ساختار، اولویت‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و اندازه معاملات دارایی‌های مالی با یکدیگر کاملا متفاوت است. محبوبیت روز افزون دنیای کریپتوکارنسی معامله‌گران زیادی را از بازارهای دیگر مثل فارکس به سمت سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال کشانده است. با این حال ویژگی‌هایی مثل تعداد ارزهای موجود، سهولت دسترسی به صرافی‌ها، امکان سرمایه‌گذاری‌های کوچک و غیره، تفاوت ارز دیجیتال و فارکس محسوب می‌شوند که دانستن آنها قبل از ورود به هر یک از این دو بازار ضروری است.

تصمیم برای تجارت در هر یک از بازارها عمدتاً به اهداف، توانایی های ارزیابی ریسک و تخصص مربوطه بستگی دارد. پیشنهاد می‌کنیم تا پایان این مقاله همراه ما باشید تا با تفاوت‌های این دو بهتر آشنا شوید.

• منظور از فارکس چیست؟
• منظور از کریپتو چیست؟
• شباهت‌های بازار کریپتو و فارکس
• تفاوت ارز دیجیتال و فارکس چیست؟
• مزایا و معایب معامله‌گری در بازار کریپتو
• مزایا و معایب معامله‌گری در بازار فارکس
• فرق بازار فارکس با ارز دیجیتال: کدام امن‌تر است؟
• کلام آخر

منظور از فارکس چیست؟

قبل از آنکه به تفاوت بازار فارکس با ارز دیجیتال بپردازیم، بگذارید جداگانه با مفهوم هر یک آشنا شویم. کلمه فارکس (FOREX) مخفف ارز خارجی (Foreign Exchange) است. در این بازار مالی می‌توان به جفت ارزهای بین‌المللی دسترسی داشت و یک ارز را با ارز دیگر مبادله کرد. این مبادله به این صورت است که ارزی را با قیمت توافقی خرید و فروش می‌کنید.

منظور از کریپتو چیست؟

کریپتو (CRYPTO) مخفف کریپتوکارنسی (Cryptocurrency) است. ارزهای دیجیتالی که سابقه تراکنش‌های آنها به‌جای آنکه در یک نهاد یا مرجع متمرکز ثبت شود، در یک سیستم کاملا غیرمتمرکز تایید و ثبت می‌شود. به عبارت دیگر، این یک ارز غیر فیزیکی است که می‌تواند از آن به روش‌های سنتی هم استفاده کرد.

تراکنش‌های بیشتر رمز ارزها روی بلاکچین ذخیره می‌شود تا شفافیت به حداکثر و خطرات به حداقل برسد. به‌علاوه واسطه‌ها (مثل بانک‌ها) از میان برداشته می‌شوند و دیگر خبری از کارمزدهای اضافه نیست.

شباهت‌های بازار کریپتو و فارکس

قبل از اینکه به تفاوت ارز دیجیتال و فارکس بپردازیم، بیایید با وجه شباهت این دو بازار آشنا شویم.

۱. فارکس و کریپتو به هم ارزش و اعتبار می‌دهند

مهم‌‌ترین وجه شباهت کریپتو و فارکس این است که به یکدیگر ارزش می‌دهند. شاید شما به‌عنوان یک فرد تازه‌کار اعتمادی به بیت کوین یا ریپل نداشته باشید و آنها را ارز قانونی ندانید، اما صرافی‌های فارکس ارزهای دیجیتال را به رسمیت می‌شناسند و امکان معامله آنها را فراهم می‌کنند. در واقع به هم ارزش می‌دهند.

۲. فارکس و کریپتو هر دو غیرمتمرکزند

مفهوم غیرمتمرکز یعنی خبری از مقررات بانکی و دولتی برای معامله این ارزها نیست. البته نبود نهاد نظارتی برای برخی از معامله‌گران ترسناک است. در پاسخ به این افراد باید گفت تمرکززدایی به خودی خود به این معنا نیست که بازار از ثبات کمتری برخوردار است. معنایش این است که شما به عنوان طرف تراکنش موقع معامله باید حسابی حواس خود را جمع کنید. در این دو بازار مالی برای هیچ اشتباهی راه برگشت نیست.

