در بازار های مالی، اسپرد به معنای تفاوت بین قیمت خرید و فروش یک سهم یا کامودیتی  است . این در واقع اصطلاحی است که در صنعت مالی به طور گسترده استفاده می شود. در معاملات سهام، اسپرد در حقیقت تفاوت بین قیمت عرضه شده و قیمت تقاضا شده برای سهام است. در معاملات آتی ، این اختلاف قیمتی همان تفاوت قیمت کالای مشابه بین ماه های تحویل است. در معاملات اوراق بهادار ، این مفهوم به تفاوت عملکرد بین اوراق با سررسید مختلف و کیفیت مشابه یا برعکس اشاره دارد.

به طور خلاصه ، تعریف اسپرد در واقع تفاوت بین دو کمیت مرتبط است. از نظر سرمایه گذاران ، این تفاوت می تواند به یک فرصت تجاری منجر شود.

در این مقاله مفهوم اسپرد و هر انچه که باید در رابطه با آن بدانید را بررسی کرده و با انواع اسپرد در معاملات آشنا می شویم. پس تا پایان این مطلب همراه من باشید.

فهرست عناوین مقاله

• کلمه اسپرد از کجا آمده است ؟
• آنچه باید در مورد اسپرد بدانید
• معامله گری بر اساس اسپرد (اسپرد تریدینگ)
• انواع اسپرد در معامله
• انواع اسپرد
•  هاوکیش چیست؟
• ارتباط هاوکیش با اسپرد شناور
• داویش چیست؟
•  کدام اسپرد بهتر است شناور یا ثابت؟
• ماشین حساب اسپرد
• شاخص‌ های اسپرد فارکس
• اسپرد و مارجین

کلمه اسپرد از کجا آمده است ؟

احتمالاً در اخبار مالی در مورد اسپرد مطالبی شنیده اید. بعضی اوقات به عنوان نشانه ای از کند شدن روند بازار و کاهش نقدینگی بشمار می رود.  از نظر ریشه شناسی ، کلمه “اسپرد شیت” به طور دقیق تر مورد بررسی قرار گرفته و دقیقا به معنای “برگه ای است که اسپرد را نشان می دهد”.  هر کسی که تا به حال برای بررسی امور مالی ماهانه خود وقت گذاشته باشد، در نهایت به مفهوم اسپرد برخورده ولی آن را تفاوت درآمد و هزینه معنی کرده است. اگر اهل شرط بندی یا قماربازی باشید ، اسپرد نیز اصطلاحی است که در پوکر و همچنین هنگام شرط بندی در مسابقات ورزشی به کار می رود.

آنچه باید در مورد اسپرد بدانید:

در کل، معنی اسپرد چیزی جز تفاوت بین دو معیار نیست.

• در بازارهای سهام ، اسپرد تفاوت بین قیمت درخواستی یا قیمت پیشنهاد شده است که یک معامله گر حاضر به پرداخت آن هنگام خرید سهام و قیمتی است که فروشندگان قصد دارند آن را با او بفروشند.
• در بازار های ارز خارجی نیز همین اصل اعمال می شود.  اسپرد هزینه معامله گر ها و سود دلالان است.
• اسپرد در بازار های اوراق قرضه و اوراق بهادار با درآمد ثابت مشابه کمی متفاوت عمل می کند.  با اینکه هنوز نشان دهنده فاصله و تفاوت است ، به تفاوت بازدهی اوراق قرضه مشابه اشاره دارد.  به عنوان مثال ، اگر بازدهی اوراق قرضه خزانه داری ایالات متحده 5٪ و سود اوراق قرضه دولت انگلیس 6٪ باشد ، اسپرد 1٪ است.  در اوراق قرضه همچنین می تواند به تفاوت بازده اوراق بهادار با کیفیت های مختلف اما با تاریخ سررسید یکسان اشاره کند. به عنوان مثال ، یک اوراق قرضه بازدهی بالای 9٪ پرداخت می کند و اوراق خزانه داری آمریکا 5٪ پرداخت می کند ، در اینجا اسپرد 4٪ است.
• در بازار های آتی ، اسپرد تفاوت بین قیمت کالا های مشابه یا اوراق بهادار در تاریخ های مختلف تحویل است. به عنوان مثال ، در قرارداد های آتی گندم ، به طور کلی بین قیمت قرارداد های ژانویه و قرارداد های اکتبر تفاوت وجود دارد. تغییرات در بازار (در این مورد بازار گندم ) باعث بالا و پایین شدن اسپرد می شود.

