تصور کنید در کابین خلبان هواپیما نشسته‌اید و ناگهان هشداری روی مانیتور می‌بینید که می‌گوید هواپیما در حال سقوط است. از پنجره به بیرون نگاه می‌کنید و می‌بینید همه‌چیز مرتب و هواپیما در حال اوج گرفتن است! اینجاست که واگرایی زمانی رخ می‌دهد. این مفهوم در بازار ارزها معنای مشابهی دارد و زمانی رخ می‌دهد که حرکت قیمت در دو یا چند منبع داده (مثل نمودار قیمت و نمودار اندیکاتور) متفاوت باشد.
اگرچه اندیکاتورها مثل پرایس اکشن تا حدی تاخیر (Lag) دارند، وقتی از واگرایی حرف می‌زنیم، همین تاخیر کمک می‌کند ورودی‌های بهتر و قابل اعتمادتری را پیدا کنیم. در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا مفصل درباره واگرایی زمانی و نحوه معامله با آن صحبت کنیم.
فهرست عناوین مقاله :
واگرایی چیست؟
واگرایی رخ می‌دهد که قیمت در نمودار نسبت به کندل قبلی سقف بالاتری بزند، اما روی اندیکاتور کف پایین‌تری ثبت کند. ناهماهنگی میان عملکرد اندیکاتور و قیمت به معامله‌گر هشدار می‌دهد اتفاق مهمی در حال رخ دادن است. قیمت یا آماده برگشت است یا تکانه فعلی جواب داده و در حال رشد است
واگرایی معمولا در اندیکاتورهای نوسانی (آنهایی که حول یک محور حرکت می‌کنند) مثل MACD، RSI، Stochastic، CCI رخ می‌دهد؛ اما در اندیکاتورهای حجم هم شاهدش هستیم. در هر صورت اصول معامله‌گری برای همه انواع اندیکاتورها مشابه است.
به‌عنوان یک معامله‌گر موفق به یاد داشته باشید واگرایی به خودی خود سیگنالی برای ورود به بازار نیست و باید در ترکیب با سایر ابزارها و مفاهیم معاملاتی و به عنوان تایید سیگنال به‌کار گرفته شود.
پیشنهاد میکنیم مقاله ریسک فری چیست؟ را مطالعه کنید.
آیا واگرایی معاملات سودآور است؟
هست، اما نه همیشه! فراموش نکنید که اندیکاتورها عملکرد قیمت را فیلتر می‌کنند تا روی اتفاقات مهم تمرکز کنیم و از دستشان ندهیم. مزیت سودآور این مفهوم به‌عنوان سیگنال معاملاتی این است که قبل از تغییر روند سیگنال می‌دهد. این سیگنال اولیه قیمت ورودی بهتری در اختیار معامله‌گر می‌گذارد.
البته گاهی ممکن است سیگنال‌های واگرایی اشتباه از آب درآیند. ممکن است تشکیل این فرم به‌خاطر اشباع خرید یا اشباع فروش در آن نقطه باشد. در این شرایط حرکت روند ضعیف می‌شود، اما جهت روند تغییر نمی‌کند.
تشکیل واگرایی زمانی را چطور تایید کنیم؟
معامله‌گران برای آنکه سیگنال‌های غلط را به حداقل برسانند و معاملات سودآور را بهینه کنند، از تکنیک‌های مختلفی استفاده می‌کنند. از جمله آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- فقط سیگنال‌های واگرایی که در جهت روندهای بلندمدت یا بازار رنج رخ می‌دهد را در نظر بگیرید. برای مثال در یک بازار نزولی، فقط به سیگنال‌های نزولی (فروش) توجه کنید و در بازار صعودی فقط به سیگنال‌های صعودی (خرید).
- همیشه تا بسته‌شدن کندل تایید واگرایی منتظر بمانید. اندیکاتور با توجه به وضعیت فعلی کندل سیگنال می‌دهد. این یعنی اگر کندل یکباره تغییر کند و طور دیگری بسته شود، سیگنال معاملاتی هم به همان سرعت ناپدید می‌شود.
- از مفاهیم دیگر مثل سطوح حمایت و مقاومت، نقاط محوری یا الگوهای پرایس اکشن برای تأیید سیگنال واگرایی زمانی استفاده کنید.
انواع واگرایی در بازار فارکس
انواع مختلفی از واگرایی در فارکس هست که برای ورود دقیق‌تر به بازار باید بتوان آنها را در بازه‌های زمانی مختلف دید و تشخیص داد. در ادامه هر یک را به‌طور مجزا توضیح می‌دهیم.