۳. فیزیک بازارهای کریپتو و فارکس مشابه است

حرکات بازارهای فارکس و کریپتو هر دو بر مبنای مفاهیم مشابهی اتفاق می‌افتد. در راس آنها مفهوم عرضه و تقاضاست که می‌گوید اگر تعداد خریداران یک رمز ارز بیشتر از فروشندگان آن باشد، قیمت ارز بالا می‌رود و زمانی که تعداد فروشندگان بیشتر از خریداران باشد، بازار نزولی خواهد بود. دقیقا چنین اتفاقی در بازار فارکس رخ می‌دهد.

وجه اشتراک مهم این دو بازار این است که بلافاصله به شوک‌ها پاسخ می‌دهند. برای مثال اگر یک نهنگ ۵۰ میلیون دلار بیت کوین را به ارز ین تبدیل کند، تاثیر آن بر بازار کریپتو به وضوح قابل مشاهده است. یا هرگونه صحبت از جنگ در کاخ سفید بلافاصله ارزش برخی از جفت‌ارزهای فارکس را تغییر می‌دهد.

تفاوت ارز دیجیتال و فارکس چیست؟

اگرچه بازارهای فارکس و کریپتو در زمینه‌هایی مثل عرضه و تقاضا شباهت‌هایی دارند، اما تفاوت‌های آنها نیز قابل توجه است. در ادامه مفصل درباره تفاوت فارکس با ارز دیجیتال در زمینه‌ فعالان بازار، اندازه بازار، ساختار، دسترسی به دارایی‌ها و نوسان آنها صحبت می‌کنیم.

۱. تفاوت ارز دیجیتال و فارکس از نظر  فعالان بازار (Market participants)

بیایید قبل از هرچیز با فعالان هر یک از این دو بازار آشنا شویم:

فعالان بازار فارکس چه کسانی هستند؟

اولین تفاوت ارز دیجیتال و فارکس فعالان این دو بازار است. بازار فارکس شرکت‌کنندگان و فعالان مشخصی دارد که شامل بانک‌های مرکزی و تجاری، صندوق‌های سرمایه گذاری، شرکت‌ها، کارگزاران خرده فروش و تاجران می‌شوند.

شرکت‌کنندگان مختلف نقش متفاوتی در بازار ایفا می‌کنند. برای مثال بانک‌های تجاری مرکز و سنگ بنای اصلی محسوب می‌شوند که تبادل جفت‌ارز را در سطح بین‌المللی تسهیل می‌کنند. بانک‌های مرکزی نه برای کسب سود، بلکه برای تثبیت نرخ ارز ملی که بر اقتصاد کشور تأثیر می‌گذارد، وارد این بازار می‌شوند.

فعالان بازار ارز دیجیتال چه کسانی هستند؟

در بازار ارزهای دیجیتال، سه نوع شرکت کننده وجود دارد: صرافی‌ها، ماینرها و معامله‌گران.

• صرافی‌ها بازارهای دیجیتالی هستند که امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتال را فراهم می‌کنند.
• ماینرها نیز افراد یا شرکت‌هایی هستند که بلوک‌های مورد نیاز را تکمیل می‌کنند و تراکنش‌های درون شبکه بلاک چین را تأیید می‌کنند.
• معامله‌گران ارزهای رمزپایه نیز با تخمین و گمانه‌زنی در مورد افزایش و کاهش قیمت یک ارز، به خرید و فروش آنها می‌پردازند تا به سود برسند.

2. تفاوت ارز دیجیتال و فارکس از نظر اندازه بازار (Market Size)

بازار فارکس از معاملات نهادهای بین‌المللی مانند شرکت‌ها، بانک‌ها، سرمایه‌گذاران، صندوق‌ها و افراد تشکیل شده است که به این سیستم برای مبادله ارزهای خارجی وابسته‌اند. از این رو می‌توان با قاطعیت گفت فارکس بزرگترین بازار مالی دنیا از منظر حجم معاملات است و به‌خاطر این بزرگی، نوسانات و نقدینگی آن متغیر است.