اسپرد قیمت عرضه و تقاضا:

اسپرد قیمت عرضه – تقاضا ، به تفاوت قیمت های پیشنهاد شده خرید و فروش در لیست سفارشات اصلی بازار و یا در سیستم بازارساز ها  (market maker) برای خرید و یا فروش های لحظه ای برمیگردد. خرید فوری یک دارایی.  دارایی های مورد معامله می توانند سهام ، اختیارات ، قرارداد های آتی یا ارز باشند .

به عنوان مثال ، اگر قیمت درخواست برای یک سهام 12 پوند و قیمت پیشنهادی برای همان سهام 10.50 پوند است ، پس اسپرد پیشنهاد قیمت برای آن سهام 1.50 پوند است.

اندازه اسپرد عرضه-تقاضا در اوراق بهادار یکی از مقیاس هاییست که برای بررسی نقدینگی بازار استفاده می شود.  نقدینگی برخی بازار ها بیش از بازار های دیگر است.  به عنوان مثال بازار ارز به طور کلی بیشترین نقدینگی را در دنیای مالی در اختیار دارد. اسپرد عرضه-تقاضای بازار ارز بسیار ناچیز است و در حدود 0.001٪ است ، به این معنی که اسپرد را می توان با سکه یا کسری از سکه درنظر گرفت.  سهام های کوچک و سایر دارایی ها با نقدینگی کم ممکن است 1 یا 2٪ از قیمت پایین درخواست آن دارایی داشته باشند.

معامله گری بر اساس اسپرد (اسپرد تریدینگ)

معامله گری بر اساس اسپرد یا معامله با ارزش نسبی ، زمانی رخ می دهد که یک سرمایه گذار همزمان دو اوراق بهادار مرتبط را که به عنوان یک واحد در کنار هم ترکیب شده اند خریداری کرده و بفروشد.  هر معامله در اسپرد تریدینگ به عنوان “یک پایه معامله” شناخته می شود.

ایده در پشت معاملات اسپرد، ایجاد سود از اسپرد (تفاوت) بین دو پایه است. معمولاً پایه های اسپرد تریدینگ، معاملات آتی و آپشن هستند.

اینکه اسپرد تریدینگ به صورت یک واحد انجام می شود سه دلیل دارد. دلیل اول ، اطمینان حاصل می کند که تجارت ترکیبی دارایی ها همزمان است. دلیل دوم ، این خطر را از بین می برد که یک پایه اجرایی نشود. و دلیل سوم، این کار معامله گر را قادر می سازد به جای متصل شدن به نوسانات قیمت پایه ها ، از کم و زیاد شدن اسپرد بهره ببرد.

انواع اسپرد در معامله

سه نوع اصلی از اسپرد تریدینگ وجود دارد:

• اسپرد تقویم (Calendar spreads) : این موارد براساس عملکرد بازار مورد انتظار دارایی یا اوراق بهادار در یک تاریخ خاص ، در مقابل عملکرد دارایی در زمان دیگری انجام می شوند. به عنوان مثال ، معاملات آتی گندم در ژانویه و آتی گندم در اکتبر.
• اسپرد بین کالایی (Intercommodity spreads) : این مورد روابط اقتصادی بین دو کالای قابل مقایسه اما متفاوت را منعکس می کند. به عنوان مثال ، رابطه تاریخی بین قیمت نقره و طلا.
• اسپرد در معاملات آپشن ٰ(Option spreads) : اینها می توانند تا حدودی پیچیده باشند. اساساً ، این امر ناشی از خرید و فروش سهام مشابه است؛ اما در “نقاط برخورد” متفاوت.