۱. واگرایی معمولی (Regular Divergence)
این واگرایی اختلاف رفتار قیمت و اندیکاتور را نشان می‌دهد. به کمک این نوع واگرایی می‌توان بازگشت روند را رصد کرد و برای باز کردن موقعیت‌های لانگ (خرید) و شورت (فروش) به موقع تصمیم گرفت. اگر واگرایی نزولی باشد، قیمت برای حرکت نزولی آماده می‌شود و معامله‌گران باید آماده فروش باشند، اگر واگرایی صعودی مشاهده شود معامله‌گران باید آماده خرید باشند، چون بازار رو به رشد است.
واگرایی معمولی به دو دسته واگرایی معمولی مثبت (RD+) و واگرایی معمولی منفی (RD-) تقسیم می‌شود:
- واگرایی معمولی مثبت: دو سقف قیمتی را در انتهای یک روند صعودی نشان می‌دهد و احتمال دارد پس از آن بازار نزولی شود.
- واگرایی معمولی منفی: دو سقف کف را در انتهای یک روند نزولی نشان می‌دهد و احتمال دارد پس از آن بازار صعودی شود.
۲. واگرایی گسترده (Extended Divergence)
واگرایی گسترده تا حدودی شبیه به واگرایی کلاسیک معمولی است؛ با این تفاوت که اینجا قیمت الگویی شبیه کف دو قلو یا سقف دو قلو تشکیل می‌دهد. هر زمان چنین الگویی روی نمودار قیمت مشاهده شود، به این معنی است که قیمت دارایی بر حرکت در جهت قبلی ادامه خواهد داد. در واقع این واگرایی زمانی رخ می‌دهد که بازار قصد کاهش سرعت داشته باشد، اما به جای تغییر جهت، به حرکت خود در جهت قبلی ادامه می‌دهد.
۳. واگرایی پنهان در فارکس (Hidden Divergence)
واگرایی پنهان نیز در بازار فارکس از ادامه روند خبر می‌دهد. اگرچه تشخیص این الگو در بازار دشوار است، سیگنال‌های واضحی برای باز کردن موقعیت خرید یا فروش به معامله‌گر می‌دهد. هرگاه یک واگرایی نزولی پنهان در بازار وجود داشته باشد، می‌توان انتظار داشت که نمودار قیمت به حرکت نزولی خود ادامه دهد و اگر یک واگرایی صعودی پنهان در نمودار وجود داشته باشد، قیمت افزایش خواهد یافت.
۲. واگرایی زمانی (Time Divergence)
تعاریفی که تا به اینجای مقاله در ارتباط با مفهوم واگرایی ارائه کردیم، همگی به اختلاف حرکت قیمت و اندیکاتور اشاره داشتند. در واگرایی زمانی اما بحث اندیکاتور مطرح نیست. اینجا معامله‌گر برای بررسی وضعیت بازار، حرکت قیمت را نسبت به زمان مورد بررسی قرار می‌دهد. واگرایی زمانی را این‌طور می‌توان تعریف کرد که قیمت برای اصلاح نسبت به حرکت قبلی از خود ضعف نشان داده است.
در بازارهای مالی واگرایی زمانی را به دو دسته معمولی و هوشمند تقسیم می‌کنند:
واگرایی زمانی معمولی (RTD) چیست؟
برای توضیح واگرایی زمانی از تعداد کندل‌های اصلاحی استفاده می‌کنید. در RTD معامله‌گر با نگاهی به کندل‌های حرکت قبلی درمی‌یابد که تعداد آنها کمتر از کندل‌های فاز اصلاحی است. این اتفاق نشان می‌دهد که بازار تمایلی به چرخش و بازگشت روند ندارد و در نتیجه به حرکت در جهت قبل ادامه می‌دهد. معامله‌گران نیز با مشاهده RTD روی نمودار در جهت روند وارد معاملات می‌شوند.
واگرایی زمانی هوشمند (STD) چیست؟
تفاوت این واگرایی با واگرایی زمانی معمولی در این است که اینجا تعداد کندل‌های روند قبلی بیشتر از کندل‌های فاز اصلاح است. در این شرایط معامله‌گران در جهت روند اصلی معامله باز می‌کنند و قدرت بازار در اصلاح قیمت بسیار کم است. نتیجه این نوع واگرایی نیز ادامه روند قبلی است و خبری از بازگشت روند نخواهد بود.
مقاله معرفی کامل انواع نمودار های تحلیل تکنیکال را پیشنهاد میکنیم.