بازار ارزهای دیجیتال اگرچه با معرفی شبکه‌های بلاکچین رونق خوبی پیدا کرده، هنوز ابتدای راه است و مسیر طولانی در پیش دارد. محبوبیت این بازار طی چند سال گذشته افزایش قابل توجهی داشت، اما هنوز حجم معاملات و میزان فعالیت در آن با بازار فارکس قابل مقایسه نیست. این هم یک تفاوت ارز دیجیتال و فارکس است.

3. فرق فارکس و ارز دیجیتال از نظر ساختار (Structure)

ساختارهای بازار فارکس و ارزهای دیجیتال عمدتاً به عرضه و تقاضا وابسته‌اند و این مفهوم مستقیما بر قیمت معامله ارزها تاثیر می‌گذارد. معاملا فارکس و کریپتو را می‌توان از طریق پیشخوان (OTC)، صرافی یا کارگزاری انجام داد.

ساختار بازار فارکس و کریپتو غیرمتمرکز است. یعنی نهادهای مرکزی مثل دولت یا بانک مرکزی هیچ کنترلی بر بازار و مبادلات ندارند. عده‌ای این شفافیت را نقطه قوت بازار می‌دانند؛ به خصوص در مورد ارزهای دیجیتال. ارزهای دیجیتال عمدتاً فقط در فضای دیجیتال وجود دارند. تراکنش‌ها فقط از طریق کیف پول‌های دیجیتال انجام می‌شوند و روی بلاکچین ذخیره می‌شوند.

از سوی دیگر ساختار بازار فارکس رسمی و تنظیم‌شده است. در حالی که نبود ساختار رسمی در رمز ارزها، آنها را بیشتر مستعد فعالیت‌های مجرمانه و تراکنش‌های جعلی می‌کند.

4. تفاوت ارز دیجیتال و فارکس از نظر دسترسی به دارایی‌ها

بازار فارکس در مقایسه با دارایی‌ دیجیتال دسترسی بیشتری فراهم می‌کند. معامله‌گران می‌توانند در این بازار بیش از ۸۰ جفت ارز مبادله‌ای در دنیا را معامله کنند. جفت ارزهای اصلی AUD/USD، EUR/CHF و EUR/GBP هستند و از جفت ارزهای فرعی می‌توان به CAD/CHF، CAD/JPY و CHF/JPY اشاره کرد.

کریپتوها نقدینگی کمتری دارند.

البته دقت کنید که اینها معمولا محدودیت سپرده‌گذاری دارند و نگهداری آنها ممکن است با خطراتی همراه باشد.

اما اگر بخواهیم اینها را از نظر تعدادشان مقایسه کنیم، تعداد جفت‌ارزهای فارکس در سراسر جهان محدود است؛ در حالی که بیش از ۱۱ هزار رمز ارز وجود دارد که هر روز روی بستر بلاکچین معامله می‌شوند.

۵. تفاوت ارز دیجیتال و فارکس از نظر نوسان (Volatility)

دیگر تفاوت ارز دیجیتال و فارکس مربوط به نوسان آنهاست. بازار کریپتوکارنسی و فارکس هر دو از نظر نوسان کاملا بی‌ثبات هستند. اما کریپتو بازار کوچک‌تری نسبت به فارکس است و حتی کوچکترین حرکات بازار می‌تواند قیمت‌ها را از این رو به آن رو کنند. به همین خاطر رمزارزها نسبت به جفت ارزهای فارکس نوسان بیشتری تجربه می‌کنند.

از طرف دیگر جفت ارزهای فارکس نه آنقدر نوسان دارند که مثل ارزهای دیجیتال غیر قابل اعتماد به نظر برسند، نه آنقدر ثابت و یکنواخت‌اند که معامله‌گران نتوانند با خرید و فروش آنها اصطلاحا نوسان‌گیری کنند.

از این رو این بازار در مقایسه با سایر کلاس‌های دارایی معامله‌گران را بیشتر به خود جذب می‌کند و حجم معاملات بیشتری دارد.