معاملات اسپرد به سرمایه گذاران اجازه می دهد تا از عدم تعادل بازار برای کسب سود به نفع خود استفاده کنند. یعنی از یک سرمایه گذاری نسبتاً اندک می توان سود بالایی کسب کرد. معاملات اسپرد نیز بعضاً به عنوان یک استراتژی هجینگ استفاده می شود.

اسپرد بازده (Yield spread)

اسپرد بازده یا اسپرد اعتباری ، به تفاوت بین نرخ بازدهی که در دفتر اصلی معاملات یا توسط یک بازار ساز  بین دو سرمایه گذاری متفاوت اعلام شده ، اشاره دارد. این اغلب به عنوان شاخص ریسک برای یک محصول سرمایه گذاری در مقایسه با محصول دیگر استفاده می شود.

برخی از تحلیلگران مالی از عبارت “اسپرد بازده X نسبت به” Y برای اشاره به اختلاف سالانه “بازده تا سررسید” بین دو ابزار مالی X و Y استفاده می کنند.

اسپرد تعیین شده برای بازار های آپشن (Option-adjusted spread)

برای ایجاد تخفیف در قیمت اوراق بهادار ، می توان آن را با قیمت فعلی بازار مطابقت داد. برای این کار باید بازده عملکرد و یک منحنی عملکرد معیار را با هم جمع کرد. این قیمت تازه تعدیل شده به عنوان اسپرد تعدیل شده آپشن شناخته می شود و معمولاً با اوراق قرضه ، مشتقات نرخ بهره، اختیار معامله و اوراق بهادار با پشتوانه رهنی (MBS) استفاده می شود.

اسپرد Z

اسپرد Z ، همچنین به عنوان اسپرد منحنی عملکرد ،  Z SPRD  یا اسپرد نوسانات صفر شناخته شده و همراه با MBS استفاده می شود. این مورد اشاره به بازه ای است که در نتیجه استفاده از منحنی عملکرد خزانه داری کوپن صفر حاصل می شود ، که برای تخفیف یک برنامه جریان نقدی از پیش تعیین شده برای دستیابی به قیمت فعلی بازار مورد نیاز است.

اسپرد اعتباری (Credit spread)

اسپرد اعتباری به تفاوت بازدهی بین اوراق بدهی و اوراق خزانه داری ایالات متحده اشاره دارد که سررسید یکسان اما کیفیت متفاوتی دارند.

این اصطلاح همچنین به عنوان یک استراتژی معاملاتی آپشن استفاده می شود که به موجب آن یک آپشن با قیمت کم خریداری می شود و یک آپشن با قیمت بالا نیز در همان دارایی اساسی فروخته می شود.

انواع اسپرد

یکی از انواع اسپرد در بازار مالی، اسپرد ثابت نام دارد و و دیگری اسپرد متغیر نامیده می‌شود. در ادامه هر دو نوع را برای شما توضیح خواهیم داد.

·  اسپرد ثابت چیست؟

برخی از بروکرها در بازار مالی فارکس، به گونه‌ای عمل می‌کنند که می‌تواند زمینه‌ساز شکل گیری معامله بین تریدر با تحلیلگر در بازار مالی باشد.

کاربرد اسپرد ثابت

در واقع این بروکرها با ایجاد شرایط برای معامله و ایجاد فضایی برای تبادلات ارزهای دیجیتال می‌توانند عملکرد بسیار بهینه‌ای در بازارهای مالی داشته باشند. معمولاً این گونه بروکرها از این نوع اسپرد استفاده می‌کنند.

این بروکرها که فعالیت بیشتری نسبت به سایر بروکرها در بازار مالی دارند، با استفاده از دریافت اسپرد ثابت، می‌توانند درآمد بیشتری داشته باشند. اگر بخواهند به ازای هر معامله یک مقدار مشخص اسپرد دریافت کنند، با توجه به حجم معاملاتی زیادی که به کمک آنها انجام می‌شود، درآمدزایی آن‌ها چندان به صرفه نخواهد بود.