نحوه استفاده از واگرایی زمانی در معاملات
اولین قدم برای موفقیت در بازارهای مالی شناسایی بهترین ابزارهای تحلیل و یادگیری نحوه استفاده از آن‌هاست. معامله‌گران برای خرید و فروش دارایی خود باید بتوانند با استفاده درست از این ابزارها، بهترین نقاط ورود و خروج مطمئن را پیدا کنند. زمانی که معامله‌گر بتواند این نقاط را به درستی بیابد، بی‌تردید یک قدم به موفقیت در معاملات نزدیک‌تر شده است.
هنگام تشکیل الگوی واگرایی روی نمودار قیمت و اندیکاتور، معامله‌گر باید به مثبت یا منفی بودن این واگرایی دقت کند و تا بتواند به پشتوانه آن شدت تمایل به خرید و فروش در بازار را برآورد کند.
چطور به کمک واگرایی از معاملات خارج شویم؟
معامله‌گران کاربلد خوب می‌دانند که به محض مشاهده روند صعودی بعد از واگرایی، باید استاپ لاس و تیک پروفیت معامله را طوری انتخاب کنند که بیشترین سود ممکن را نتیجه دهد. چرا که اهمیت نقطه خروج اگر بیشتر از نقطه ورود نباشد، کمتر از آن نیست.
در روندهای صعودی معامله با تعیین نقطه تیک پروفیت (حد سود) مناسب، با بیشترین سود ممکن از معامله خارج می‌شود؛ اما زمانی که روند بازار نزولی و شیب اندیکاتور منفی است، باید با تعیین استاپ لاس (حد ضرر) مناسب، میزان ضرر را به حداقل برساند. البته این در شرایطی است که واگرایی منفی در بازار حاکم باشد. در شرایط برعکس، یعنی زمانی که شیب واگرایی مثبت است، بازار در انتظار افزایش قیمت است و معامله‌گر بعد از تعیین حد سود مناسب، به انتظار می‌نشیند تا قیمت دارایی به نقطه هدف برسد و بعد از بازار خارج شود.
بهترین اندیکاتورها برای نمایش واگرایی کدام‌اند؟
واگرایی تقریبا روی تمام اندیکاتورهای نوسانی (اسیلاتورها) قابل مشاهده است. با این حال نتیجه‌ای که روی نمودار می‌بینیم، با توجه به جفت ارزی که انتخاب میکنیم و اندیکاتور مورد استفاده متفاوت خواهد بود. در ادامه این بخش با سه مورد از محبوب‌ترین اندیکاتورهای نوسانی که در معاملات کاربرد فراوانی دارند، آشنا می‌شویم.
۱. اندیکاتور MACD
اندیکاتور MACD برای یافتن تشخیص زودهنگام بازگشت روند فوق‌العاده سودمند است. تنظیمات پیش‌فرض این اندیکاتور در تمام بازه‌های زمانی قابل استفاده است؛ با این حال برای یافتن واگرایی‌های قابل اعتماد، بهتر است آن را در تایم فریم‌های یک ساعته بررسی کرد.
شاخص CCI از دیگر اندیکاتورهای محبوب برای تعیین واگرایی است و می‌توان آن را در بازه‌های زمانی مختلف پیاده کرد. با این حال بهترین تایم فریم‌ها برای شناسایی واگرایی با این اندیکاتور تایم فریم ۱۵ دقیقه‌ای، ۳۰ دقیقه‌ای و یک ساعته است. برای خروج از معاملات نیز می‌توان از حالت اشباع فروش و خرید استفاده کرد.
۳. اندیکاتور استوکاستیک
آخرین مورد اندیکاتور استوکاستیک است که یکی از پرکاربردترین اندیکاتورهای تشخیص واگرایی محسوب می‌شود. بازه زمانی توصیه شده برای این اندیکاتور یک ساعت است و می‌توان از آن برای خروج از معاملات بر اساس شرایط اشباع خرید و فروش استفاده کرد.
کلام آخر
در این مقاله با واگرایی به معنای کلی و واگرایی زمانی آشنا شدیم و نحوه معامله با آن در بازار فارکس را آموختیم. اکنون با مشاهده واگرایی زمانی روی نمودارهای قیمت می‌دانیم که بازار تمایلی به چرخش و تغییر روند ندارد و باید منتظر ادامه حرکت در جهت قبل باشیم. واگرایی زمانی به دو نوع معمولی و هوشمند تقسیم می‌شود که هر دو نشانگر ادامه روند هستند و تنها تفاوت آنها تفاوت تعداد کندل‌های فاز اصلاح و گام قبلی است.
امیدواریم مطالب این مقاله برای شما عزیزان مفید واقع شده باشد. در پایان اگر شما عزیزان تجربه‌ای در زمینه کار با واگرایی زمانی دارید یا نکات بیشتری در ارتباط با این مفهوم می‌دانید، مشتاق شنیدن نظرات شما هستیم.
منبع: flowbank