۶. تفاوت فارکس و ارز دیجیتال از نظر ناشناس بودن

اصلا دلیل محبوبیت و شهرت کریپتوکارنسی در روزهای اولی که معرفی شد، تراکنش‌های ناشناس بود. بیت کوین، اتریوم و هزاران رمز ارز دیگر دست دولت را برای شناسایی هویت معامه‌گران بسته‌اند و کسی به جزئیات تراکنش‌ها دسترسی ندارد.

از سوی دیگر معاملات فارکس توسط شبکه‌ای از کارگزاران فارکس و متخصصان مالی (بازار بین بانکی شناخته) تنظیم می‌شوند. از سال 2014 سیاست «مشتریان خود را بشناسید» (KYC) در بازارهای بین بانکی نیز ادغام شده که معامله گران را ملزم به ارائه اطلاعات شخصی خود می‌کند. این یعنی معامله‌گران در بازار فارکس برای دسترسی به صرافی‌ها ناچارند با وارد کردن اطلاعات شخصی، هویت خود را احراز کنند.

۷. تفاوت ارز دیجیتال و فارکس از نظر نقدینگی (Liquidity)

نقدینگی دیگر تفاوت ارز دیجیتال و فارکس است.

وقتی از تبدیل سرمایه به پول نقد حرف می‌زنیم، بازار فارکس نسبت به ارز دیجیتال یک مزیت بزرگ دارد و آن مربوط به نقدینگی است. حجم معاملات فارکس به قدر چشم‌گیری زیاد است که نشان می‌دهد تجارت دارایی‌ها برای کاربران راحت‌تر است. افزایش نقدینگی، میزان اسپرد پیشنهادات خرید و فروش را کمتر می‌کند و معامله‌گران می‌توانند دارایی‌ها را با قیمت‌های مناسب خرید و فروش کنند.

این مسئله در مورد ارزهای دیجیتال کمی متفاوت است. اگرچه برخی از ارزها نقدینگی بالایی دارند و اسپرد پیشنهادات خرید آنها پایین‌تر است. اما اگر دنبال کوین‌هایی با حجم معاملاتی کمتر باشید، احتمالا نمی‌توانید آنها را به قیمت موردنظر معامله کنید.

۸. فرق ارز دیجیتال با فارکس از نظر محل انجام معامله

این بانک‌ها سرمایه‌گذاران نهادی نامیده می‌شوند که طی فرایندی به نام «بازار بین بانکی» با یکدیگر تجارت می‌کنند و سرمایه مشتریان را انباشته یا معامله می‌کنند.

اما معاملات کریپتو از طریق صرافی‌های غیرمتمرکز و متمرکز انجام می‌شود که برای اجرا به اینترنت و دستگاه‌های الکترونیکی نیاز دارند. برخی از معامله‌گران برای بهره‌مندی از یک محیط امن با نقدینگی بالا سراغ صرافی‌های متمرکز می‌روند؛ در حالی که سایر آنها برای محافظت از هویت و اطلاعات شخصی خود، از صرافی‌های غیرمتمرکز استفاده می‌کنند.

۹. فرق فارکس با ارز دیجیتال از نظر ساعت باز شدن

معاملات بازارهای فارکس ۵ روز در هفته به‌طور شبانه‌روزی انجام می‌شوند. در حالی که بازار رمز ارز همیشه هر روز هفته و در تمام سال باز است و هرگز بسته نمی‌شود.

مزایا و معایب معامله‌گری در بازار کریپتو

اکنون که تا حدودی با تفاوت ارز دیجیتال و فارکس آشنا شدید، قبل از شروع معاله‌گری در این بازارها لازم است مزیت‌ها و معایب آنها را خوب بشناسید تا انتخاب درست‌تری داشته باشید. در این بخش با نقاط قوت و ضعف معامله‌گری در کریپتو آشنا می‌شویم. اگر احساس می‌کنید برای شخص شما کفه مزیت‌ها سنگینی می‌کند، می‌توانید اقدام به سرمایه‌گذاری در این بازار کنید؛ در غیر این صورت بهتر است دارایی بهتر و با ثبات‌تری برای سرمایه‌گذاری انتخاب کنید.