 بروکرها برای اینکه از این روش درآمد قابل توجهی داشته باشند:

• ابتدا یک موقعیت معاملاتی بسیار مناسب را در بازار مالی شناسایی می‌کنند
• آن را با قیمت مشخص خریداری می‌کنند.
• سپس این موقعیت را به چند موقعیت مختلف با ابعاد و اندازه کمتر تقسیم می‌کنند
• هر موقعیت را در اختیار یک مشتری قرار می‌دهند.
• سپس می‌توانند سهام مورد نظر را با قیمتی بالاتر یا پایین‌تر نسبت به قیمت خرید و فروش خود به مشتریان عرضه کنند و از این طریق درآمد قابل توجهی داشته باشند.

مزایای اسپرد ثابت

استفاده از این نوع اسپرد به اشخاصی که قصد انجام معامله با این بروکرها را دارند، کمک می‌کند که قبل از انجام معامله، میزان سود و زیان خود را پیش‌بینی کرده و تشخیص دهند. در حالی که در روش‌های دیگر، انجام این کار ممکن نیست. گاهی اوقات ممکن است این موضوع به ضرر معامله گران نیز باشد. چرا که ممکن است حجم معاملاتی بسیار زیاد باشد، ولی میزان اسپرد ثابت در نظر گرفته شود.

معایب اسپرد ثابت

به عنوان مثال فرض کنید که نوسانات بازار بسیار شدید باشند و بروز هر اتفاقی در بازار، در قیمت‌های نهایی برای خرید و فروش سهام تأثیر گذار باشد.

اگر شما به عنوان یک معامله‌گر قصد داشته باشید سهام را با قیمت مشخصی از بروکر خریداری کنید، ممکن است بلافاصله پس از ایجاد نوسانات یا تغییر خاصی در بازار، بروکر قیمت خرید و فروش خود را تغییر دهد و به اصطلاح ریکوت کند.

·  اسپرد متغیر چیست؟

در این نوع اسپرد، معمولاً بروکرها با توجه به حجم معاملات و نوع معامله‌ای که طی روز انجام می‌دهند، اسپرد متفاوتی را برای مشتریان در نظر خواهند گرفت. معمولاً بروکرهایی که زمینه را برای انجام معاملات گسترده و با حجم بالا در بازار مالی فراهم نمی‌کنند، این نوع اسپرد را انتخاب می‌کنند.

دلیل این موضوع این است که بروکرهایی که معاملات گسترده‌ای به عنوان میز معاملاتی در بازار مالی دارند، حجم کارمزدهای بسیار زیاد است. بنابراین نوع ثابت اسپرد را در نظر می‌گیرند.

اما بروکرهایی که حجم معاملاتی آنها پایین‌تر است، معمولاً اسپرد متغیر را انتخاب می‌کنند. در واقع این بروکرها بدون اینکه میزان کارمزد را تغییر دهند، معاملات را انجام می‌دهند. همانطور که می‌دانید، میزان اسپرد بر اساس اتفاقاتی که در بازار مالی می‌افتد یا نوسانات بازار پیوسته در حال تغییر است. بنابراین بروکرها نیز هیچ تاثیری روی تغییر اسپرد نخواهند داشت.

اسپرد شناور چیست؟

همانطور که گفته شد، اسپرد به معنای اختلاف قیمت بین خرید و فروش است که به شکل کارمزد در اختیار بروکرها قرار می‌گیرد. بروکرها می‌توانند فعالیت‌های متفاوتی را در بازار مالی داشته باشند. برخی از آنها معاملاتی با حجم کمتر را انجام می‌دهند. بنابراین برای انجام معاملات خود و دریافت کارمزد معمولاً اسپرد شناور را در نظر می‌گیرند.

