضا
- کاهش هزینه‌های معاملاتی
- امکان انجام فرآیند تسویه وجوه معامله خارج از اتاق پایاپای
- افزایش کارایی بازار با بهبود نقد شوندگی
دامنه نوسان قیمت و ساعات معامله بلوکی
دامنه نوسان مجاز قیمتی برای معاملات بلوکی مانند بازار خرد است. قیمت مرجع برای معامله بلوکی، همان قیمت روز بازار است. ساعت معامله در بازار بلوکی نیز همانند بازار عادی سهم است.
مهم‌ترین مزایای معامله گری در بورس برای اشخاص
- امکان کسب سود بیشتر
امکان شروع به کار معامله گری با سرمایه پایین - امکان شرکت در معاملات با هر میزان سرمایه
- فراهم آوردن استقلال شغلی و فکری برای معامله‌گران
- امکان انجام معاملات بدون وابستگی زمانی و مکانی
- دستیابی به سودهای کلان با معامله گری در بورس
- امکان معامله کردن بدون وسیله و ابزار خاص و فقط با ابزار ابتدایی
- نقد شوندگی بالای سرمایه نسبت به سایر روش‌ها
مقاله معرفی کامل کندل دوجی و انواع آن را از دست ندهید.
مهم‌ترین معایب معامله گری در بورس برای اشخاص
- پیگیری و یادگیری مداوم و منضبط بودن در این حرفه ضروری است.
- امکان ایجاد هیجان و تنش روانی در فرد به واسطه معامله گری در بورس
- از نظر فکری و کاری انجام معاملات در بازار بورس و سرمایه، مشکل‌ساز و طاقت فرسا خواهد بود.
- گاهی تحریم‌ها و دردسرهای ناشی از آن برای فرد مشکل ساز خواهد شد.
- اگر معاملات قابل کنترل نباشند، ریسک زیادی ایجاد می‌شود و حتی احتمال از دست رفتن سرمایه نیز وجود دارد.
سخن پایانی
معامله گری در بورس امروزه یکی از حرفههای حساس و البته پر درآمد محسوب می‌شود و معمولاً معامله گران با توجه به شناخت شخصیتی که از خود دارند تعیین میکنند که چه نوع سبک معاملاتی را انتخاب کنند. در این مقاله، انواع مختلف سبکهای معامله گری در بورس را شرح دادیم تا با آن‌ها آشنا شوید اما به این نکته توجه کنید که بورس یک سیستم زنده و پویاست و برای موفقیت در آن باید مدام خود را به روز نگه دارید.