• از مزیت‌های معامله‌گری در دنیای کریپتو می‌توان به ناشناس بودن، پتانسیل رشد بالا، موانع کم برای ورود به بازار، هزینه‌های کم و پذیرش گسترده در جامعه اشاره کرد.
• از طرفی امنیت کم، سطح پایین‌تر نقدینگی و اشتباهات رایج در فناوری پروژه، این بازار را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.

مزایا و معایب معامله‌گری در بازار فارکس

بازار فارکس در ظاهر امن‌تر و با ثبات‌تر از دنیای کریپتوکارنسی است. اما نه به این معنی که بتوان بی هیچ پیش‌زمینه‌ای وارد شد، دست به معامله زد و سود به دست آورد. باید بدانید این بازار چه مزیت‌ها و معایبی دارد و با مقایسه آنها، احتمال سود را برای خودتان ارزیابی کنید.

• از مزیت‌های معامله‌گری در بازار فارکس می‌توان به ثبات، نقدینگی بالا، حفاظت متمرکز در برابر کلاهبرداری و سرقت، پتانسیل کمتر خسارات گسترده و حفاظت از معامله‌گران و کارگزاران با استانداردهای احراز هویت اشاره کرد.
• از طرفی پتانسیل کمتر سودهای کلان در کوتاه مدت، قابلیت پیگیری سود توسط دولت و اعمال مالیات، موانع ورود بیشتر، هزینه‌های بیشتر واسطه و کارمزد بسته به کارگزار انتخابی و شوک شدن بازار در اثر رویدادهای سیاسی غیرمنتظره معایب معامله‌گری در این بازار محسوب می‌شوند.

فرق بازار فارکس با ارز دیجیتال: کدام امن‌تر است؟

وقتی از تفاوت ارز دیجیتال و فارکس حرف می‌زنیم، یکی از مهم‌ترین سوالات معامله‌گران پیرامون امنیت این دو بازار است. از همان لحظه‌ای که به عنوان معامله‌گر وارد بازارهای مالی می‌شوید، باید بدانید که نه فارکس و نه ارز دیجیتال تحت نظر هیچ مرجع و نهاد مرکزی نیستند. البته بازار فرابورس فارکس معاملات متعددی بین چندین شرکت‌کننده بازار مثل بانک‌های مرکزی و صندوق‌های سرمایه گذاری را شامل می‌شود و به شدت تحت نظارت است. برای مثال در کشوری مثل بریتانیا کارگزاران بازار فارکس تحت نظارت اداره رفتار مالی موظف‌اند محیطی فراهم و ترویج کنند که منافع معامله‌گران بر منافع کارگزار ارجح باشد.

کلام آخر

در این مقاله با فرق بین فارکس و ارز دیجیتال آشنا شدیم و نگاهی به مزیت‌ها و معایب هر کدام انداختیم. تا چند سال پیش بحث ارزهای دیجیتال فقط در انجمن‌های آنلاین داغ بود و بیشتر سرمایه‌گذاران جدی، سراغ بازارهای مطمئن‌تر و باثبات‌تر مثل فارکس می‌رفتند. اما امروز با توجه به اقدامتی که در راستای پیشگیری از سرقت و کلاهبرداری انجام شده، بسیاری از سرمایه‌گذاران بزرگ به تکنولوژی بلاکچین و ارزهای دیجیتال علاقه نشان داده‌اند.

این دو بازار علی‌رغم تفاوت‌های بسیار، فوق‌العاده بی‌ثبات و پر از نوسان‌های ریز و درشت هستند و معامله‌گران زمانی می‌توان از سرمایه‌گذاری یا معامله‌گری در آنها سود ببرند که کاملا از تاثیر اخبار و مسائل گوناگون بر حرکات قیمت و تفاوت بازار فارکس و ارز دیجیتال باخبر باشند.

اگر شما عزیزان وجه تمایز‌های دیگری بین این دو بازار مالی می‌شناسید، خواهشمندیم نظرات‌تان را در بخش دیدگاه‌ها با ما و همراهان ما در میان بگذارید.