اسپرد شناور باعث می‌شود بروکرها طی انجام معاملات، مقدار قابل توجهی سود و کارمزد دریافت کنند. اما برخی از بروکرها این گونه فعالیت ندارند. در واقع تعدادی از بروکرها به صورت میز معاملاتی فعالیت می‌کنند. این بروکرها طی ۲۴ ساعت مقدار زیادی معاملات با حجم زیاد را انجام می‌دهند. بنابراین برای این که در بازارهای مالی آسیبی به خرید و فروش و تبادلات وارد نشود، با اسپرد شناور را در نظر می‌گیرند.

تفات اسپرد شناور و ثابت

اسپرد شناور یکی از انواع اسپرد است که تفاوت آن با اسپرد ثابت، بیان کنندۀ معنی و مفهوم آن است. در اسپرد ثابت فرقی ندارد که شخص چه معامله با چه حجمی انجام می‌دهد. در هر صورت میزان کارمزد کاملاً ثابت است. اما در اسپرد شناور، بروکر بر اساس حجم معاملاتی که انجام می‌دهد میزان کارمزد خود را تعیین می‌کند.

همیشه اینگونه بیان می‌شود که اسپرد شناور برای بروکرهایی که معاملاتی با حجم کمتر انجام می‌دهند و میز معاملاتی ندارند، مقدار کمتری نسبت به اسپرد ثابت است؛ اما در واقع اینگونه نیست. استفاده از این نوع اسپرد به بروکر کمک می‌کند در زمانی که بازار در نوسانات است، میزان کارمزد خود را تغییر دهد.

گاهی اوقات ممکن است شما یک قیمت اولیه را از بروکر بشنوید و سپس با تغییر قیمت در بازار و نوسانات، بروکر نظر خود را برای قیمت فروش یا خرید تغییر دهد. در این حالت معامله را می‌بندد تا نظر نهایی شما را بشنود. این کار باعث می‌شود ثبات خاصی برای خرید و فروش معاملات وجود نداشته باشد. زیرا بر اساس نوسانات بازار، میزان اسپرد پیوسته در حال تغییر خواهد بود.

 هاوکیش چیست؟

یکی از اصطلاحاتی که شاید آن را به دفعات بسیار زیاد در بازارهای مالی شنیده باشید، اصطلاح هاوکیش است. در واقع هاوکیش فقط برای بازارهای مالی مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. بلکه در دنیای واقعی نیز اصطلاح هاوکیش وجود دارد. زمانی که صاحب یک سرمایه یا یک معامله‌گر بخواهد سیاست‌های خاصی را برای وضعیت مالی در نظر بگیرد یا اصطلاحاً سیاست مالی انقباضی را برای ادامه مسیر در نظر بگیرد، از این کلمه استفاده می‌شود.

برای اینکه این موضوع را ساده تر متوجه شوید، برای شما یک مثال بیان می‌کنیم. فرض کنید صاحب یک سرمایه به صورت میز معاملاتی فعالیت می‌کندو با وجود نوسانات بسیار زیادی که در بازار وجود دارد و تغییرات اخیری که در قیمت‌ها به وجود آمده است، سعی می‌کند سیاست مالی انقباضی خود را تغییر دهد. برای انجام این کار می‌تواند از روش‌های مختلف استفاده کند.

یکی از روش‌ها این است که میزان نرخ بهره را تغییر دهد. به عنوان مثال می‌تواند نرخ بهره را کاهش داده یا افزایش دهد. در هر صورت هر دو روش، در شرایطی انجام می‌شود که به نفع‌ صاحب سرمایه یا معامله گران باشد. البته معمولاً هاوکیش به معنای افزایش نرخ بهره است. 

ارتباط هاوکیش با اسپرد شناور

اگر با دقت به این قضیه توجه کنیم، می‌بینیم که ارتباط عمیقی بین اسپرد شناور و هاوکیش وجود دارد.  بروکرها یا صاحبین سرمایه درست زمانی که بازار دچار نوسان شده یا اتفاق خاصی به وجود آمده که باعث تغییر قیمت‌ها شده است، نرخ سود و کارمزد خود را تغییر می‌دهند و از این طریق، اسپرد شناور دریافت می‌کنند. مثلاً ممکن است پیش بینی کنند که طی مدت زمان مشخصی در آینده بازار دچار افزایش تورم می‌شود، بنابراین نرخ بهره خود را افزایش می‌دهند.

داویش چیست؟

در مقابل اصطلاحات هاوکیش، داویش قرار دارد. زمانی که یک صاحب سرمایه یا معامله گر با بررسی آینده بازار پیش بینی کند که قیمت‌ها در حال کاهش است، ممکن است یک سیاست مالی انبساطی را در پیش بگیرد. یعنی نرخ بهره را کاهش دهد. این سیاست‌های مالی گاهی اوقات به نفع طرف مقابل یا معامله‌گران دیگر نیستند.

 کدام اسپرد بهتر است شناور یا ثابت؟

با توجه به فعالیت بروکرها و معامله گران و شرایط بازار، هر دو نوع اسپرد می‌تواند کاملاً مقرون به صرفه و مفید باشد. بنابراین نمی‌توان یکی از آنها را نسبت به دیگر برتر دانست. زیرا هر کدام از آنها در شرایط خاصی بهترین نوع هستند.

زمانی که بروکرها تصمیم دارند فعالیت بسیار گسترده‌ای داشته باشند، می‌توانند از اسپرد ثابت استفاده کنند. همچنین امکان استفاده از اسپرد شناور نیز زمانی که بازار ثبات ندارد یا پیوسته در حال نوسان می‌باشد بسیار مفید است.

ماشین حساب اسپرد

یکی از موضوعاتی که امروزه توانسته است به تحلیلگران و بروکرها کمک کند تا به صورت دقیق قبل از انجام معامله میزان اسپرد را محاسبه کنند، ماشین حساب اسپرد است. این ماشین حساب در وب‌سایت‌های مختلف وجود دارد و نحوه محاسبات آن بسیار ساده است.

همانطور که می‌دانید اسپرد به معنای اختلاف قیمت خرید و فروش است که در نهایت این اختلاف باعث ایجاد سود برای بروکرها خواهد بود. دو نوع جفت ارز را تصور کنید که قیمت آنها به اندازه ۰.۰۰۰۱۷ با یکدیگر متفاوت باشد. با توجه به اینکه هر پیپ در بازار مالی برابر با یک ده هزارم است. بنابراین این اختلاف را اگر بر اساس میزان اسپرد بیان کنیم، برابر با ۱.۷ می‌شود.

شاخص‌ های اسپرد فارکس

اسپرد در فارکس از چند شاخصه تشکیل شده است. این شاخص‌ها معمولاً روی سطح نمودار به شکل یک منحنی هستند. اما آنچه که در ایجاد این شاخص‌ها تأثیر گذار است، میزان اتفاقات و فرآیندهای مهمی است که در بازار رخ می‌دهد. هر نوع اتفاقی در بازارهای مختلف مثل بازار نقدی، می‌تواند باعث تغییر و ایجاد نوسانات در بازار مالی فارکس شود.

فرض کنید یک حادثه بسیار مهم در یکی از کشورها اتفاق بیفتد، با توجه به بالا و پایین رفتن قیمت ارز، ممکن است این حادثه بر روی قیمت خرید و فروش و در نتیجه شاخص‌های اسپرد نیز تأثیرگذار باشد.

اسپرد و مارجین

معمولاً در بازار مالی فارکس، زمانی کال مارجین به وجود خواهد آمد که میزان اسپرد در بازار مالی برای هر معامله افزایش بسیار زیادی داشته باشد. افزایش میزان اسپرد ممکن است برای بروکر با سود بسیار زیادی به همراه باشد. این مسئله در نهایت به مجموعه معاملاتی که در بازارهای مالی انجام می‌شوند، آسیب بسیار زیادی وارد خواهد کرد.

بنابراین اگر افزایش اسپرد در بازار مالی به محدودۀ مشخصی برسد، هشدار کال مارجین برای معامله گر، مشخص خواهد شد. این وضعیت بسیار خطرناک است. چرا که ممکن است در این هنگام معامله گر تعداد زیادی معامله باز یا بسته شده داشته باشد یا قصد انجام معامله جدید داشته باشد.